TBMM’nin yeni yasama yılına 1 Ekim'de başlamasıyla, siyaset gündeminin önemli başlıklarından biri "yeni anayasa" tartışmaları olacak. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, bu tartışmalara ilişkin yaptığı açıklamada, "Anayasa’nın ilk dört maddesiyle ilgili bir tartışmanın söz konusu olmadığını" vurgulamıştı. Peki Anayasanın değişmez ilk 4 maddesi nedir? 4. madde neden tartışılıyor? İşte detaylar...
Anayasa’nın 4. maddesi neden tartışılıyor?
Anayasa’nın ilk dört maddesi Türkiye Cumhuriyeti'nin temel ilkelerini belirler. Özellikle devletin şekli, millî marşı, bayrağı, başkenti ve laikliği gibi konuları düzenleyen bu maddeler, tartışılamaz ve değiştirilemez nitelikte. Ancak Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu’nun 4. maddenin değiştirilmesi gerektiğine dair çıkışı, yeni bir tartışma başlattı.
Muhalefetten bu açıklamaya sert tepkiler gelirken, CHP, HÜDA PAR’ı "Hizbullah’ın TBMM’deki uzantısı" olarak nitelendirdi ve laiklik ilkesine yönelik bir değişiklik hedeflendiğini öne sürdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yaptığı açıklamada, yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğunu ifade ederken, "Anayasanın ilk dört maddesiyle ilgili herhangi bir tartışma bizim açımızdan yoktur" dedi ve Cumhur İttifakı’nın bu konuda bir sorunu olmadığını belirtti.
Anayasanın değişmez ilk 4 maddesi;
I. Devletin Yapısı
MADDE 1- Türkiye Devleti, Cumhuriyet yönetim şekline sahiptir.
II. Cumhuriyetin Temel Özellikleri
MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti; toplumsal barış, milli birlik ve adalet ilkeleri doğrultusunda, insan haklarına saygılı, Atatürk'ün milliyetçilik anlayışına bağlı, başlangıçta belirlenen temel prensipler ışığında, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olarak yapılandırılmıştır.
III. Devletin Bütünlüğü, Resmi Dili, Bayrağı, Milli Marşı ve Başkenti
MADDE 3- Türkiye Devleti, ülke ve millet olarak bölünmez bir bütündür. Resmi dili Türkçedir.
Devletin bayrağı, kanunla belirlenen şekliyle, beyaz ay yıldızlı kırmızı bayraktır.
Milli marşı “İstiklal Marşı”dır.
Devletin başkenti Ankara’dır.
IV. Değiştirilemez Hükümler
MADDE 4- Anayasanın 1. maddesinde belirtilen devletin Cumhuriyet olduğu, 2. maddede yer alan Cumhuriyetin temel nitelikleri ve 3. maddenin hükümleri değiştirilemez ve bu maddelerin değiştirilmesi teklif dahi edilemez.
Değişmez ilk 4 maddenin önemi nedir?
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın ilk dört maddesi, devletin temel yapısını ve anayasal düzenin esaslarını belirleyen kritik hükümlerdir. Bu maddeler, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş ilkelerini ve devletin temel niteliklerini güvence altına alır ve anayasanın en önemli bölümlerini oluşturur. Değiştirilemez olmalarının nedeni, Türkiye’nin siyasi ve hukuki temelini koruma amacıdır.
