Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir'in de aralarında bulunduğu bilim insanları, Selçuk'taki Efes ve Torbalı'daki Metropolis antik kentlerinde araştırmalar gerçekleştirdi. İzmir'in deprem riskiyle ilgili önemli bir çalışma yaptıklarını belirten Prof. Dr. Sözbilir, "Aynı zamanda İzmir içindeki fayların deprem tekrarlama aralıklarını alansal ölçekte ve fay özelinde ortaya çıkartmış olacağız. Her iki antik kent sınıfında da üç farklı kültür katmanında depreme ait izler bulduk. Bu da geçmişte antik kentlerin en az 3 kez depremlerle yıkıldığını gösteriyor" dedi.
Batı Anadolu'da tarih boyunca meydana gelen depremler kayıt altına alınarak belgeleniyor. İzmir ve çevresindeki antik kentlerde eski depremlerin izleri, bilim insanları tarafından tespit ediliyor. DEÜ'den Doç. Dr. Barış Gür, Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Prof. Dr. Ali Kazım Öz, Doç. Dr. Eda Avcı, Dr. Mustafa Softa, Dr. Özkan Cevdet Özdağ; Afyon Kocatepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Çağlar Özkaymak; ABD'li uzman Doç. Dr. Joel Q. G. Spencer; Metropolis Kazı Başkanı Prof. Dr. Serdar Aybek ve Ayasuluk Kazı Başkanı Doç. Dr. Sinan Mimaroğlu'nun da aralarında bulunduğu ekip, her iki antik kentte incelemelerde bulundu. Depremin izleri tespit edilerek numuneler alındı. Yapılacak analizler sonucunda, antik kentleri yerle bir eden depremlerin kaç bin yıl önce ve hangi aralıklarla yaşandığı belirlenecek. Elde edilecek sonuçlar, İzmir'in gelecekteki olası deprem riskine ışık tutacak.
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, "Batı Anadolu ve Türkiye genelinde çok eski dönemlerin kayıtlarını barındıran antik kentlerimiz var. Son 7 bin yıldır günümüze kadar bu bölgelerde, sürekli depremler olmuş. Biz daha çok, son yüzyıldaki depremleri aletsel dönem anlamında anlayıp ölçebiliyoruz. Ama daha geçmişe döndüğümüzde ya fayın kendisini kesip içine bakmamız gerekiyor ya da antik kentlerdeki deprem izlerine bakmamız gerekiyor. Bu anlamda çok disiplinli bir proje kapsamında uzmanların katılımıyla bir proje başlattık. Arkeoloji, jeoloji ve jeofizik hocalarından oluşan bir ekip bu. 2 farklı anlamda çalışma yaptık. Önce eski deprem izleriyle ilgili çalışma yaptık. Daha sonra oralardan örnekler topladık. Bölgeden depremin izlerini taşıyan toprak örnekleri toplandı. Bunlarla ilgili analizler yapılacak. Hem Türkiye'de hem de yurt dışında bu analizler gerçekleşecek. Karbon-14 tarihleme yöntemi ve 'optik lüminesans' dediğimiz bir diğer yöntemle eski depremleri tarihlendirmeye çalışıyoruz. Bu bize Efes bölgesinde kaç yılda bir deprem olduğunu gösterecek. Jeolojinin temel bir felsefesi vardır. Geçmişte ne olduysa, gelecekte de o olur. O mantıktan hareketle gelecekle ilgili bilgileri geçmişte buluyoruz" ifadelerini kullandı.
"Geçmişte antik kentler en az 3 kez depremlerle yıkılmış"
Bu çalışmanın İzmir'in deprem tehlikesi açısından büyük önem taşıdığını vurgulayan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, "Tüm İzmir'i ilgilendiriyor. Antik kentlerimiz sonuçta İzmir il sınırları içinde. İzmir'de o fayların ürettikleri depremlerin zamanlarını buluyoruz. Hangi antik kent hangi faydan dolayı yıkılmış onu da bulmuş olacağız. Aynı zamanda İzmir içinde fayın deprem tekrarlama aralıklarını alansal ölçekte ve fay özelinde ortaya çıkartmış olacağız. Her iki antik kent sınıfında da üç farklı kültür katmanında depreme ait izler bulduk. Bu da geçmişte antik kentlerin en az 3 kez depremlerle yıkıldığını gösteriyor" diye konuştu.
