Türkiye’de aile hekimleri, Sağlık Bakanlığı’nın yeni yönetmelik değişikliğine tepki olarak 5-6-7 Kasım tarihlerinde üç gün sürecek bir iş bırakma eylemi yapma kararı aldı. “Eziyet yönetmeliği” olarak adlandırdıkları bu düzenlemenin, iş yüklerini ağırlaştırdığı ve sağlık hizmetlerinin niteliğini tehdit ettiğini belirten aile hekimleri, bu eylemle taleplerini daha güçlü şekilde duyurmayı hedefliyor. 30 Ekim 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan yeni yönetmelik, aile hekimlerine getirilen ek yükümlülükler ve performans kriterleri ile dikkat çekti. Sağlık Bakanlığı’nın hastanelerde yaşanan yoğunluğu azaltmak amacıyla hazırladığı bu düzenleme, hekimlerin muayene sayısına dayalı teşvik sistemiyle ücretlendirilmesini öngörüyor. Ancak hekimler, bu sistemin koruyucu sağlık hizmetlerinin doğasına aykırı olduğunu ve temel sağlık hizmetlerinde aksamalara neden olacağını belirtiyor.
‘Geri çekilmeli’
Yönetmelikte yer alan tüm maddelerin geri çekilmesi gerektiğini kaydeden İzmir Aile Hekimleri Derneği (İZAHED) Yönetim Kurulu Başkanı Muhteber Çolak, yönetmeliğin performansa dayalı bir sistem oluşturmaya çalıştığını ancak halihazırda aile hekimlerinin performansa dayalı bir sistem içerisinde çalıştıklarını belirtti. Yönetmelikte uygulanması istenilenlerin hekimlerin yüklerini hafifletmekten ziyade, hasta memnuniyetine göre bir puanlama sistemi oluşturularak hekimlerin ücretlerinin bu sisteme göre verilmesini sağlamak olduğunu söyleyen Çolak, “Yönetmelik bir hekime kayıtlı olan tüm vatandaşların 6 ayda bir aile sağlık merkezlerine gelmesini istiyor. Öte yandan bebekler için uyguladığımız aşı kontrolü gibi, kronik hastaların da takip edilmesini istiyor. Yani tüm nüfusu 6 ayda bir kontrol etmemizi istiyor. Bunu yapmazsan maaşından keserim diyor. Siz bir öğretmene çocuklar sınavı geçemezse maaşından keserim diyor musunuz?” diye sordu.
‘Yazsak da yazmasak da’
Hasta memnuniyeti üzerinden bir ücretlendirme sisteminin oturtulmaya çalışıldığını kaydeden Çolak, “Hastayı memnun etmek bilimsel bir durum değil. Hasta uygunsuz şekilde rapor isteyebiliyor. Akılcı ilaç kullanımı diye bir kavram getirildi. Antibiyotik ve ağrı kesici yazmamızı engelliyorlar. Şimdi biz bu rapor ve ilaçları yazmazsak da yazarsak da puan kaybediyoruz. Kronik kasta takibini yaparsan artı yüzde 70 ücret veririm diyor. Bu yoğunlukta bunu doldurmamız imkansız. Özetle böyle bir ücretlendirme sistemi olamaz. Reçeteme kısıtlama getirerek mi nitelikli iş yapmamız sağlanacak? Ben 32 yıldır bu işi yapıyorum. Bu kadar yıldır işimi niteliksiz mi yapıyordum? Bu uygulamalar çalışma barışını bozar” dedi. Tüm bu durumun sağlıkta dönüşüm programının bir sonucu olduğunu kaydeden Çolak, özelleştirilen sağlık sistemiyle insan sağlığının para kazanılan bir sistem haline getirildiğini belirtti.
‘Hiçbir anlamı yok’
Aile hekimliğinin sağlık sisteminde birinci basamak olduğunu ve çok zor şartlar altında çalıştıklarını kaydeden İzmir Tabip Odası önceki dönem başkanlarından Op. Dr. Mustafa Lütfi Çamlı, aile hekimlerine bakanlık tarafından birçok gereksiz iş yüklendiğini belirtti. Bu çalışma koşullarının çerçevesinde bu yeni yönetmelikle büyük bir performans baskısı ortaya çıktığını söyleyen Çamlı, “Aile hekimleri adeta bir cendere altına alınmak istenmekte. Bu uygulamada ekonomik kayıpların olabilmesi de söz konusu. Aile hekimleri defalarca görüş bildirdiler ancak ciddiye alınmadırlar. Bütün bunların sağlıkta dönüşüm politikalarının bir uzantısı olduğunu biliyoruz. Aslında gerçekten halkın yararına hiçbir anlam ifade etmeyecek bu yönetmeliğin geri çekilmesini istiyoruz” ifadelerini kullandı.
‘Grev yayılabilir
Aile hekimleri tarafından alınan 3 günlük grev kararının seslerini duyurmak adına yapılacak bir olay olduğunu vurgulayan Aydın Tabip Odası Delegesi Dr. İsmail Ertin şunları söyledi: “Bu yönetmelik geri çekilmezde yeni eylemler devam edecek. Yönetmelik aile hekimlerinin yararına olmadığı gibi halkın da yararına değil. Ebe ve hemşire arkadaşlarımız istifalarını verdi bile. Ücrette kısıntıya gidiliyor, reçetemize kısıtlamalar geliyor. Antibiyotik yazdığımızda puan düşüyor. Mide koruyucu ilaçlar yazdığımızda puanlar düşüyor. Halkın memnuniyetinden bahsedilip ‘ücreti buna göre vereceğiz’ diyor. Mümkün değil. Memnuniyet puanlaması neye göre yapılacak? Benim iyi hekimliğime göre mi yoksa hastanın her istediğini yapmama göre mi puanlanacak? Sağlık isteminde düzenlemeler olmaz, yönetmelik geri çekilmezse aile hekimliğinden başlayan grevler tüm alanlara yayılabilir.”
