İran, siyasi tarihinin çeşitli dönemlerinde birçok cumhurbaşkanı tarafından yönetilmiştir. Bu liderlerin her biri, İran'ın iç ve dış politikasını şekillendirmede önemli roller oynamıştır. Onun dönemi, özellikle nükleer enerji programı ve Batı ile yaşanan gerginliklerle hatırlanır. Peki, Mahmud Ahmedinejad kimdir ve onun siyasi kariyeri hakkında neler biliniyor?
Mahmud Ahmedinejad Hayatı
Mahmud Ahmedinejad (d. 28 Ekim 1956, Aradan), İran'ın altıncı cumhurbaşkanı olarak görev yapmış bir siyasetçidir. Aynı zamanda, ülkedeki muhafazakâr siyasal grupların bir koalisyonu olan İslamî İran İnşaatçılar İttifakı'nın (Abadgaran) ana lideriydi. 2003-2005 yılları arasında Tahran belediye başkanlığı yapmıştır.
Ahmedinejad, 12 Nisan 2017'de Yüce Lider Ayetullah Hamaney'in itirazlarına rağmen 2017 İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinde üçüncü kez aday olma niyetini açıkladı. Ancak, Anayasa Koruma Konseyi tarafından adaylığı reddedildi. Ahmedinejad, 2017-2018 İran protestoları sırasında mevcut İran hükümetini eleştirerek gündemde kalmaya devam etti.
Yaşamı ve Eğitimi
Mahmud Ahmedinejad, Kuzey İran'da, Tahran Eyaleti'ne doğudan komşu olan Semnan Eyaleti'nin Garmsar kenti yakınlarındaki Aradan köyünde doğdu. Bir nalbantın oğlu olarak mütevazı bir yaşam sürdü. Ahmedinejad, 1976 yılında ülke genelinde yapılan üniversite giriş sınavında 132'nci olarak İran Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nin inşaat mühendisliği bölümüne girdi. Tahran Belediye Başkanlığı'ndan önce aynı üniversitede öğretim üyeliği yaptı ve buradan doktora derecesi aldı. Ayrıca, Tahran'dan 400 km uzaklıktaki Erdebil Eyaleti'nin valisi olarak da görev yaptı.
Aile Yaşamı
Ahmedinejad, evli ve iki kız, iki erkek çocuk babasıdır. Oğullarından biri, Amirkabir Teknoloji Üniversitesi'nde (Tahran Politeknik) eğitim aldı. Ahmedinejad'ın destekçileri, onun mütevazı bir hayat süren sıradan bir adam olduğunu vurgular. Başkan olarak, güvenlik danışmanları taşınmasını önerene kadar ailesinin yaşadığı Tahran'daki evde kalmaya devam etmek istedi. Cumhurbaşkanlığı sarayındaki antika İran halılarını bir müzeye yollatarak yerine ucuz halılar kullanmayı tercih etti. Başkanlık uçağındaki VIP koltuğunu reddederek, kargo uçağıyla seyahat etmeyi seçti. Cumhurbaşkanlığı kazandıktan sonra ilk kabine toplantısını "dindar" olarak kabul edilen Meşhed'deki İmam Rıza türbesinde gerçekleştirdi ve haftalık kabine brifinglerinde de 12. İmam için fazladan bir sandalye ayırdı.
Siyasi Kariyeri
Cumhurbaşkanı seçilmeden önce, 3 Mayıs 2003 ile 28 Haziran 2005 arasında Tahran belediye başkanlığı yaptı. Mesleği inşaat mühendisliği olan Ahmedinejad, 24 Haziran 2005'te yapılan İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda seçildi ve 3 Ağustos 2005'te, art arda sekiz yıllık görev süresini tamamlayan Muhammed Hatemi'nin yerine cumhurbaşkanı oldu.
Ahmedinejad, siyasi gücünü İslami İran İnşaatçılar İttifakı'ndan (Abadgaran) aldı. Abadgaran, İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda iki aday (Ahmedinejad ve Muhammed Bager Galibaf) arasında bölündü, ancak ikinci turda Ahmedinejad'ın arkasında birleşti. Bu süreçte, İran Anayasa Muhafızları Konseyi tarafından elenen 1000 kadar adaydan sadece 7'si seçimlere katılabildi. Ahmedinejad, ilk turda %19.48 oy alarak, eski cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani'ye karşı ikinci turda oyların %61.69'unu elde ederek seçimi kazandı. Muhalifleri, seçimde hile yapıldığını iddia ettiler ve ikinci turda İranlı seçmenlerin %59'u oy kullandı.
Ahmedinejad, İslamcı ve popülist görüşleri savunan bir dini muhafazakâr olarak bilinmektedir. Sade yaşam tarzı, iyi eğitim geçmişi ve dürüst politikaları, özellikle İran toplumunun fakir kesimleri arasında popülerlik kazandı. Cumhurbaşkanlığı programı, "Yapılabilir ve yapabiliriz" sloganı etrafında şekillendi. Programının belirsizlikler içerdiği eleştirilerine rağmen, hedeflerinden biri İran'ın petrol gelirlerini fakir halka yansıtmaktı.