Ülke genelinde yaygın olarak hizmet veren bir zincir marketin 8 Temmuz itibariyle nakit para kabul etmeyeceği ve sadece kredi kartıyla alışverişe izin vereceğini açıklaması hem vatandaşı hem de market sahiplerini böldü. Uzmanlar nakit olarak ödeme yapamayan kimi dolandırıcıların sırasını bekleyen müşteriye ‘parasını vereyim sizin kartınızdan geçireyim’ önerisinde bulunabileceğini bunun sonucunda ise iyi niyetli vatandaşa sahte para verilip mağdur edilebileceğini açıkladı. Vatandaşın bir sonraki alışverişinde bilmeden aldığı sahte parayı kullanmak istemesi halinde ise adli sürecin başlayıp hapis cezası alabileceği, yardım edeyim derken hapse düşebileceği belirtildi.
Yaşlılar zorlanır
Sadece kredi kartı kabul edeceğini duyuran market bu kararın nedeni olarak ödeme sürecinin hızlandırılması ve daha hijyenik bir alışveriş imkanı sunmak olarak açıklasa da vatandaşlar farklı tepki verdi. Çok sayıda müşteri, her zaman kredi kartı veya banka kartı taşımadığını ve bu durumun alışverişlerini zorlaştırabileceğini söyledi. Bu karar özellikle yaşlı müşteriler ve dijital ödeme yöntemlerine alışkın olmayan müşteriler tarafından eleştirilirken bazı müşteriler de dijital ödeme sisteminin hijyen ve hız sağlayacağını iddia etti. Nakit kullanımını yasaklamanın alışveriş süreçlerini daha temiz, güvenli ve hızlı hale getireceğini belirten vatandaşların bazıları bu değişikliği desteklediklerini belirtti.
“Bölgeye göre olmalı”
Yeni sistemin yaygınlaşıp yaygınlaşmayacağı merak edilirken Prof. Dr. İbrahim Atilla Acar, “Kredi kartı uygulaması temelde kayıt dışılığın önlenmesi açısından önemli. Yani bunun önemli ölçüde devlet için bir faydası olacağını düşünüyorum. Çünkü devlette ciddi gelir kayıpları var. Bu kayıt dışı işlemler yani elden nakit alışveriş yapıldığı için ve fiş fatura gibi belgeler talep edilmediği zaman, devlet buradan ciddi gelir kaybı yaşıyor” diye konuştu. Zincir marketlerin bulundukları konuma göre sistemin uygulanıp uygulanmayacağına karar vermenin daha doğru olacağını anlatan Acar, "Bu tarz marketlerde olan olay, o market zincirlerinin yerleştiği alanlar açısından önemli olabilir. Kredi kartı kullananların ve insan nüfusunun çok yoğun olduğu merkezi bölgelerde bu işlem mantıklı olabilir. Fakat halkın önemli bir kısmının hala nakit kullanmaya devam ettiği unutulmamalı. Böyle bir uygulamayı market zincirleri için şimdilik iddialı bir girişim olarak görüyorum” ifadelerini kullandı.
“Reklam amaçlı”
Ege Perakendeciler Derneği (EGEPERDER) Başkanı ve İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis Üyesi Feyzi Başdaş ise Türkiye’nin henüz bu değişikliğe hazır olmadığının altını çizdi. Sadece vatandaşın değil ülke ticaretinin de buna hazır olmadığına dikkat çeken Başdaş “Hala yüzde 30-35 civarında nakit kullanan müşteri var. Şu anda hala İzmir’in içinde kredi kartı taşımayan ve kredi kullanmayı tercih etmeyen binlerce insan var. Bu yüzden biz böyle bir sisteme girmeyi düşünmüyoruz” şeklinde konuştu. Birçok insanın harcamalarını ayarlayamadığı için kredi kartı kullanmayı bırakmayı düşündüğünü kaydeden Başdaş, “Özellikle yurt dışında birçok insan kredi kartı kullanmayı reddediyor. Burada da dahil olmak üzere insanlar ne harcadıklarını bilmek istediklerini, kredi veya banka kartı kullandıklarında ayarını tutturamadıklarını dile getiriyorlar. Açıkçası bu uygulamanın popülist bir hareket olduğunu ve reklam amaçlı yapıldığını düşünüyorum” dedi.