Bilindiği üzere iş akdi ile çalışan tüm işçiler ve işçi çalıştıran işverenler 4857 Sayılı İş Kanunu’nun hükümlerine tabidir. Ancak kıdem tazminatı için 4857 Sayılı Kanun’un Geçici 6’ncı maddesi;
“Kıdem tazminatı için bir kıdem tazminatı fonu kurulur. Kıdem tazminatı fonuna ilişkin kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri için 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı hakları saklıdır” demektedir.
Yani kısacası kıdem tazminatı konusu yürürlükten kaldırılan ancak kıdem tazminatını düzenleyen 14’üncü maddesi hala yürürlükte bulunan 1475 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Bu hafta kıdem tazminatına hak kazanma koşullarını anlatacağım.
İlgili kanun maddesinde;
“İşçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.” ifadesi ile kıdem tazminatına hak kazanmak için öncelikle bir yıldan fazla süre ile çalışılmış olması gerekmektedir ve hesaplama her bir tam yıl için 30 günlük ücreti kadardır, arta kalan süreler de buna göre hesaplanır.
Şimdi sırası ile kıdem tazminatına hak kazanılan durumları sıralayalım ve ilerleyen haftalarda gerektikçe bu maddeleri açalım.
1- İşveren tarafından “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” başlıklı 25. maddesinin 2 numaralı bendinde belirtilen durumlar dışında işveren tarafından yapılan fesihler.
2- İşçi tarafından sağlık sebepleri (yapılan iş sebebiyle doğan sağlık problemi veya işyerinden bulaşan bir hastalık sebebiyle).
3- İşçi tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri sebebiyle iş akdini sonlandırması.
4- Madde 31’de belirtilen askerlik ve kanundan doğan çalışma sebebiyle iş akdi sona ererse
5- Emeklilik nedeniyle veya yaş hariç emeklilik şartlarının oluşması durumunda iş akdinin fesih edilmesi,
6- Kadın işçinin evlenmesi.
Yukarıda belirtilen haller dışında işçinin kendi rızası ile istifası halinde hiçbir şekilde kıdem tazminatına hak kazanılamaz. Belki bu maddeler içerisinde uzun uzun yazmak gereken maddeler olabilir, o konulara da önümüzdeki haftalarda değineceğim.