Rus satranç oyuncusu Amina Abakarova'nın, rakibi Umayganat Osmanova'ya karşı cıva kullanarak zarar verme girişimi iddiaları, cıvanın ne kadar tehlikeli olabileceği konusunu yeniden gündeme getirdi. Vatandaşlar, "Cıva nedir, Cıva vücuda zararlı mı?" sorularını da beraberinde getirdi. İşte cıvanın özellikleri, nasıl tehlikeli olabileceği ve sağlık üzerindeki etkileri hakkında bilinmesi gerekenler...
Cıva nedir?
Cıva, doğada oldukça yaygın olarak bulunan bir metaldir ve kimyasal formülü CAS No: 7439-97-6 olarak tanımlanır. Cıva, hem insanlar hem de ekosistemler için son derece toksik bir madde olarak bilinir. Metalik cıva, parlak ve gümüş renginde, kokusuz bir yapıya sahiptir ve kolayca buharlaşabilme özelliğine sahiptir. Anorganik cıva genellikle cıva tuzları olarak bulunur; bunlar arasında cıva klorür, cıva fulfimat ve cıva sülfür öne çıkar. Cıva tuzlarının ağızdan alındığında vücutta yarı ömrü yaklaşık 40 gündür.
Cıvanın içinde ne var?
Cıvanın organik bileşenleri arasında metil, etil ve fenil cıva bulunur. Bu bileşikler içinde özellikle metil cıva, çevrede yayılım gösterir ve vücutta 40 ila 50 gün arasında bir yarı ömre sahiptir. Cıva, Avrupa Birliği'nin REACH Tüzüğü'nün Ek-17'sinde de yer alarak kısıtlamalarla düzenlenmiştir.
Cıva nerede kullanılır?
Cıva, termostatlar, barometreler, floresan lambalar, akış ölçerler, laboratuvar ve endüstriyel termometreler, tansiyon aletleri, piller ve nemölçerler gibi pek çok cihazda kullanılır.
Cıva vücuda zararlı mı?
Son derece küçük miktarlarda bile etkili olan cıva, sinir sistemi için güçlü bir toksindir. Merkez sinir sistemi ve böbrekler üzerinde doğrudan etkili olup, gelişim bozukluklarına, hareket ve beyin fonksiyonlarında sorunlara yol açabilir. Renksiz buhar halinde havaya karışabilmesi, cıvayı gizli bir toksin haline getirir.
