İdam cezasının uygulanma durumunu anlamak, hukuki ve etik açıdan büyük bir öneme sahip. Kullanıcılar, "Kaç ülkede idam cezası hala yasal ve bu cezayı hangi ülkeler uyguluyor?" sorularını sormakta. Dünyada idam cezası uygulayan ülkelerin sayısı ve bu uygulamanın mevcut durumu hakkında bilgi edinmek isteyenler için kapsamlı bir inceleme yapıldı. İşte, idam cezasının hala geçerli olduğu ülkeler ve bu konuda merak edilen detaylar.
Dünyada İdam Cezası
Uluslararası Af Örgütü'nün 2022 verilerine göre, dünya genelinde idam cezası uygulanan ülkeler ve durumları şu şekildedir:
İdam Cezası Uygulayan Ülkeler
- 55 Ülkede İdam Cezası Uygulanıyor: Bu ülkelerde idam cezası, genellikle ağır suçlar, birden fazla cinayet ya da savaş suçları nedeniyle verilmektedir.
- 9 Ülkede İdam Sadece Ağır Suçlulara Veriliyor: Bu ülkelerde idam cezası, sadece birden fazla cinayet işlemiş ya da savaş suçları gibi ağır suçlardan hüküm giymiş kişilere uygulanıyor.
- 23 Ülkede İdam Cezası Var Ancak Son 10 Yılda İnfaz Edilmedi: Bu ülkelerde hukuki olarak ölüm cezası mevcut ancak uygulamaya konulmamıştır.
İdam Cezasını Kaldıran Ülkeler
- 108 Ülkede İdam Cezası Kaldırıldı: Bu ülkelerde yapılan yasal düzenlemelerle idam cezası kaldırılmıştır.
- 36 Ülkede İnfaz Edilmiyor: Bu ülkelerde ölüm cezası hukuken var olsa da, fiili olarak uygulanmamaktadır.
- 109 Ülke Hukuken Kaldırdı: 109 ülke, idam cezasını tamamen hukuken kaldırmıştır.
- 6 Ülke İstisna Durumlarda Uyguluyor: Bu ülkelerde idam cezası, savaş suçları veya istisnai durumlar dışında kaldırılmıştır.
- 28 Ülke Fiilen Kaldırmış: Bu ülkeler, idam cezasını hukuken kaldırmasa da uygulamıyor.
Uluslararası Af Örgütü, 140 ülkeyi idam karşıtı olarak, 58 ülkeyi ise idam taraftarı olarak sınıflandırmaktadır.
2021 İdam Raporu ve İdam Edilenler
Uluslararası Af Örgütü'nün 2021 raporuna göre, en az 18 ülkede 579 kişi idam edilmiştir. Çin, en yüksek idam oranına sahip ülke olurken, onu İran takip etmiştir. İdam edilenlerin dörtte biri kadınlardır.
İdam Cezasına Sahip Ülkeler
İdam cezası uygulayan ülkeler arasında Afganistan, ABD, Antigua ve Barbuda, Bahamalar, Bahreyn, Barbados, Belarus, Belize, Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri, Botsvana, Çad, Çin, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Dominika, Ekvatoryal Gine, Endonezya, Etiyopya, Filistin, Guyana, Güney Sudan, Hindistan, Irak, İran, Jamaika, Japonya, Komorlar, Kuveyt, Kuzey Kore, Küba, Lesoto, Libya, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan, Singapur, Somali, St Kitts ve Nevis, St Lucia, St Vincent ve Grenadinler, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tayland, Tayvan, Trinidad ve Tobago, Uganda, Umman, Ürdün, Vietnam, Yemen ve Zimbabve bulunmaktadır.
Yakın Dönemde İdam Cezasını Kaldıran Ülkeler
Sierra Leone (2021), Kazakistan (2021), Papua Yeni Gine (2022), Burkina Faso (2018), Gine (2017), Benin (2016) ve Madagaskar (2015) yakın dönemde idam cezasını kaldırmıştır. Rusya, 1996 yılında Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu'nu imzalamasının ardından infazı erteleme kararı almış, ancak kamuoyundan gelebilecek tepkiler nedeniyle ilgili maddeyi anayasadan çıkartmamıştır.
Uluslararası ve Bölgesel Düzenlemeler
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2007, 2008 ve 2010 yıllarında ölüm cezasının uygulanmaması çağrısında bulunmuştur. Avrupa Birliği, Temel Haklar Bildirgesi'nin 2. maddesi gereği ölüm cezasının kullanımını yasaklamaktadır. Avrupa Konseyi üyeleri de, Türkiye ve Rusya'nın da üyesi olduğu bu kurum aracılığıyla ölüm cezasını yasaklamaktadır.