Tıp tarihindeki önemli dönemeçlerden biri, ilk eczanenin açılmasıdır. Kullanıcılar merak ediyor: Eskiden eczaneye ne denirdi? İlk eczane ne zaman açıldı? İnsanlık, sağlık sorunlarına çözüm bulma arayışında her zaman ilerlemiştir ve bu arayış, ilk eczanelerin doğuşuyla birlikte daha da belirgin hale gelmiştir. Bu yazıda, ilk eczanelerin kökenlerine ve sağlık hizmetlerindeki evrimlerine odaklanarak bu önemli soruların cevaplarını arayacağız. Eskiden eczaneye ne denirdi? ve İlk eczane ne zaman açıldı? İşte detaylar...
Eskiden eczaneye ne denirdi?
Türk Dil Kurumu'na göre eczane, ilaçların üretildiği ve satıldığı yer olarak tanımlanmaktadır. Kelime, Arapça "Ecza" ve Farsça "hane" kelimelerinin birleşimiyle oluşmuş ve zamanla "eczane" olarak kısaltılmıştır. Eczaneler, tıbbi reçetelerin hazırlanmasını denetleyen, hastalara reçeteli ve reçetesiz ilaçlar sunan ve sağlık konularında danışmanlık hizmeti veren eczacılar tarafından işletilir. Ayrıca eczaneler, farmakoloji ve eczacılık alanlarında önemli bir rol oynar.
Günümüzde birçok eczane, tasarım olarak süpermarketlere benzeyen modern yapıya sahiptir. İlaçlar ve reçetelerin yanı sıra, çoğu eczane kozmetik ürünlerden kişisel bakım ürünlerine, atıştırmalıklardan besin takviyelerine kadar geniş bir ürün yelpazesi sunmaktadır. Ayrıca, fotoğraf işleme hizmetleri gibi ek hizmetler de sunulmaktadır.
Osmanlı döneminde, eczanelere "Fenn-i saydalâni" veya "fenn-i ispençiyari" denilmekteydi. İslam tarihinde, ilk resmi eczaneler 708'de, el-Mansur döneminde kurulmuştur. 9. yüzyıldan itibaren, tüm eczaneler, askeri ve sağlık alanları dahil olmak üzere resmi denetime tabi tutulmuştur. Türkiye'de ise ilk eczane, 1890 yılında Eczane-i Hamdi Ahmet Hamdi Bey tarafından açılmıştır.
Modern eczaneler, beş yıllık eczacılık fakültesinden mezun olan eczacılar tarafından açılabilir. Eczanelerin ruhsatlandırılması, sağlık müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı tarafından yapılır. Bir eczanenin minimum alanı 35 metrekare olup, zemini yanmaz ve kolay temizlenebilir bir madde ile kaplanmalıdır. Bir eczanede izin verilen giriş kapısı sayısı bir ile sınırlıdır. Bir ilçede birden fazla eczane bulunuyorsa, nöbet düzenlenir ve nöbet listeleri eczacı odaları tarafından hazırlanır. Eczaneler, ilaç satışı için ruhsat almış mağazalardır ve eczacılara yardımcı olan kişilere "Eczane Teknisyeni" veya "eczacı kalfası" denir. Ayrıca, özel ve kamu kurumlarıyla anlaşmalar yaparak, bu kurumlara bağlı olanların ilaç teminini sağlarlar.
