Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yaptığı düzenleme, kara para aklama ve vergi kaçırmayı amaçlasa da vatandaşın daha fazla para ödemesine neden oluyor. Yeni düzenlemenin ardından, esnaflar krizi fırsata çevirirken kimi esnaf, vatandaştan ‘nakit ödeme’ talep ederken kredi kartına ise yüzde 20’ye kadar çıkan oranlarda komisyon istiyor. Bazı esnaf ise POS cihazının bozuk olduğunu veya pilinin bittiğini söyleyerek kartlı ödemeyi reddediyor. Örneğin Bir halı yıkama firması, 3 bin 200 TL’lik fiyatını kredi kartı kullanılması halinde 3 bin 860 TL’ye yükseltirken bir gözlük mağazasında nakit ödeme yöntemiyle 52 bin TL’ye satılan gözlük, kredi kartıyla 64 bin TL’ye çıkıyor. Yurttaşlar sosyal medya üzerinden bu duruma isyan ederken, CİMER’e de şikâyetler yağdı. Tüketici dernekleri, bu durumu yasaya aykırı bulup yurttaşları şikâyet etmeye çağırdı.
‘Toptan’ uyarısı
Banka üzerinden ödeme konusunu kayıt dışı ekonomiyle mücadelesi anlamında önemli bulduklarını ve desteklediklerini vurgulayan Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük, “Ancak olayın şöyle bir boyutu da var. Sadece satıcı veya alıcı bazında değil toptan satış aşamasında da denetim ve kontrole ihtiyaç var. Çünkü perakende satışta bulunan işletmeler toptan satın aldıkları malları eğer kayıtlı, belgeli alırlarsa mutlaka belgeli satış yapmak zorunda kalırlar. Dolayısıyla bu tür tüketici odaklı, perakende odaklı denetim ve kontrol mekanizmalarının yanı sıra üretimin toptan satışında denetlenmesi gerekir. Yani üretim ve toptan satışı da Hazine ve Maliye Bakanlığı mutlaka denetlemeli” dedi.
‘Etikette ne yazıyorsa’
Yürürlükte olan banka ve kredi kartları yasasında ‘POS cihazı kullanılarak, kredi veya banka kartıyla yapılan satışlarda işletmeler ilave ücret, komisyon alamaz’ diye açık bir hüküm olduğunu belirten Küçük, “Ayrıca perakende satış yapan işletmeler fiyat etiketi yönetmeliği gereğince tüm vergiler dahil satış fiyatını, fiyat etiketlerinde göstermek zorundadır. Dolayısıyla fiyat etiketinde belirtilen tüm vergiler dahil satış bedeli dışında bir komisyon veya ek ücret talep edemez. Tüketicilerimiz öncelikle buna dikkat etmeleri gerekir. Çünkü fiyat etiketi yönetmeliği gereğince fiyat etiketlerinde veya raflarda bulunan fiyatlar tüm vergiler dahil fiyatlardır” ifadelerini kullandı.
‘Şikâyet etsinler’
Nakit ve kredi kartına iki farklı fiyat verilmesinin tamamen yanlış bir uygulama olduğunu aktaran Küçük, “Hukuka aykırı bir uygulama. Tüketicilerimiz eğer kredi kartıyla yaptıkları ödemelerde komisyon isteyen işletmeler varsa bunları Ticaret Bakanlığına, Ticaret İl Müdürlüklerine ve Hazine ve Maliye Bakanlığına şikâyet edebilirler. Ayrıca banka ve kredi kartları kanunu gereğince bu tür kredi kartıyla yapılan ödemelerde ‘Ek ücret, ek komisyon alan işletmelerin cihazı, bu cihazı sağlayan işletmeler tarafından cihaz iptal edilir ve para cezası uygulanır’ diyor. Bu anlamda POS cihazının bağlı olduğu bankayı da eğer tüketicilerimiz tespit edebiliyorlarsa bankaya da şikâyette bulunabilirler” sözlerine yer verdi.
‘Karşı karşıya bırakıldı’
Ticaret İl Müdürlükleri’nin veya Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Defterdarlıkların bu tür işletmelere karşı etkin denetimler yapmasının gerektiğini dile getiren Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük, “Eğer alışverişlerde belge almazsanız veya 7 bin TL’yi aşan ödemeleri banka, PTT veya kredi kartıyla yapmazsanız tüketici olarak size en az 5 bin TL ceza kesilir. Dolayısıyla bu durumda tüketici, satıcıyla karşı karşıya geliyor. Tüketicilerimiz eğer kendilerine belge vermeyen işletmeler varsa en geç 5 iş günü içerisinde bu işletmeleri Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ilgili birimlerine, Defterdarlıklara bildirebilirler. Ticaret Bakanlığı’nın, Ticaret İl Müdürlükleri’nin, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ve özellikle bankaların bu konuda işletmeleri denetlemelerini ve uyarmalarını tüketiciler adına rica ediyoruz” diye konuştu.