Saraylar, tarih boyunca ihtişamın ve gücün simgesi olmuştur. Ancak Isparta'da, bu ihtişamın izlerini aramak bazen bir gizem perdesinin ardına saklanmış gibi görünüyor. "Isparta'da saray var mı?" sorusu, şehrin derinliklerinde yatan gizemli tarih hakkında merak uyandırıyor. Bu yazıda, Isparta'nın sırlarla dolu saraylarını ve tarihi zenginliğini keşfetmek için bir yolculuğa çıkacağız.
Isparta'da hangi hanlar var?
Isparta'da geçmişte var olan eski hanlardan günümüze ayakta kalanı bulunmamaktadır. Ancak geçmişte var olan bazı hanlar şunlardı: Kerimpaşa Hanı, Antalyalıoğlu Hanı, Hatipoğlu Hanı, Alaybeyoğlu Hanı, Pamuk Hanı, Vakıfhan, Kereste Hanı, Nalbant Hanı.
Eğirdir Hanı: Yeni mahallede bulunan Eğirdir Hanı, tipik Selçuklu hanlarının karakteristik özelliklerini taşımaktadır. İlçe merkezinin 3 km güneyinde, göl kıyısında bulunan bu yapı, Anadolu Selçuklu döneminin en büyük kervansaraylarından biridir. Konya-Antalya kervan yolunda bulunan bu han, avlu ve kapalı mekan olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Ne yazık ki, her iki bölüm de artık ayakta değildir. Avlunun doğu duvarı ortadan kalkmış, kalan duvarlar ise zamanla incelmiş ve zarar görmüştür. Ayrıca, açıkta kalan moloz taşlarının su ile teması duvarların daha fazla zarar görmesine neden olmaktadır.
Eğirdir Hanı, II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1237 yılında yaptırılmıştır. Ancak, yangın nedeniyle sadece 64 yıl gibi kısa bir süre sonra kullanılamaz hale gelmiştir. Hanın tam inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1993 yılında yapılan kazılar sırasında bulunan geometrik süslemeli taş parçası, hanın inşa tarihine ışık tutmuştur. Bu taş parçası, Dündarbey Medresesi'nin portalindeki sol mihrabiyenin çerçeve bordüründeki kırık yere tam olarak oturmuş ve kompozisyonu tamamlamıştır. Dolayısıyla, Dündar Bey Medresesi'nin 1301 yılında inşa edildiği sırada, portalin Eğirdir Hanı'ndan sökülerek taşındığı ve dolayısıyla hanın inşa tarihinin 1237 olduğu kesinlik kazanmıştır.
Gelendost Hanı (Kudret Hanı): Eğirdir Gölü'nün doğu tarafında, Yeşilköy mevkiinde bulunan Gelendost Hanı, Selçuklu kervansaray planına uygun olarak yapılmıştır. Diğer Selçuklu hanları kadar detaylı olmasa da, duvarlarında kaba bir işçilik görülmektedir. Yıkık portalin ardından içeriye girildiğinde, simetrik bir avluya açılan tonozlu bir oda ve daha ileride iki tarafında dörder revakla uzanan bir avlu bulunmaktadır. Revak tonozları avluya paraleldir ve üstü kapalı bölüm daha dar bir yapıdadır. İkinci portala açılan sivri nişin içinde bir kitabe bulunmaktadır. Kitabe, hanın M. 1233 yılında Mubarezettin Ertokuş tarafından yaptırıldığını belirtmektedir.
Isparta'da saray var mı?
Isparta'da Osmanlı döneminden kalma bir saray bulunmamaktadır. Ancak Isparta'da, tarihi ve kültürel öneme sahip birkaç yapı bulunmaktadır. Özellikle Eğirdir Gölü kıyısında bulunan Eğirdir Kalesi ve antik kentleri, Isparta'nın tarihî ve turistik mekanları arasında yer alır. Ayrıca şehirde, eski dönemlerden kalan tarihi konaklar ve camiler de bulunmaktadır. Ancak Isparta'da günümüzde turistik olarak öne çıkan ve "saray" olarak adlandırılan bir yapı bulunmamaktadır.