Nafile ibadetlerin niyeti, İslam'ın temel prensiplerinden biridir ve Hanefi mezhebi bu konuda özel bir öneme sahiptir. Hanefi mezhebinde nafile oruç tutmak isteyenlerin ne zaman niyet etmeleri gerektiği ve nafile oruçlar için belirlenen niyet zaman aralığı, müminler için önemli bir husustur. Peki, Hanefi mezhebinde nafile oruca ne zaman niyet edilir? Nafile oruç için ne zamana kadar niyet edilir? Bu yazıda, Hanefi mezhebi açısından nafile oruç niyetinin zamanlaması ve detayları ele alınmaktadır.
Hanefi mezhebinde nafile oruca ne zaman niyet edilir?
Her türlü oruç için ideal olanı, mümkün olduğunca sabah vakti girmeden önce veya geceden niyet etmektir. Bu, hem mezhepler arasındaki ihtilaflardan kaçınılmasını sağlar hem de niyet, ibadetin başlama vaktiyle aynı zamana getirilir.
Niyetin zamanı ve oruç türleri arasındaki farklar şu şekildedir:
Hanefîler
Ramazan orucu, nafile oruçlar ve belirli vakitte yapılan adak oruçları için niyetin zamanı gün batımından başlayıp ertesi günün kuşluk vaktine veya öğle namazı vaktinin başlamasından önceki bir zamana kadar devam eder. Öğle vaktinden sonra niyet edilirse oruç geçersiz olur. Zevalden önce nafile oruca niyet etmek câizdir, bu durumu gösteren hadisler mevcuttur.
Nafile oruç için ne zamana kadar niyet edilir?
Mâlikîler
Güneş batışından sonra gece yarısına kadar veya fecrin doğmasıyla birlikte niyet etmek gerekir. Sabahleyin niyet edilmezse o günün orucu geçersiz sayılır.
Şâfiîler
Ramazan, kazâ ve adak oruçları için geceden niyetlenmek şarttır. Ancak nafile oruca zevalden önceye kadar niyet etmek mümkündür.
Zimmette sübût bulmuş oruçlar için en geç imsak vaktine kadar niyet etmek ve orucun belirlenmesi gereklidir. Bu, oruç borcunun kesinleştiği ve sabit hale geldiği anlamına gelir.
Niyetin şekli ise şu detaylara dikkat edilerek belirlenir:
- Belirli bir adak veya nafile oruç için genel bir niyet yeterlidir.
- Ramazan günleri için her gün için ayrı ayrı niyet etmek gereklidir.
- Mâlikîler'e göre, aralıksız olarak tutulan oruçlarda tek bir niyet yeterlidir.
- Niyet, kesin bir azim ve karar gerektirir.
- Ramazan ayında başka bir oruç tutulamayacağı için niyet hangi oruca yapılırsa yapılsın, o gün ramazan orucu sayılır.
- Sahura kalkıp yeme ve içme de niyetin yerine geçer. Tutulamamış ramazan oruçlarını kazâ ederken, belirleme yaparak veya yapmadan niyet etmek mümkündür.