31 Ağustos tarihinden itibaren yüksek güvenlik sistemine (GSR) sahip sıfır araçlar satılamayacak. Daha önce uygulamaya 7 Temmuz’da geçileceği açıklanırken eldeki sıfır araç stoğunun eritilmesi için bu karar 31 Ağustos’a ertelenmişti. 1 Eylül’den itibaren GSR sistemli araçlar yaklaşık 2 bin euro daha pahalı olarak satılacak. Sıfır araç satıcıları ellerindeki araçları biran önce satmak için kampanyalar düzenleyip fiyatları indirirken ikinci el pazarında ise yaprak kıpırdamıyor. İzmir’in en büyük açık oto pazarı konumunda bulunan Otokent’in Yönetim Kurulu Başkanı Feyzi Demir, “Geçen sene bölgemizde 6 bin araç satış için sergilenirken bu yıl satılmadığı ve her geçen gün yeni araç geldiği için bu sayı 8 bini buldu. Yine geçtiğimiz yıl günde 550-600 civarında araç satarken bu yıl rakam 250-300’e kadar düştü. Çoğu işletme haftayı tek bir satış bile yapmadan kapatıyor” diye konuştu.
“Koyacak yer kalmadı”
İkinci el piyasasında yaklaşık 4 aydır işlerin çok durgunlaştığını aktaran Demir, “Geçen sene herkesin işi 10 numaraydı. Ama şimdi satılık araçları koyacak park yerimiz kalmadı. O kadar dolu yani. Araç fiyatları da biraz düştü. 500 bin liraya satılan araç, vatandaş paraya sıkıştığı için bir kaç hafta içinde 450’ye sonra 400’e iniyor” ifadelerini kullandı. Araç alım satım işini 52 senedir yaptığını sözlerine ekleyen Otokent Başkanı Feyzi Demir, bugüne kadar böyle kötü bir ortam yaşamadıklarını; araç fiyatlarının da ne olacağını tahmin edemediği için ‘alın’ veya ‘satın’ diyemeyeceğini aktardı.
Aniden karar değişti
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Meclis Üyesi Arda Yüksel ise Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) ile yetkililer arasında ‘uygulama tarihi’ konusunda görüşmelerin devam ettiğini anlattı. Bu geçişin ani yapılmasından kaynaklı sıkıntılar yaşandığına dikkat çeken Yüksel, “Asgari düzeyde olması gereken yasal güvenlik önlemlerini içeren homologasyon düzenlemesi her yıl yapılıyor. Türkiye bunu bir sene geriden gelerek yapıyordu. Otomobil distribütörleri ve üreticileri de kendine buna göre planlıyordu. Fakat bu kez bakanlık 2 ay kala bir senelik süreyi kullanmayacağını açıkladı. Sorun da bundan çıktı. Zira ciddi oranda üretim ve bayilere mal girişi olmuştu” ifadelerini kullandı.
Satılamayanlar filoya
Alınan kararın ülke için bir ilk olduğunun altını çizen Yüksel, “Bir anda, hiç söylemeden telafisi olmayan bir sürede açıklanan değişiklikten kaynaklı bir kriz çıkmış oldu. Ağustos sonuna kadar satılamayan araçlar ise ikinci el olarak satılabilecek. Bunları filo şirketleri alır diye tahmin ediyorum” şeklinde konuştu. ODD’nin, uygulamanın yine eskisi gibi olması için girişimlere devam ettiğini söyleyen Yüksel, “İstediğimiz şey, alınan kararların bir sene sonra devreye girmesi. Çünkü bu otomotiv üretim işi 1 aylık, 2 aylık manevralarla yürütülecek bir sektör değil. Avrupa Birliği yeni uygulama için 7 Temmuz 2024’te uygulamaya geçiyorsa bizim yine bir sene sonra yani 7 Temmuz 2025’te geçmemiz gerek” dedi.
2 bin euro artabilir
Piyasanın koşulları belirlediğini o nedenle 1 Eylül’den itibaren fiyatlarda ne denli bir değişiklik olacağına dair bir şey söyleyemeyeceğini belirten Yüksel şöyle konuştu: “Türkiye ciddi bir ekonomik krizden geçerken son 2 ayda otomobil piyasası satış rekoru kırıyor. Bu satışların altındaki sebep de eldeki ürünleri eritmek için yapılan indirimler. Hala hazırda fiyatlar uygun. 31 Ağustos'tan sonra satılacak arabaya yeni güvenlik özellikleri ekleneceği için bunun bir bedeli olacak. Fakat önceki yıllarda bu değişiklikler ortalama 2 bin euro civarında fiyat değer artışı yaratıyordu.”
Sıfır’da satış 3’te 1 arttı
TÜİK verilerine göre Nisan ayından Temmuz başına kadar sıfır otomobil satışları her ay bir önceki aya göre yüzde 30-35 aralığında artarak devam etti. Haziran ayında satılan sıfır araç sayısı ise 76 bin oldu. Yılın ilk 6 ayında ise 1.2 milyon aracın trafiğe kaydı yapılırken bu rakam geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 30 arttı.
