Cumhuriyet Halk Partisi 29 Ekim 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ün öncülüğünde kurulan Türkiye'nin ilk siyasi partisidir. Partinin ilk genel başkanı da Atatürk olmuştur. CHP, Türkiye'nin en köklü siyasi partilerinden biridir. Parti, kuruluşundan günümüze kadar Türk siyasetinde önemli bir rol oynamıştır.
CHP adı ne zaman değişti?
"Halk Fırkası" olarak kurulan partinin adının başına, 1924'te "Cumhuriyet" sözcüğü getirildi.1935'teki dördüncü kurultayda ise "Cumhuriyet Halk Partisi" adını aldı.
Yıllarına göre CHP genel başkanları kimlerdir?
CHP genel başkanları listesi, 9 Eylül 1923'te kurulan Cumhuriyet Halk Partisinin bugüne kadar genel başkanlığını yapmış kişilerin listesi...
Mustafa Kemal Atatürk
- Görev Başlangıcı: 9 Eylül 1923
- Görev Bitişi: 10 Kasım 1938
- Görev Süresi: 15 yıl, 62 gün
Celâl Bayar (vekil)
- Görev Başlangıcı: 10 Kasım 1938
- Görev Bitişi: 26 Aralık 1938
- Görev Süresi: 46 gün
İsmet İnönü
Görev Başlangıcı: 26 Aralık 1938
Görev Bitişi: 8 Mayıs 1972
Görev Süresi: 33 yıl, 134 gün
Kâmil Kırıkoğlu (vekil)
Görev Başlangıcı: 8 Mayıs 1972
Görev Bitişi: 14 Mayıs 1972
Görev Süresi: 6 gün
Bülent Ecevit
- Görev Başlangıcı: 14 Mayıs 1972
- Görev Bitişi: 30 Ekim 1980
- Görev Süresi: 8 yıl, 169 gün
Mustafa Üstündağ (vekil)
- Görev Başlangıcı: 30 Ekim 1980
- Görev Bitişi: 16 Ekim 1981
- Görev Süresi: 351 gün
Deniz Baykal
- Görev Başlangıcı: 9 Eylül 1992
- Görev Bitişi: 18 Şubat 1995
- Görev Süresi: 2 yıl, 162 gün
Hikmet Çetin
- Görev Başlangıcı: 18 Şubat 1995
- Görev Bitişi: 11 Eylül 1995
- Görev Süresi: 205 gün
Deniz Baykal (tekrar)
- Görev Başlangıcı: 11 Eylül 1995
- Görev Bitişi: 22 Nisan 1999
- Görev Süresi: 3 yıl, 223 gün
Cevdet Selvi (vekil)
- Görev Başlangıcı: 22 Nisan 1999
- Görev Bitişi: 23 Mayıs 1999
- Görev Süresi: 31 gün
Altan Öymen
- Görev Başlangıcı: 23 Mayıs 1999
- Görev Bitişi: 30 Eylül 2000
- Görev Süresi: 1 yıl, 130 gün
Deniz Baykal (tekrar)
- Görev Başlangıcı: 30 Eylül 2000
- Görev Bitişi: 10 Mayıs 2010
- Görev Süresi: 9 yıl, 222 gün
Cevdet Selvi (vekil)
- Görev Başlangıcı: 10 Mayıs 2010
- Görev Bitişi: 22 Mayıs 2010
- Görev Süresi: 12 gün
Kemal Kılıçdaroğlu
- Görev Başlangıcı: 22 Mayıs 2010
- Görev Bitişi: 8 Kasım 2023
- Görev Süresi: 13 yıl, 170 gün
Özgür Özel
- Görev Başlangıcı: 8 Kasım 2023
- Devam Ediyor
CHP genel başkanları kimlerdir?
Vekaleten görev alanlar hariç, CHP'de genel başkanlık koltuğuna Atatürk, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Hikmet Çetin, Altan Öymen, Deniz Baykal ve Kemal Kılıçdaroğlu oturdu. Şu anda Özgür Özel oturmuştur.
