Birgi'de geçmişle buluşmak: 3 bin yıllık bir köyün hikayesi...

Ödemiş ilçesinin kalbinde, zamanın meydan okuduğu bir köy yatıyor: Birgi. Üç bin yıllık geçmişiyle, evleri, medreseleri ve camileriyle, Birgi köyü tarihin derinliklerinden gelen bir soluk gibi. İzmir gibi deprem riski taşıyan bir bölgede olmasına rağmen, bu köy neredeyse hiç zarar görmemiş, tarihini dimdik ayakta tutmuş. 2 bin 398 haneden oluşan bu köy, 2022'de Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü (UNWTO) tarafından dünyanın en gözde 32 turistik köyünden biri olarak seçildi. Sarıyar Deresi'nin kıyısına serpiştirilmiş olan Birgi, adeta bir zaman makinesi gibi. Üç bin yıl öncesine uzanan bir tarih, Friglerden Bizans İmparatorluğu'na kadar uzanan bir hikaye... Birgi, 13. ve 14. yüzyıllarda Aydınoğlu Beyliği'nin başkenti olarak önem kazanmış.

1426 yılında kesin olarak Osmanlı egemenliğine giren köy, tarihi dokusunu günümüze kadar başarıyla korumuş. Birgi'de gezip dolaşırken, cumbalı evler, konaklar, camiler, türbeler, hamamlar, medreseler, çeşmeler ve külliyeler gibi tam 171 tescilli eserle karşılaşıyorsunuz. Bu eserler, ziyaretçileri kendine hayran bırakıyor, onları geçmişe doğru bir yolculuğa çıkarıyor.

Birgi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınmış durumda. Ayrıca, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü'nün (UNWTO) 2022 En İyi Turizm Köyleri Listesi'nde, tarih ve kültür mirası olarak yerini almış.

Birgi'nin öne çıkan özelliklerinden biri de yöresel yemekleri ve biyolojik çeşitliliği. Bahçecilik ve zeytin tarımının ön planda olduğu köyde, çınar, ceviz, erguvan, karaağaç, ıhlamur, kestane, mazı meşesi gibi çeşitli ağaç türleri yetişiyor. Ayrıca, kuş türlerine de ev sahipliği yapan köyde, maskeli ötleğen ve maskeli örümcek kuşu gibi nadir türler bulunuyor. Yerel fırınlarda pişen ekmeklerden et yemeklerine kadar birçok lezzeti tatma imkanı bulabilirsiniz.

Türkiye'nin önemli sürdürülebilir turizm uzmanlarından Ferdi Akarsu, Birgi'nin tarihi önemini vurgulayarak, köyün 3 bin yıllık özgünlüğünü koruduğunu belirtiyor. Ayrıca, Birgi'nin depremlerde neden neredeyse hiç zarar görmediğine de açıklık getiriyor. Akarsu'ya göre, köydeki binaların sağlamlığı ve yerel halkın kültürlerini koruma gayreti, bu direncin ana nedeni. Akarsu, "Birgi'nin tarih boyunca neredeyse hiç büyük yıkım yaşamamış olması çok dikkat çekici. İzmir'in tarihinde kaç deprem yaşanmış, ama Birgi her zaman dimdik ayakta durmuş" diyor.

Birgi'nin konumu, geçmişte olduğu gibi bugün de altın değerinde. Akarsu'ya göre, köyün eskiden gözde olması, onun bugünkü otantik güzelliğini kaybetmemesini sağlamış. Köy, kuş türleri açısından da oldukça zengin. Akarsu, burada 50'den fazla kuş türünün kolaylıkla gözlemlenebileceğini belirtiyor. Ayrıca, Türkiye'de endemik bitkileri ve nadir kuş türlerini görebileceğiniz nadir bölgelerden biri olduğunu da ekliyor. Birgi, sadece bir köyden çok daha fazlası. Binlerce yıllık bir tarih, doğal güzellikler ve zengin bir kültür birikimiyle, ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunuyor.