31 Mart Olayı, Osmanlı İmparatorluğu'nun içinde bulunduğu siyasi ve toplumsal çalkantıların bir sonucu olarak ortaya çıkan önemli bir dönemeçtir. Peki, 31 Mart Olayı nedir? 31 Mart olayını kim çıkardı? Mustafa Kemal 31 Mart olayında hangi görev ve amaçlarla bulunmuştur? Konuya yönelik tümd etaylar haberimizde yer alıyor.
31 Mart Olayı nedir?
31 Mart Olayı, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'da gerçekleşen büyük bir isyandır ve tarihte derin izler bırakmıştır. Rumî Takvim'e göre 31 Mart 1325'te başlayan olaylar, on üç gün boyunca sürmüş ve II. Meşrutiyet döneminin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilmiştir. Başlangıçta askeri bir isyan olarak başlayan olay, softaların etkisiyle sonradan dini bir boyut kazanmıştır. Olayın tam olarak planlı bir hareket olup olmadığı hala net değildir.
İsyanın başlangıcında hükümet istifa etmiş, İstanbul'da on üç gün boyunca isyancı askerler kontrolü ele geçirmiştir. Ancak Selanik'teki İkinci Ordu ve çevre birliklerin desteğiyle oluşturulan "Hareket Ordusu", İstanbul'a gelerek isyanı bastırmıştır. Üç gün süren çatışmaların ardından sıkıyönetim ilan edilmiş, II. Abdülhamit tahttan indirilerek yerine V. Mehmet Reşat geçmiştir. İsyana katılanlar ve destekleyenler yargılanmış ve birçok kişi idam edilmiştir.
Mustafa Kemal 31 Mart olayında hangi görev ve amaçlarla bulunmuştur?
Selanik'teki İttihatçılar arasında, İstanbul'a bir kuvvet gönderme konusunda anlaşma sağlandı. 14 Nisan'da Selanik'te genel seferberlik ilan edilerek Selanik Redif Tümeni'nin tüm birimleri silahlandırıldı. Bu birimlere Edirne'deki İkinci Ordu Birlikleri ve çevredeki sivil gönüllüler de katıldı. Özgürlük kahramanı olarak tanınan Resneli Niyazi Bey de, Resne'de topladığı gönüllülerle bu harekete katıldı. Toplanan tüm kuvvetlerin başına Selanik IX. Redif Fırkası Komutanı Hüsnü Paşa getirildi, Kurmay Başkanlığına da Kolağası Mustafa Kemal Bey atandı. Mustafa Kemal Bey, Selanik'ten İstanbul'a doğru ilerleyen birliğe "Hareket Ordusu" adını verdi.
Hareket Ordusu, 14 Nisan akşamı trenle İstanbul'a doğru yola çıktı. İstanbul'a yaklaştıktan sonra 19 Nisan'da İstanbul halkına ordunun amacını açıklayan bir beyanname yayımlandı. Mustafa Kemal'in kaleme aldığı beyannamede, Hüseyin Hüsnü Paşa'nın imzası bulunuyordu. Beyanname, Erkan-ı Harbiye-yi Umumîye'ye telgrafla iletilirken sokaklarda da halka dağıtıldı.
31 Mart olayını kim çıkardı?
Hareket Ordusu İstanbul'a girmeye hazırlandığı sırada komuta değişikliği yapıldı; ordunun komutanlığına Mahmut Şevket Paşa getirildi. Hareket Ordusu Kurmay Başkanlığı ise Binbaşı Enver'e devredildi. Mahmut Şevket Paşa, 23 Nisan'ı 24 Nisan'a bağlayan gece orduya İstanbul içlerine ilerleme emri verdi. İsyancıların en yoğun direniş gösterdiği noktalar Taşkışla, Davutpaşa ve Taksim Kışlaları oldu ve kanlı çatışmalar gün boyunca devam etti. Hareket Ordusu, İstanbul'u isyancılardan temizledikten sonra birliklerini Yıldız Sarayı'na yönlendirdi. İki gün süren kuşatmanın ardından 27 Nisan'da Hareket Ordusu saraya girerek denetimi ele geçirdi.
31 Mart Olayı'nın sonuçları arasında Kanuni Esasi'de değişiklikler, sansürün kaldırılması, padişahın yetkilerinin sınırlandırılması, ve II. Abdülhamit'in tahttan indirilerek V. Mehmet Reşat'ın tahta çıkması gibi önemli değişiklikler bulunmaktadır. Ayrıca, yeni hükümetin İngiliz destekli olması Almanya ile sorunlara neden olmuştur. Bu olaylar, Meclis'in kapatılması gibi sonuçlar doğurmuştur.