Mustafa Kemal Atatürk kimdir?
Mustafa Kemal Atatürk, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. 1881 yılında Selanik'te doğdu ve 1938 yılında İstanbul'da vefat etti.
Atatürk, Harp Akademisi'nden mezun olduktan sonra Osmanlı ordusunda görev yaptı. 1915 yılında Çanakkale Savaşları'nda gösterdiği başarılarla öne çıktı ve "Anafartalar Kahramanı" olarak tanındı.
I. Dünya Savaşı'nın sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilgisi üzerine, Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'da Milli Mücadele'yi başlattı. Bu mücadele sonucunda, 29 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti kuruldu.
Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı olarak, ülkenin çağdaş bir ulus-devlet haline gelmesi için önemli adımlar attı. Bu adımlar arasında;
- Saltanatın kaldırılması (1922)
- Cumhuriyetin ilan edilmesi (1923)
- Halifeliğin kaldırılması (1924)
- Medeni Kanun'un kabul edilmesi (1926)
- Türk Tarih Kurumu'nun kurulması (1931)
- Türk Dil Kurumu'nun kurulması (1932)
Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri ve çağdaş Türkiye'nin mimarı olarak, Türk milletinin en önemli şahsiyetlerinden biridir.
İsmet İnönü kimdir?
İnönü, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucularından biri ve ilk iki cumhurbaşkanından biridir. Atatürk'ün en yakın silah arkadaşlarından biri olan İnönü, Kurtuluş Savaşı'nda ve Türkiye'nin kuruluş yıllarında önemli rol oynamıştır.İsmet İnönü, 24 Eylül 1884'te İzmir'de doğdu. İlk ve orta öğrenimini İzmir'de tamamladıktan sonra 1903 yılında Harp Okulu'nu birincilikle bitirdi.
İnönü, Balkan Savaşları'nda Edirne ve Selanik'in geri alınmasında önemli rol oynadı. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale Savaşı'nda 19. Tümen Komutanı olarak görev yaptı. Bu savaşta gösterdiği başarılardan dolayı "Anafartalar Kahramanı" unvanını aldı.
İnönü, Kurtuluş Savaşı'nda da önemli görevler üstlendi. Sakarya Meydan Savaşı'nda Genelkurmay Başkanı olarak görev yaptı ve bu savaşta Türk ordusunun zaferini sağladı. Savaş sonunda "Mareşal" rütbesi ile taltif edildi.
İnönü, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı oldu. Bu görevi 1937 yılına kadar sürdürdü. 1938 yılında Atatürk'ün vefatından sonra Türkiye'nin ikinci Cumhurbaşkanı oldu ve bu görevi 1950 yılına kadar sürdürdü.
İnönü, cumhurbaşkanlığı döneminde Türkiye'nin ekonomik ve sosyal kalkınmasında önemli katkılarda bulundu. Ayrıca, Türkiye'nin uluslararası alandaki saygınlığını artırmaya çalıştı.
İnönü, 25 Aralık 1973'te Ankara'da öldü.
Bülent Ecevit kimdir?
Bülent Ecevit, 28 Mayıs 1925 tarihinde İstanbul'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Robert Kolej'de tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu.
1946 yılında Maliye Bakanlığı'nda göreve başlayan Ecevit, 1950 yılında Demokrat Parti'den milletvekili seçildi. 1955 yılında Demokrat Parti'den ayrılan Ecevit, 1957 yılında Cumhuriyet Halk Partisi'ne (CHP) katıldı.
