Takvimler, zamanı organize etmenin temel araçlarıdır ve Gregoryen Takvimi, bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan takvim sistemlerinden biridir. Ancak, kullanıcılar Gregoryen Takvimi'nin kökenini, neden 1582 yılında 10 gün kaybettiğini, ve miladi takvimle arasındaki farkları merak ediyorlar. Gregoryen Takvimi'nin bulunuşuyla ilgili detaylar ve bu takvimin günlük hayatımızdaki rolü hakkında bilinmeyenler burada açıklanıyor. Gregoryen takvimi nedir? 1582 yılında 10 gün neden kayıp? İşte detaylar...
Gregoryen takvimi nedir?
Miladi takvim, Jül Sezar'ın Jülyen takvimini terk etmesiyle ortaya çıktı ve Papa XIII. Gregorius'un emriyle hayata geçirildi. Bu takvim, 365 gün 6 saatlik dönemi bir yıl olarak kabul ederken, İsa'nın doğduğu yılı başlangıç alır. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan takvimdir.
1582 yılında kabul edilen Gregoryen takvimi, Avrupa'da önce, ardından dünya genelinde benimsendi. Jülyen takviminden farkı, on gün ileri alınmış olmasıdır. Örneğin, 5 Ekim Cuma günü Jülyen takvimine göre, yeni takvimde 15 Ekim Cuma günüdür. Bazı ülkeler ise 1752'de takvimi kabul ederken on bir gün ileri almak zorunda kaldılar.
Türkiye'de, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Rûmî takvim ve ardından hicri takvim kullanıldı. Ancak cumhuriyetin ilanıyla birlikte, 1926'da "Takvimde Tarih Mebdeinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun" ve "Günün 24 Saate Taksimi Hakkında Kanun" ile birlikte Gregoryen takvimi kabul edildi. Yılbaşı 1 Ocak olarak belirlendi ve saat sistemi 12 saatlik dilimler yerine 24 saatlik dilimlere ayrıldı.
Gregoryen Takvimi, kullanılan takvimler arasında en doğru olanıdır. Bir ekinoks yılı 365,242375365 gün olmasına rağmen, Gregoryen Takvimi'nde ortalama yıl 365,2425 gündür ve gerçek ekinoks yılına oldukça yakındır. Bu takvimdeki hatanın yıllık olarak 10,8 saniyeye tekabül etmesi nedeniyle, bir günlük hata ortaya çıkması için yaklaşık 8.000 yıl geçmesi gerekir.
1582 yılında 10 gün neden kayıp?
Gregoryen takvimde artık yıllar, 365 gün 6 saatlik dönemi düzelten yıllardır. Bu yıllar, sonu -00 ile bitmeyen ve 4'e tam bölünebilen tüm yıllardır. Sonu -00 ile biten yıllar ise 400'e bölünebiliyorsa artık yıldır. Bu dönüşüm nedeniyle bazı Ortodoks kiliseleri Noel kutlamalarını 8 Ocak'a kaydırmıştır. Bu dönemde 2020'den itibaren 2024, 2028, 2032... gibi devam eden artık yıllar, 2100 yılına kadar devam edecek, ancak 2100 yılı artık yıl olmayacaktır.
