İstanbul'un manevi önderlerinden Aziz Mahmut Hüdayi, hayatı boyunca birçok kişi üzerinde derin izler bırakmış bir şahsiyettir. Peki Aziz Mahmut Hüdayi kimdir? İşte detaylar...
Aziz Mahmut Hüdayi kimdir?
Aziz Mahmud Hüdayi, Anadolu'da yetişen önemli bir velîdir. Halvetiyye tarikatının bir kolu olan Celvetiyye tarikatının kurucusudur.
1541 yılında Aksaray Sancağı'na bağlı Şereflikoçhisar'da dünyaya gelmiştir. Cüneyd-i Bağdâdî'nin soyundan gelen Aziz Mahmud Hüdayi, "seyyid" unvanına sahiptir. Eğitimine Sivrihisar'da başlamış, ardından İstanbul'a giderek Küçük Ayasofya Medresesi'nde devam etmiştir. Öğrenim sürecinde tefsir, hadis, fıkıh ve fen bilimlerinde derin bilgi sahibi olmuştur. Hocası Nazırzâde Ramazan Efendi ile birlikte zaman zaman Edirne ve Mısır'da da eğitim almış, Halveti şeyhleriyle tanışarak tasavvuf yolunda ilerlemiştir.
Bursa Kadılığı ve Tasavvuf
Mahmud Hüdayi, otuz üç yaşında Bursa kadısı olarak atanmıştır. Bu görev sırasında geçirdiği bir rüya sonucunda, kadılığını bırakma kararı almış ve kendini tasavvuf yoluna adama arzusunu dile getirmiştir. Bursa'nın manevi atmosferi içinde, ünlü mürşidi Muhammed Üftâde'nin talebesi olmayı istemiş ve bu yönde ciddi çabalar sarf etmiştir. Üftâde'nin etkisiyle tüm mal varlığını terk ederek dergâh hizmetine başlamıştır.
İstanbul’a Gelişi ve Dergahın Kuruluşu
Daha sonra İstanbul'a gelen Aziz Mahmud Hüdayi, burada Küçük Ayasofya Camii’nde ders vermeye başlamış, geniş bir talebe kitlesi edinmiştir. Üsküdar'da bir dergâh inşa ederek burada birçok talebeyi yetiştirmiştir. Kendisi sadece bir din bilgini değil, aynı zamanda bir devlet adamı olarak da tanınmıştır. Devrin padişahlarına nasihatlerde bulunmuş, birçok önemli camide vaazlar vermiştir. Aziz Mahmud Hüdayi, halkın sevgisini kazanmış, İstanbul'un önemli kültür merkezlerinden birinin kurucusu olmuştur.
Ölümü ve Mirası
1628 yılında vefat eden Aziz Mahmud Hüdayi, son anlarında talebeleriyle helalleşmiş ve vasiyetini yapmıştır. Mezarı, Üsküdar’daki dergâhının yanındadır. Bugün Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı, onun mirasını yaşatmakta ve dergâhında çeşitli hizmetler sunmaktadır.
