Tarihin akışında pek çok isim önemli roller üstlenmiştir. Bunlardan biri de Akşemseddin'dir. Fatih Sultan Mehmet’in akıl hocası olarak bilinen Akşemseddin, 15. yüzyılda yaşamış bir İslam alimi ve mutasavvıftır. Peki Fatih Sultan Mehmet'in akıl hocası Akşemseddin kimdir? İşte detaylar...
Akşemseddin kimdir?
Akşemseddin, asıl adıyla Mehmed Şemseddin, 1389 yılında Şam'da doğmuş ve 16 Şubat 1459'da Göynük'te vefat etmiştir. Çok yönlü bir Türk âlimi, tıp insanı ve Türk Tasavvuf tarikatı Şemsîyye-î Bayramîyye'nin kurucusu olarak tanınmaktadır. Aynı zamanda Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmed'in hocası olarak bilinir.
Akşemseddin, Şeyh Hamza'nın oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Ailesiyle birlikte Amasya'ya yerleşmiş ve burada eğitimine devam etmiştir. Erken yaşta hafız olan Akşemseddin, tıp ve eczacılık alanına ilgi duyarak bu alanlarda kendini geliştirmiştir. İlerleyen dönemlerde, ilim tahsilini derinleştirmek amacıyla tasavvufla ilgilenmeye başlamış ve bu amaçla önce İran'ı, ardından da Ankara'yı ziyaret etmiştir. Hacı Bayram Veli'den eğitim alarak tasavvufun inceliklerini öğrenmiş ve ondan icazet almıştır. Daha sonra sırasıyla Beypazarı, İskilip ve Göynük’e yerleşmiştir.
İstanbul'un Fethi
Akşemseddin’in ünü, II. Murat’ın isteğiyle II. Mehmed'in hocası olarak atanmasıyla artmıştır. İstanbul'un fethinde danışmanlık yapmış ve fetih ordusuna katılmıştır. Fetih sırasında, şehir halkı tarafından karşılandığında, kendisine çiçekler sunulmuş ancak Akşemseddin, "Padişah ben değilim" diyerek Fatih Sultan Mehmed'i göstermiştir. Fetih sonrası Ayasofya'da ilk Cuma namazını kıldırarak önemli bir rol üstlenmiştir. Ayrıca Ebu Eyyûb el-Ensarî’nin kabrinin tespitinde de katkı sağlamıştır.
Ölümü
Akşemseddin, İstanbul'da kalmak istemeyerek Göynük'e döndü ve burada yaşamaya devam etti. 16 Şubat 1459'da 70 yaşında vefat etti. Göynük'te, Gazi Süleyman Paşa Camii avlusunda yer alan türbesi, 1464 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa edilmiştir. Altıgen planlı bu türbe, küfeki taşından yapılmış ve ceviz ağacından bir sanduka ile zenginleştirilmiştir.
Tıp Alanındaki Katkıları
Akşemseddin'in tıp alanındaki bilgileri ve uygulamaları hakkında net bir bilgi olmamakla birlikte, ruh ve beden hastalıklarını tedavi edebilme yeteneğiyle tanınmıştır. Tıp bilgilerini, Hacı Bayram Veli ile geçirdiği yıllarda geliştirdiği düşünülmektedir. Akşemseddin, Osmanlı ilim dünyasında önemli bir yer edinmiş, hem manevi hem de maddi sağlık alanında önemli eserler vermiştir. Akşemseddin, hem bilim hem de tasavvuf alanındaki katkılarıyla Türk tarihinin önemli şahsiyetlerinden biri olmuştur.