Dünya'nın Uçsuz Bucaksız Zirveleri: Dünya'nın En Yüksek Dağları

Everest Dağı - 8848 metre Everest Dağı, Himalayalar’ın Mahalangur Himal alt bölgesinde yer alan ve dünya üzerindeki en yüksek zirveye sahip dağdır. Çin ve Nepal sınırında bulunan dağın yüksekliği 8,848.86 metre olarak ölçülmüştür. Everest, birçok dağcı tarafından ilgiyle tırmanılmakta olup, iki ana tırmanış rotası bulunmaktadır: Nepal’in güneydoğusundan ve Tibet’in kuzeyinden. Tırmanışlar, irtifa hastalığı, zorlu hava koşulları ve çığ gibi tehlikelerle doludur. Mayıs 2024 itibariyle, Everest’te 340 kişi hayatını kaybetmiş ve 200’den fazla ceset dağda kalmıştır. Everest’in zirvesine ulaşma girişimleri İngiliz dağcılar tarafından başlatılmıştır. İlk kez 1921 yılında yapılan keşif gezisinde, Kuzey Sırtı'nda 7,000 metreye kadar çıkılmıştır. 1924’te George Mallory ve Andrew Irvine zirveye ulaşma girişiminde bulunmuş, ancak geri dönmemiştir. 1953 yılında Tenzing Norgay ve Edmund Hillary tarafından güneydoğu sırtı rotasında başarılı bir zirve tırmanışı gerçekleştirilmiştir. 1960’ta Çinli dağcılar da kuzey sırtından zirveye ulaşmıştır. Dağın adı, İngiltere'nin Hindistan sömürge yönetiminde görevli George Everest'ten alınmıştır. Türkçede ise dağın Tibetçe adı olan Çomolungma kullanılmıştır. Everest Dağı’nın oluşumu, Hindistan Yarımadası’nın Tibet Platosu ile çarpışması sonucu başlamıştır. Dağın yükselmesi ve şekillenmesi, Pleyistosen dönemde tamamlanmıştır. 2015 Nepal Depremi sonrasında dağın yüksekliği 2.5 cm kadar kısalmıştır. Everest’in iklimi, oksijen eksikliği, sert rüzgarlar ve aşırı soğuklarla karakterizedir, bu yüzden yüksek irtifalarda bitki ve hayvan yaşamı sınırlıdır. Dağda yalnızca birkaç bitki türü ve hayvan bulunmaktadır. Ayrıca, evcil yaklar yük taşıma amacıyla kullanılır. Everest Dağı’ndaki ilk tırmanış denemeleri 1904 yılında başlamış, ancak başarılı zirve tırmanışı 1953 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu tırmanışta, Edmund Hillary ve Tenzing Norgay zirveye ulaşan ilk kişiler olmuşlardır.

K2 Dağı - 8611 metre Karakurum Dağları'nın Pakistan-Çin sınırında bulunan K2 Dağı, 8.611 metre yüksekliğiyle Everest'ten sonra dünyanın en yüksek ikinci dağıdır. Dağ, Çhogori, Ketu, Zalim Dağ ve Godwin Austin gibi çeşitli adlarla anılır ve zirvesine ulaşmak son derece zordur, bu nedenle dağcılar arasında "kutsal zirve" olarak görülür. K2, %25 ölüm oranıyla "öldürücü dağ" olarak bilinir. Dağın adı, Hindistan'ın Britanya sömürgesi döneminde yapılan trigonometrik ölçümler sırasında K1 ve K2 olarak adlandırılan zirvelerden gelmektedir. K2 için yerel bir ad bulunamamıştır. K2, 8.000 metreyi aşan 14 dağ arasında zirveye ulaşmanın en zor olduğu dağdır. Bu zorluğun nedenleri arasında dağın dik eğimleri, teknik beceri gerektiren rotalar, kaya düşmeleri ve çığ riski bulunur. İlk başarılı zirve çıkışı 1954 yılında İtalyan bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu ekibin lideri Ardito Desio'dur ve zirveye ulaşan dağcılar Lino Lacedelli ve Achille Compagnoni'dir. K2'ye tırmanan ilk kadın Polonyalı Wanda Rutkiewicz olmuştur. Türkiye'den ilk çıkışı ise 2001 yılında Nasuh Mahruki yapmıştır, ardından 2012 yılında Tunç Fındık tırmanmıştır. Dağa tırmanan dağcıların eşyalarını taşıyan yerel hamalların durumu ise dikkat çekicidir. Bu hamallar, genellikle Pakistanlı veya Nepalli olup, zorlu şartlarda eşyaları taşırken sıklıkla yaşamını yitirmektedir. K2'ye tırmanan her dört kişiden biri hamallar yüzünden hayatını kaybetmektedir. K2'nin zorluğu ve tehlikeleri nedeniyle bu tırmanışlar sürmektedir. K2'nin ölüm oranı yıllar içinde teknolojik gelişmeler ve tecrübeler sayesinde azalmıştır. 2012 yılında çekilen "Zirve" adlı belgesel, K2'ye tırmanırken hayatını kaybeden on bir dağcının hikayesini anlatmaktadır.