1961 yılında CHP'nin genel başkanlığına seçilen Ecevit, 1965-1970 yılları arasında başbakanlık yaptı. Bu dönemde, Türkiye'de önemli sosyal ve ekonomik reformlar yapıldı.1971 yılında askeri darbeyle iktidardan uzaklaştırılan Ecevit, 1975 yılında yeniden başbakan seçildi. Bu dönemde, Kıbrıs Barış Harekatı gerçekleştirildi.1980 yılında gerçekleşen ikinci askeri darbeyle yeniden iktidardan uzaklaştırılan Ecevit, 1991 yılında CHP'nin genel başkanlığına yeniden seçildi. 1995 yılında yapılan seçimlerde CHP'yi birinci parti yapan Ecevit, 1999 yılında yeniden başbakan seçildi.Ecevit'in başbakanlığı döneminde, Türkiye Avrupa Birliği'ne tam üyelik için başvurdu. Ayrıca, Irak'ın işgali sırasında, Türkiye'nin tarafsızlığını korudu.
Bülent Ecevit, 5 Kasım 2006 tarihinde Ankara'da hayatını kaybetti.Bülent Ecevit, Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli siyasetçilerinden biridir. Dört kez başbakanlık yapan Ecevit, Türkiye'nin sosyal ve ekonomik kalkınmasında önemli rol oynadı. Kıbrıs Barış Harekatı'nın mimarı olan Ecevit, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne tam üyelik yolundaki çabalarını da destekledi.Ecevit, aynı zamanda bir şair ve yazardı. "Sevda Çiçekleri", "Savaş ve Barış", "Kültür ve Medeniyet" gibi eserleri kaleme aldı.Bülent Ecevit'in anısına, doğum gününde her yıl "Bülent Ecevit Ödülleri" verilmektedir. Bu ödüller, siyaset, kültür, sanat ve bilim alanındaki başarılı çalışmalara verilmektedir.
Hikmet Çetin kimdir?
Hikmet Çetin, 1937 yılında Lice, Diyarbakır'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Lice'de tamamladıktan sonra, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. Mezuniyetinden sonra, Dışişleri Bakanlığı'nda göreve başladı.
Çetin, Dışişleri Bakanlığı'nda sırasıyla şu görevlerde bulundu:
- 1963-1967: Dışişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu Üyeliği
- 1967-1970: Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu Dairesi Başkanı
- 1970-1973: Dışişleri Bakanlığı Orta Asya ve Kafkasya Dairesi Başkanı
- 1973-1978: Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı
- 1978 yılında, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarlığı görevine atandı. Bu görevi, 1980 yılındaki askeri darbeye kadar sürdürdü.
Çetin, 1983 yılında yapılan genel seçimlerde İstanbul milletvekili olarak seçildi. 1991 yılında, Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 50. Hükümette Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.Çetin, 1993 yılında yapılan genel seçimlerde tekrar milletvekili seçildi. 1995 yılında, CHP Genel Başkanlığı'na seçildi. Çetin, CHP Genel Başkanlığı görevini 1999 yılına kadar sürdürdü.Çetin, 1999 yılında yapılan genel seçimlerde tekrar milletvekili seçildi. 2002 yılında yapılan genel seçimlerde ise aday olmadı.
Hikmet Çetin, CHP'nin 18. genel başkanıdır. Çetin, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarlığı ve Dışişleri Bakanlığı görevlerinde bulunmuş, CHP Genel Başkanlığı yapmış bir siyasetçidir.
Altan Öymen kimdir?
Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) eski genel başkanlarından Altan Öymen, 91 yaşında hayatını kaybetti. Öymen, 20 Haziran 1932'de İstanbul'da doğdu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden mezun olduktan sonra gazetecilik mesleğine başladı.
Milliyet, Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde muhabirlik, köşe yazarlığı ve genel yayın yönetmenliği görevlerinde bulundu. Öymen, 1961-1963 yılları arasında Milliyet gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yaptı.
1961 yılında CHP'den milletvekili seçilen Öymen, 1969-1972 yılları arasında Turizm ve Tanıtma Bakanlığı görevini yürüttü. 1972 yılında Anka Haber Ajansı'nı kurdu ve 1979 yılına kadar ajansın genel müdürlüğünü yaptı.
1999 yılında CHP genel başkanlığına seçilen Öymen, 2000 yılındaki genel seçimlerde partiyi seçime götürdü. CHP, bu seçimlerde 21.969.124 oy alarak yüzde 19.34'lük bir oy oranı elde etti.
Öymen, 2000 yılındaki genel seçimlerden sonra CHP genel başkanlığından istifa etti. Öymen, siyasetten ayrıldıktan sonra gazetecilik ve yazarlık faaliyetlerine devam etti.Altan Öymen, 91 yaşında hayatını kaybetmesiyle birlikte CHP'nin eski genel başkanlarından biri olarak tarihe geçti. Öymen, gazetecilik ve siyasetteki başarılarıyla tanınıyordu.
Altan Öymen, 1961 yılında CHP'den milletvekili seçilerek siyasete atıldı. 1969-1972 yılları arasında Turizm ve Tanıtma Bakanlığı görevini yürüttü. 1972 yılında Anka Haber Ajansı'nı kurdu ve 1979 yılına kadar ajansın genel müdürlüğünü yaptı.1999 yılında CHP genel başkanlığına seçilen Öymen, 2000 yılındaki genel seçimlerde partiyi seçime götürdü. CHP, bu seçimlerde 21.969.124 oy alarak yüzde 19.34'lük bir oy oranı elde etti.Öymen, 2000 yılındaki genel seçimlerden sonra CHP genel başkanlığından istifa etti. Öymen, siyasetten ayrıldıktan sonra gazetecilik ve yazarlık faaliyetlerine devam etti.
Altan Öymen, gazetecilik mesleğine Milliyet gazetesinde muhabir olarak başladı. Daha sonra Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde köşe yazarlığı ve genel yayın yönetmenliği görevlerinde bulundu. Öymen, 1961-1963 yılları arasında Milliyet gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yaptı.Öymen, gazetecilik mesleğindeki başarılarıyla tanınıyordu. Özellikle dış politika alanındaki çalışmalarıyla dikkat çekiyordu. Öymen, birçok ödüle layık görüldü.
Deniz Baykal kimdir?
Deniz Baykal, CHP'nin 1992-2010 yılları arasında görev yapan 7. genel başkanıdır. 20 Temmuz 1938 tarihinde Antalya'da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Antalya'da tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu.
Baykal, mezuniyetinden sonra 1963 yılında avukatlık yapmaya başladı. 1967 yılında CHP'ye üye oldu ve 1973 yılında Antalya milletvekili seçildi. 1974-1975 yılları arasında CHP Genel Sekreterliği görevini yürüttü.
1977 yılında kurulan Ecevit-Baykal hükümetinde Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. 1980 askeri darbesi sonrasında siyasetten yasaklandı. 1987 yılında yapılan genel aftan sonra tekrar siyasete döndü.
1991 yılında CHP Genel Başkanı seçildi. Baykal, genel başkanlık döneminde CHP'yi yeniden iktidara taşımak için çalıştı. Ancak, 2002 yılında yapılan genel seçimlerde CHP, AKP'nin ardından ikinci parti oldu.
Baykal, 2010 yılında yapılan olağanüstü kongrede genel başkanlıktan istifa etti. 2023 yılında hayatını kaybetti.
Deniz Baykal, CHP'nin en uzun süre görev yapan genel başkanıdır. Baykal, genel başkanlık döneminde CHP'yi modern bir siyasi parti haline getirmeye çalıştı. Partinin demokratikleşmesi ve tabana yayılması için önemli adımlar attı.
Baykal, dış politikada da aktif bir rol oynadı. Avrupa Birliği ile ilişkileri geliştirmeye çalıştı ve Türkiye'nin uluslararası alandaki itibarını yükseltmek için çalıştı.
Deniz Baykal, Türk siyasetinin önemli isimlerinden biridir. Baykal, CHP'yi yeniden iktidara taşımak için verdiği mücadeleyle ve dış politikada izlediği aktif rolüyle tanınmaktadır.
Kemal Kılıçdaroğlu kimdir?
Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 2010 yılından beri genel başkanı olan Türk siyasetçidir. Kılıçdaroğlu, 17 Aralık 1948 tarihinde Tunceli'nin Nazımiye ilçesinde doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini tamamladıktan sonra Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden ekonomi maliye bölümünden mezun oldu.
Kılıçdaroğlu, mezuniyetinin ardından Sosyal Sigortalar Kurumu'nda çalışmaya başladı. 1992-1996 yılları arasında kurumun genel müdür yardımcısı, 1996-1999 yılları arasında ise genel müdürü olarak görev yaptı. 1999 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.Kılıçdaroğlu, 2002 yılında CHP'ye katıldı ve aynı yıl İstanbul 2. Bölge'den milletvekili seçildi. 2007 yılında tekrar milletvekili seçilen Kılıçdaroğlu, 2010 yılında CHP Genel Başkanlığı'na seçildi.
Kılıçdaroğlu, CHP Genel Başkanlığı döneminde partiyi muhalefet cephesinde en güçlü parti haline getirdi. 2011, 2015 ve 2018 genel seçimlerinde CHP, ikinci parti oldu. Kılıçdaroğlu, bu seçimlerde partisinin oy oranını önemli ölçüde artırdı.Kılıçdaroğlu, CHP Genel Başkanlığı döneminde partinin reform sürecini başlattı. Partinin programını ve tüzüğünü yeniledi, gençlik ve kadın politikalarını güçlendirdi. Ayrıca, partinin taban örgütlenmesini güçlendirmek için çalışmalar yaptı.Kılıçdaroğlu, Türkiye'nin demokratikleşmesi ve çağdaşlaşması için mücadele ediyor. Partisi ile birlikte, Türkiye'de hukukun üstünlüğü, insan hakları, ifade özgürlüğü ve adalet gibi temel değerlerin yerleşmesi için çalışıyor.Kılıçdaroğlu, evli ve üç çocuk babasıdır.
Özgür Özel kimdir?
Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 38. Olağan Kurultayı, 5-6 Kasım 2023 tarihlerinde Ankara'da gerçekleştirildi. Kurultay sonucunda, 49 yaşındaki Özgür Özel, 621 delegenin 501'inin oyunu alarak CHP'nin yeni genel başkanı seçildi.
Özgür Özel, 21 Eylül 1974 tarihinde Manisa'da doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Manisa'da tamamladıktan sonra Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nden mezun oldu. Serbest eczacı olarak çalıştı.
Özel, siyasete 1999 yılında Manisa Eczacı Odası'nda başladı. 2001-2007 yılları arasında Manisa Eczacı Odası'nda yönetim kurulu üyeliği, 2007-2011 yılları arasında yönetim kurulu başkanvekilliği, 2011-2015 yılları arasında ise yönetim kurulu başkanlığı yaptı.Özel, 2007 yılında yapılan genel seçimlerde CHP'den Manisa milletvekili seçildi. 2011, 2015 ve 2018 genel seçimlerinde de Manisa milletvekili olarak seçildi.Özel, CHP'de çeşitli görevler üstlendi. 2012-2014 yılları arasında CHP Manisa İl Başkanlığı'nı yaptı. 2014-2018 yılları arasında CHP Parti Meclisi üyeliği yaptı. 2018-2023 yılları arasında CHP Grup Başkanvekilliği görevini yürüttü.Özel, evli ve bir çocuk babasıdır.
Özgür Özel, genel başkanlık seçiminde yaptığı konuşmada, CHP'yi iktidara taşımak için çalışacağını söyledi. Özel, "CHP'yi iktidara taşıyacağız, bu iktidarı ülkemize ve milletimize kazandıracağız" dedi.
Özel, iktidara geldiklerinde yapacakları ilk işleri şöyle sıraladı:
- Ekonomiyi düzelteceğiz.
- Yoksulluğu ortadan kaldıracağız.
- Adaleti tesis edeceğiz.
- İnsan haklarını koruyacağız.
- Demokrasiyi güçlendireceğiz.
