Dağıstan, coğrafi yapısıyla dikkat çeken bir özerk bölgedir. Bu yazıda Dağıstan'ın konumu, nüfusu, dil ve kültürel yapısı, ulaşım olanakları ve demografik değişiklikler hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Dağıstan nerede?
Dağıstan, Kuzey Kafkasya'da yer alan bir Rus özerk cumhuriyetidir ve Hazar Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır. Bölge, Kuzey Kafkas Dağları'nın kuzeyindedir ve Rusya'nın en güneyindedir. Kalmukya, Çeçenistan ve Stavrapol gibi diğer bölgelerle sınırları vardır.
Dağıstan'ın etnik yapısı oldukça çeşitlidir, burada 30'dan fazla etnik grup bir arada yaşar. Toplam yüzölçümü 50,300 km2'dir ve nüfusu 3.1 milyon kişidir. Nüfusun büyük bir kısmı Kafkasya dillerinin yanı sıra Türkî ve Rus dillerini konuşmaktadır. Dağıstan kelimesi, "dağ diyarı" anlamına gelir ve Türkçe ve Farsça kökenli kelimelerin birleşiminden oluşur.
Dağıstan hangi ülkeye bağlı?
Dağıstan, Rusya'nın güneyinde yer alan ve Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyettir. Tam adıyla Dağıstan Cumhuriyeti olarak bilinen bu bölge, Hazar Denizi kıyısında Doğu Avrupa'nın Kuzey Kafkasya bölgesinde bulunur. Dağıstan, Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'nin bir parçasıdır ve Büyük Kafkas Dağları'nın kuzeyinde konumlanmıştır. Dağıstan, güney ve güneybatıda Gürcistan ve Azerbaycan ile, batı ve kuzeyde Rusya'ya bağlı Çeçenistan ve Kalmukya cumhuriyetleri ile, kuzeybatıda ise Stavrapol Krayı ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Mahaçkale'dir. Dağıstan, 50.300 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahiptir ve 3,1 milyonu aşkın nüfusuyla 30'dan fazla etnik grubun bir arada yaşadığı Rusya'nın en çeşitli cumhuriyetlerinden biridir.
Dağıstan'da hangi dil konuşuluyor?
Dağıstan'da resmi dil Rusça olsa da, bölgedeki çeşitli etnik grupların varlığı nedeniyle farklı diller de konuşulmaktadır. Nüfusun büyük bir kısmı Kuzey Kafkasya dilleri ve Türkî dilleri konuşur, ancak Rusça, iletişim için yaygın bir dil olarak kullanılır.
Dağıstan'ın dini inanışı nedir?
Dağıstan nüfusunun büyük çoğunluğu Sünnî müslümandır. Özellikle XVIII. yüzyıldan itibaren Nakşibendî tarikatı bölgede büyük bir nüfuz kazandı ve Ruslar’a karşı başlatılan cihad harekâtını organize ederek halk nazarında prestij sağladı.
Dağıstan'a Nasıl Gidilir?
Dağıstan'a ulaşım oldukça kolaydır. İstanbul'dan Mahaçkale Havaalanı'na direkt uçuşlar mevcuttur. Ayrıca, karayoluyla seyahat etmeyi tercih ederseniz, uzun bir otobüs yolculuğu gerekebilir ve bu yolculuk 20 saatten fazla sürebilir. Ancak bölge, dağlık bir coğrafyaya sahip olduğu için turistik olmayabilir.
Dağıstan nüfusu kaç?
Dağıstan'ın nüfusu 2010 yılı itibariyle 2.910.249'dir ve Kumuklar, Azeriler ve Nogaylar gibi Türk halkları nüfusun %21'ini oluşturur. Bu nüfus artış hızı, göçmenlerin geri dönmesi nedeniyle hızla artmaktadır, özellikle Rusya ve İsrail'e büyük göçler bulunmaktadır.
Rus nüfusun oranı %4'e düşmüşken, Dağıstanlıların kendi ülkelerine geri dönmesi nedeniyle nüfus artış hızı yüksektir. Dağıstan, Hazar Denizi kıyısı dışında verimli olmayan bir coğrafyada yer alır. Halkın büyük çoğunluğu okuma yazma bilmekte ve birden fazla dil konuşabilmektedir.
Dağıstan'ın nüfus artış hızı, Rusya'daki diğer bölgelere göre önemli bir konumda bulunur. Eğer bu artış devam eder ve yurtdışındaki insanlar ülkelerine geri dönmeye devam ederse, Dağıstan'ın nüfusu 2050 yılında altı milyonu aşabilir. Mahaçkala, Hasavyurt, Buynakski, Kaspiski, Kızılyar, İzberbaş ve Derbent, ülkenin önemli şehirlerindendir. Dağıstan'ın kuzey ve doğusundaki düzlük bölgelerde Türk halkları yaşarken, dağlık ve plato bölgelerinde Kafkas kökenli etnik gruplar bulunur.
Dağıstan nüfus yapısı
Dağıstan, tarih boyunca birçok farklı kavmin göç rotaları üzerinde bulunduğu için nüfusu son derece çeşitlidir. Avarlar, Dağıstan'ın en büyük etnik grubunu oluşturur. Diğer önemli etnik gruplar arasında Dargınlar, Lekler, Lezgiler, Kumuklar, Tabasaranlar, Çeçenler, Nogaylar ve Ruslar yer alır. Özellikle şehir merkezlerinde Ruslar ve Ukraynalılar da bulunmaktadır. Dağıstan nüfusu, Türk kökenli birçok etnik grubu barındırdığı için oldukça çeşitlidir. Bu nedenle, Dağıstan, etnik ve kültürel açıdan zengin bir yapıya sahiptir. Dağıstan'ın tarihi ve kültürel mirası, bu çeşitliliği yansıtan bir zenginlik sunar.
