Konut fiyatları gün geçtikçe artıyor. Özellikle İzmir’de bu artışın yüzde 100’ün üzerinde olduğunu hatırlatan Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, “’Merkez Bankası’nın konut fiyat endeksine göre İzmir’de Temmuz-Ağustos 2023’te konut fiyatlarının bir önceki yılın aynı ayına nazaran yüzde 100 arttığını görüyoruz. Ayrıca TÜİK verilerinde göre de Temmuz-Ağustos 2023’te konut satışlarının bir önceki aya göre yüzde 44 azaldığını, yabancıya satışların yüzde 69, ipotekli satışların da yüzde 66.8 oranında gerilediğini görüyoruz” dedi.
KREDİ FAİZLERİ ARTTI
Kredi faizlerinin arttığını ve kredi musluklarının da ciddi bir şekilde kısıldığının altını çizen Aslan, “Konut kredi faizleri yüzde 35 civarında artarak 20 yılın zirvesine ulaştı, bu tablo bize konuta erişimin her geçen gün biraz daha zorlaştığını, barınma krizinin giderek daha da derinleştiğini ve toplumsal huzuru tehdit edecek bir boyut kazandığını gösteriyor. Örneğin, bugün devlet bankalarından yaklaşık 1 milyon konut kredisi kullanan bir vatandaş krediyi 3 yılda öderse ayda 46 milyon lira, 10 yılda öderse 10 yıl boyunca ayda 31 milyon lira kredi geri ödemesi yapacak” dedi.
“KONUT DESTEK PAKETİ”
Aslan, barınma krizinin çözümüne ilişkin önerilerini de şöyle sıraladı: “Sosyal devlet, temel insan hakları ve konut hakkını gözetmelidir. Konut kredilerinin zirve yaptığı bugünkü koşullarda, konut kredisi çözüm olmaktan çıktı. Konut kredileri çözüm olmaktan çıktığına göre, çözüm; konut maliyetlerini düşürmek, konut arzını artırmak, dar ve sabit gelirlilerin konuta erişimlerini kolaylaştırmak olarak formüle edilebilir. Çözümün ilk adımı da; kooperatifler desteklenip özendirilerek dar ve sabit gelirlilerin ev sahibi olmaları kolaylaştırılabilir. Bunun için de; belediyeler Ege–Koop modeli kooperatiflere imarlı-altyapılı konut arsaları üretmeli ve merkezi yönetimde hazırlayacağı ‘Konut destek paketi’ ile hiç konutu olmayan vatandaşın konut hakkına sosyal devlet ve temel insan hakları bağlamında cevap vermelidir. Çünkü barınma hakkı, sosyal devletin en sade tanımıdır ve temel insan haklarının da özüdür.”
ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ZOR DURUMDA
Yüksek okulların yakında açılacağını, barınmanın aileler ve öğrenciler için gerekli olduğunu belirten Aslan şunları söyledi: “Üniversiteler, belediyeler ve devlet acilen bazı yatırımlarını kısarak, gençlerin barınabileceği yurtlar oluşturmalı. Günümüzde 1+1 evlerin kirası eşyalı 18 bin lira, eşyasız 13-15 bin TL civarında olan kiraları ödeyemeyecek durumdaki aileler çocuklarını üniversiteye kayıt yaptırmaktan vazgeçmek zorunda kalıyor. Bu durumda birçok ailenin evladını kent dışına gönderemeyeceğini düşünüyorum. Birçok öğrenci de kiralar yüksek olduğu için üniversite eğitimini bırakmak zorunda kalarak memleketlerine dönmek zorunda kalacakları ayrı bir sosyal ve psikolojik bir sorun haline dönüşüyor.