Geçtiğimiz yılın Temmuz ayından bu yana gıda fiyatları 2 kattan fazla artarken asgari ücret ise yüzde 50 zamlandı. Temmuz ayında 17 bin 2 TL’ye çıkarılan asgari ücrette günlük kazanç ise 566 TL 73 kuruş oldu. 16 Temmuz’da başlayıp 5 Ağustos’a kadar sürecek Muharrem ayında dağıtılacak aşurenin maliyeti vatandaşları kara kara düşündürüyor. 16 Temmuz’da ekonomik ürün satan marketlerin verilere göre bir kase aşure için 43 TL ödenmesi gerekirken 16 kişilik aşure yapımı 688 TL”yi bulacak. Söz konusu bu rakam asgari ücretlinin 11 saatlik çalışmasına karşılık alacağı ücrete eşit. Yapılacak aşure yarım saat içinde tüketilirken işçinin bunun için ortalama 9 saatlik çalışmasının ardından 2 saat daha mesai yapması gerekecek. Emekli olup 12 bin 500 TL ile geçinenler ise aynı miktarda aşure dağıtabilmek için maşının 1,5 günlük kısmından bile fazla bir miktarı gözden çıkarmak zorunda kalacak.
“Tadımız kaçtı”
Tüketicinin yaşam mücadelesi verdiğini söyleyen TÜKODER Genel Başkanı Aziz Koçal, alınan düşük ücretlerin ancak temel ihtiyaçları karşılayabileceğini vurguladı. Muharrem ayında ikram edilecek aşurenin bile hayal olduğunu vurgulayan Koçal, “Ağzımızın tadı yerine gelsin diye yapılan aşure, uygulanan ekonomik politikalar nedeniyle artık ağzımızın tadını kaçıran unsur oldu. Gıda fiyatları bu denli artarken asgari ücretlinin ve emeklinin içinde bulunduğu durum değil aşure yapmaya evine tek kuru ekmek götürmeye ancak yetiyor” dedi.
“Parasızlığa yeniliyor”
Aşureye gençlerden ziyade belli bir yaşın üzerindeki kesimin yapma gayretinde olduğunun altını çizen Koçal, “İleri yaştaki bayanlar, eşlerinden kalan maaşlarla ayakta duruyor. Bu maaşlarda yapılan Temmuz zammına karşın 10 bin TL’yi ancak buluyor. Ev kirasının bile 15 bin liradan başladığı bir ortamda, ekmek almaya bile parası kalmayan, üstüne üstlük borç içinde yaşayan insanlardan aşure yapması beklenemez. Bir geleneğimiz, örf ve adetimiz daha maalesef parasızlığa, ekonomiye yenilmek üzere” ifadelerini kullandı.
“Dağıtan yoksa yiyemeyiz”
Emekliler Derneği Başkanı Zekeriya Beypınar da hükümetin yaptığı temmuz ayı zam oranlarına karşın yaşamlarındaki sefaletten bir gram azalma olmadığını aktardı. Aşurenin tadını bile unuttuklarını aktaran Beypınar, “Emekli için zaten et, balık, tavuk hayal olmuştu. Emekli Kurban Bayramı”nda et yerken artık aşureyi de ancak Muharrem ayında yapan olursa tadabilecek. Etraftakilere dağıtılmak üzere bir kase aşureye 43 TL harcayacak hiçbir emekli yoktur. Aksine emekli kendisine bir kase aşure verilmeye muhtaçtır” şeklinde konuştu. Sosyal yardımlar, fitre ve zekat gibi destekler olmasa emeklinin evine ekmeğin bile zor gireceğinin altını çizen Beypınar, “Bunca zamlar ardı ardına gelirken aşure yapmak biz emeklilerin aklının ucundan bile geçmez. Maddi durumlarından dolayı aşure yapamayacakları için Muharrem ayında olduğumuzu bilen emekli bile yoktur. Umarım zenginler bu geleneğimizi devam ettirir de emeklilerimiz alıp aşurenin tadına bakabilir” dedi.
16 kişi için 688 TL
2 su bardağı aşurelik buğday: 12 TL
1 su bardağı nohut: 13 TL
1 su bardağı fasulye: 20 TL
1 su bardağı kuru üzüm: 30 TL
1 su bardağı kuru kayısı: 50 TL
3 su bardağı şeker: 13 TL
1 su bardağı kırık fındık: 100 TL
100 gram çam fıstığı: 120 TL
1 kilo nar: 80 TL
Yarım su bardağı kuş üzümü: 85 TL
Toz tarçın: 50 TL
5 adet karanfil:10 TL
Yarım su bardağı kavrulmuş susam: 74 TL
15 bardak su: 11 TL
Doğalgaz: 20 TL
TOPLAM: 688 TL (1 kase: 43 TL)