Dhaulagiri Dağı - 8167 metre Deniz seviyesinden 8167 metre yükseklikte olan Dhaulagiri Dağı, Himalayalar arasında konumlanan 7. en yüksek dağ. Aynı zamanda tamamen Nepal sınırları içerisinde bulunan en yüksek dağ. Dhaulagiri, çığ ve buzullar açısından zorlayıcı ve tehlikeli olabiliyor ancak bu dağın zirvesine yapılan başarılı tırmanış oranı, ölüm oranından daha yüksek. 13 Mayıs 1960’ta İsviçreli ve Avusturyalılardan oluşan bir ekip dağın zirvesine ilk tırmanışı gerçekleştirdi.

Kangchenjunga Dağı - 8586 metre Kanchenjunga, 8586 metre yüksekliği ile dünyanın en yüksek 3. zirvesidir. Hindistan ile Nepal arasında bulunan dağa George Band ve Joe Brown 29 Mayıs 1955'te ilk tırmanışı gerçekleştirmişlerdir. Kangchenjunga yerel halkın kullandığı Limbu dilinde Sewalungma olarak bilinir. Şu ana kadar zirvesine sadece 243 kişi çıkabilmiştir.

Nanga Parbat Dağı - 8126 metre Nanga Parbat Dünyanın en yüksek 9. dağı (8.126 m). Urdu dilinde adının anlamı "Çıplak Dağ"dır. Pakistan'da Gilgit–Baltistan,Kaşmir bölgesinde yer alır, Karakurum Dağları'nın uzantısında bulunur. Tırmanması en tehlikeli dağlardan biri olarak kabul edilir. İlk kez 1953 yılında zirvesine tırmanılmıştır. 2022 itibarıyla 261 kişi zirvesine ulaşabilmiştir ve dağa tırmanmaya çalışan 31 kişi zirveye çıkamadan hayatını kaybetmiştir. Bu kadar tehlikeli olmasının ana sebebi dağdaki hava şartlarının öngörülemez olmasıdır.

Annapurna I Dağı - 8091 metre Annapurna, Himalayalar'da yer alan bir dizi zirveden oluşan bir dağ silsilesidir. Uzunluğu 55 kilometreyi bulan bu silsilenin en yüksek zirvesi Annapurna I, 8.091 metre (26.538 fit) yüksekliği ile dünyanın onuncu en yüksek dağ zirvesi ve sekizbinlik dağlardan biridir. Annapurna, Sanskritçe'de "Hasat Tanrıçası" anlamına gelir. Annapurna masifi, aşağıdaki altı ana zirveye ev sahipliği yapmaktadır: Annapurna I: 8.091 m (26.545 fit) Annapurna II: 7.937 m (26.040 fit) Annapurna III: 7.555 m (24.786 fit) Annapurna IV: 7.525 m (24.688 fit) Gangapurna: 7.455 m (24.457 fit) Annapurna Güney: 7.219 m (23.684 fit) Annapurna I, 8.000 metrelik zirvesine ilk tırmanılan dağdır. Fransız dağcılar Maurice Herzog ve Louis Lachenal, bu zirveye 3 Haziran 1950 tarihinde ulaşmıştır.3 Şubat 1987'de ise Polonyalı dağcılar Jerzy Kukuczka ve Artur Hajzer, sekizbinlik dağlardan birine ilk kış tırmanışını gerçekleştirmiştir. Bugüne kadar yalnızca 191 kişi, Annapurna I'in zirvesine ulaşabilmiştir.

Gasherbrum II Dağı-8035 metre Gaşerbrum II (Urduca: 2-گاشر برم; Çince: 加舒尔布鲁木II峰; pinyin: Jiāshūěrbùlǔmù II Fēng) veya K4, Çin ve Pakistan arasında Gaşerbrum masifinde bulunan bir dağdır.[1] Dağ, Karakurum sıradağlarında yer almaktadır. 8,035 metre yüksekliği dünyanın en yüksek 13. dağıdır.