1 Ocak 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası hakkında vatandaşlar sıkça bazı soruların cevaplarını merak ediyor. Bu tarihten itibaren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, tüm maddeleriyle birlikte yürürlüğe girmiş oldu. Buna göre Türkiye'de yaşayanlardan tutuklu ve hükümlü, er, erbaş ve yedek subay okulu öğrencileri, sözleşmeli ülke adına sağlık yardımları karşılananlar, geçici 20. madde kapsamındaki banka ve sigorta şirketlerinin sandıkları kapsamında bulunanlar, milletvekilleri ile Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri ile bunların emeklileri ile dul ve yetimleri hariç tüm insanlar zorunlu olarak 'genel sağlık sigortası' kapsamına alındı.
18 yaşını geçen kız/erkek çocuğu babasının sigortasından yararlanabilir mi?
18 yaşın üzerindeki erkek çocuklar, lise eğitimini sürmeleri halinde 20 yaşına kadar; üniversite öğrencisi olmaları durumunda 25 yaşına kadar anne veya babasının sağlık güvencesinden yararlanmaya devam edecek. Herhangi bir prim ödemesi gerekmeyecek. Üniversite öğrencilerinin her yıl öğrenci belgelerini Sosyal Güvenlik Merkezine veya Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü'ne göndermesi yeterli olacak. 18 yaşın üzerindeki kız çocuklar, 01.10.2008 öncesi bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık yardımlarından faydalanmıyorsa; erkek çocukları gibi yaş ve eğitim durumlarına göre anne veya babasının sağlık sigortasından yararlandırılacak. Yani 2008 öncesinde bu kapsamda olmayan kız çocuklar, okumuyorlarsa erkek çocuklar gibi 18 yaşından sonra gelir testi için başvurmak zorunda. Üniversite öğrencisi ise 25 yaşına kadar ailesinin sigortasından yararlanabilecek. Bu yaştan sonra yararlanamayacak. Kız çocuk boşanmış ya da çalıştığı işten çıkarıldıysa, 1.10.2008 tarihi önem taşıyor. Bu tarih öncesi bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık yardımlarından faydalanan kız çocukları, sağlık yardımlarından eskisi gibi yaş şartı aranmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurarak yeniden anne veya babasının sigortasından yararlanma hakkını elde edecek. Ama bu tarihten önce kapsamda değil ise; anne veya babasının sigortasından yararlanamayacak. 26 veya 30 yaşında bir erkek gelir testi yaptırırken eğer ailesiyle yaşıyorsa resmi ikamet adresi anne ve babasıyla aynı olanların gelir testinde; ana babasının geliri dikkate alınacak. Anne veya babasının sosyal güvencesi olmayan çocuklar için alınan karara göre bunların 18 yaş altı çocukları da 'bakmakla yükümlü oldukları çocuk' olarak sağlık yardımlarından faydalandırılacak. 30 gün ve prim borcu aranmaksızın 18 yaşın altındaki tüm çocuklara sağlık hizmeti verilmeye devam edecek.
Gelir testine başvurulmazsa ne olur?
Genel sağlık sigortası 'tescil' işlemi yapılan kişiler gelir durumlarına göre prim ödeyecek ya da ödemeyecek. Başvurmaz ise gelir durumunun üstünde, asgari ücretin iki katı üzerinden prim ödemek zorunda kalacak. Gelir testi yapılırken, evli çocuklar hariç ADNKS'de (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) aynı hanede yaşayan ailenin aylık geliri ve giderleri tespit edilerek, hanede yaşayan aile bireyi sayısına bölünecek. Kişi başına gelir, brüt asgari ücretin üçte birinden az ise sağlık primini Sosyal Güvenlik Kurumu üstlenecek.
Gelir testi yaptırmak istemeyenler ne yapacak?
İsteğe bağlı prim ödemek suretiyle, hem emeklilik hem de sağlık hizmetlerinden yararlanılabiliyor. Gelir testi istemediğini yazılı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu'na beyan edenler aylık asgari ücretin iki katı üzerinden de prim ödeyecekler.
Gelir testi nereye yaptırılır? Gelir testi için nereye başvurulur?
Gelir tespiti başvurusu, kişilerin ikametgâhının bulunduğu il/ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakfına yapılır.
