Iğdır, adını duyan herkesin zihninde bir dizi merak uyandıran bir şehir. Ancak, bu merakların başında gelen sorular arasında Iğdır adı nereden geliyor? ve Iğdır'ın eski adı nedir? gibi temel sorular yer alıyor. Şehir, sadece coğrafi konumuyla değil, aynı zamanda tarihî dokusuyla da dikkat çekiyor. Iğdır'ın ismi ve geçmişi arasındaki bağlantıları keşfetmek, bu toprakların zengin kültürünü daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. İşte detaylar...
Iğdır adı nereden geliyor?
Iğdır, Türkiye'nin doğusunda yer alan bir şehir olup, adını 24 Oğuz boyundan olan İç-Oğuzlar'ın Üç-Ok kolunun liderlerinden Cengiz Alp'in büyük oğlu "Iğdır Beğ"den almaktadır. Iğdır Beğ, Oğuz Han'ın altı oğlundan biri olarak tarihte önemli bir yer tutmaktadır.
Kelime olarak Iğdır, "iyi, büyük, yiğit başkan, ünlü ve sahip" gibi anlamlara gelirken, Yazıcıoğlu ve Resid-Üd-Din'e göre ise "iyi, ulu, bahadır" anlamlarını içermektedir. Dört kardeşin en büyüğü olan Iğdır Beğ'in soyu, Aras havzası ve Azerbaycan bölgelerine yerleşmiştir.
Tarihi bir olayla da bağlantılı olarak, Yıldırım Beyazıt'ın 1402 yılında Timur'a karşı kaybettiği Ankara Savaşı sonrasında, Hıristiyan alemi Timur'u tebrik için birçok elçi göndermiştir. İspanyol Klaviyo'nun anlatımına göre, bu elçilerden biri olan İspanyol Klaviyo, Iğdır Kalesi'nin (Iğdır Korganı) Ağrı Dağı eteklerinde bugün hala harabe halinde bulunduğunu belirtmiştir. Klaviyo'nun ifadesine göre, bu kale "kayalık üzerinde duran bir kal'a" olarak adlandırılmış ve adının da "Iğdır" olduğu belirtilmiştir.
Oğuz Han'ın soyundan gelen Iğdır, İç Oğuzlar'ın Üçoklar koluna mensup Deniz Han'ın en büyük oğlu İğdir Bey'den gelmektedir. Iğdır'ın sözcük anlamı "iyi, büyük, ulu, ünlü ve sahip"tir. Yerel halk tarafından "İdir" olarak telaffuz edilen Iğdır, Ermenice'de "Իգդիր", Kürtçe'de "Îdir", Azerice'de ise "İğdir" olarak ifade edilmektedir. Bu zengin kültürel mirasa sahip olan kent, tarih boyunca Oğuz Han'ın izinden gelerek önemli bir konuma yükselmiştir.