Toplumda bir ihtiyacı karşılamak, belirli bir amaca hizmet etmek veya ortak bir amaç etrafında bir araya gelmek isteyen bireylerin tercih ettiği yollardan biri de dernek kurmaktır. Ancak, dernek kurma süreci belirli adımları izlemeyi ve bazı şartları yerine getirmeyi gerektirir. İşte, dernek kurmak için izlenmesi gereken yol ve gereklilikler hakkında merak uyandıran detaylar...
Dernek nasıl kurulur?
Dernek kuruluş işlemleri, hem şubeli hem de şubesiz dernekler için büyük oranda benzerlik gösterir. Şubesiz bir dernek kurmak için en az 7 kurucu üye gerekmektedir ve bu kurucuların en az 18 yaşında olmaları gerekmektedir. Eğer kurucular arasında yabancı uyruklu kişiler bulunuyorsa, bu kişilerin Türkiye'de yerleşim iznine sahip olduklarını gösteren belgeler sunmaları gerekmektedir.
Kurucuların yeterli sayıda toplandıktan sonra, aşağıdaki belgelerin bilgisayar ortamında düzenlenerek İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne bildirimde bulunmaları gerekmektedir:
- Kuruluş Bildirimi Formu: En az yedi kurucu tarafından doldurulmuş ve imzalanmıştır.
- Dernek Tüzüğü: Her sayfası kurucular tarafından imzalanmıştır.
- Tüzel Kişiliklerin Varlığı Durumunda Belgeler: Tüzel kişiliklerin unvanı, yerleşim yeri, kuruluş belgesi ve yetkilendirilen gerçek kişi bilgilerini içeren karar örneği sunulmalıdır.
- Yabancı Kuruluşların İzni Durumunda Beyan: Yabancı dernek veya kuruluşların kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığından izin alındığını belirten yazılı beyan sunulmalıdır.
- Yabancı Uyrukluların Belgeleri: Türkiye'de yerleşim hakkına sahip olduklarını gösteren belgeler sunulmalıdır.
- Muvafakatname: Dernek merkezinin tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen yerlerde bulunacaksa, kat malikleri kurulunun oybirliği ile alacağı kararın örneği sunulmalıdır.
Dernek kuruluş bildirimi ve eklerinin mülki idare amirliğine verilmesiyle tüzel kişilik kazanılır. Bu bildirim, ilgili birime havale edilir ve başvuru sahibine alındığına dair belge verilir.
Dernek Tüzüğü İçeriği: Dernek tüzüğünde aşağıdaki hususlar belirtilmelidir:
- Derneğin adı ve merkezi
- Derneğin amacı, çalışma konuları, faaliyet alanı
- Üyelik ve üyelikten çıkma koşulları
- Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı
- Yönetim ve denetim kurullarının görevleri ve seçim şekli
- Şube varsa şube kuruluş ve temsil biçimleri
- Aidat miktarları, gelir kaynakları
- İç denetim yöntemleri
- Tüzük değiştirme ve derneğin feshi durumunda mal varlığının tasfiyesi gibi konular
Dernek tüzüğünde, yasal zorunluluklar dışında, tüzüğü hazırlayanlar tarafından istenilen diğer hükümler de eklenebilir.
Dernek kurmak için ne gerekli?
Bir dernek kurabilmek için genel olarak aşağıdaki adımlar ve gereklilikler bulunmaktadır:
-
Amacın Belirlenmesi: Derneğin hangi amaçlar doğrultusunda kurulacağı net bir şekilde belirlenmelidir. Derneğin faaliyet alanı, hedefleri ve misyonu açıkça tanımlanmalıdır.
-
Dernek İsim ve Logosunun Belirlenmesi: Derneğin ismi seçilmeli ve gerekirse bir logo tasarlanmalıdır. İsim seçimi yapılırken, derneğin amaçlarına ve faaliyet alanına uygun bir isim tercih edilmelidir.
-
Tüzük Hazırlanması: Derneğin çalışma esaslarını ve iç yapısını düzenleyen bir tüzük hazırlanmalıdır. Tüzük, derneğin amacını, üyelik koşullarını, organlarını ve yönetim şeklini belirtmelidir. Tüzük, dernek kurucuları tarafından imzalanmalıdır.
-
Kurucu Üyelerin Belirlenmesi: Derneği kuracak olan kişiler, kurucu üye olarak belirlenmelidir. Kurucu üyeler, derneğin ilk yönetimini oluşturacak ve kuruluş sürecinde aktif rol alacaklardır.
-
Başvuru ve İzinlerin Alınması: Dernek kuruluşu için gerekli başvurular yapılmalı ve ilgili izinler alınmalıdır. Bu süreçte, ilgili resmi kurumlara başvuru yapılacak, gerekli evraklar sunulacak ve izin süreci takip edilecektir.
-
Kayıt ve Sicil İşlemleri: Derneğin kuruluş işlemleri tamamlandıktan sonra, ilgili kurumlara kayıt ve sicil işlemleri yapılmalıdır. Bu işlemler genellikle dernekler siciline kayıt yaptırmayı ve vergi numarası almayı içerir.
Dernek kurma süreci ve gereklilikleri ülke ve yerel yönetimlerin yasal düzenlemelerine göre değişebilir. Bu nedenle, dernek kurma sürecine başlamadan önce ilgili kanun ve yönetmeliklerin dikkatlice incelenmesi önemlidir.
