6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli olarak gerçekleşen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, Türkiye'nin geniş bir alanını etkiledi ve büyük yıkıma yol açtı. Bu depremler sonrasında, Türkiye genelinde birçok bilimsel kurum ve üniversite harekete geçti. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) önderliğinde, İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Harita Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği ve birçok üniversiteden bilim insanları, deprem bölgelerinde araştırma ve inceleme çalışmalarına başladı.
DEÜ ve Paydaş Kuruluşların Çalışmaları
DEÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir liderliğinde, Dr. Mustafa Softa, Dr. Özkan Cevdet Özdağ, Fırat Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ercan Ersoy, Dr. Elif Akgün, Dr. Serap Çolak Erol, Dr. Sibel Kayğılı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Volkan Karabacak, Afyon Kocatepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, Çukurova Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fikret Koçbulut ve Selçuk Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Gürgüze gibi birçok uzman ve lisansüstü öğrencilerinin katılımıyla önemli çalışmalar gerçekleştirildi. Bu ekip, Şirvan Fayı, Cizre Fayı, Antakya Fayı, Ölü Deniz Fayı, Malatya Fayı ve Orta Anadolu Fayı-Deliler segmenti gibi kritik fay hatları üzerinde araştırmalar yapıyor.
Türkiye Paleosismoloji Araştırmaları Projesi
Depremin ardından bölgede 500 kilometreye yakın bir fay hattının kırıldığını belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu durumun bölgede birçok fayda küçük ölçekli depremler üretmeye başladığını vurguladı. Bu faylar üzerinde kapsamlı çalışmalar yürütmek amacıyla Türkiye Paleosismoloji Araştırmaları Projesi başlatıldı. Proje kapsamında, Türkiye genelinden 100'e yakın bilim insanı, 128 farklı fay hattını eş zamanlı olarak incelemeye başladı. Bu çalışmaların temel amacı, fayların deprem potansiyelini araştırmak ve gelecekte olası depremleri öngörebilmek.
Malatya Fayı Üzerindeki Çalışmalar
Prof. Dr. Sözbilir, özellikle Malatya Fayı üzerinde yürüttükleri çalışmalara dikkat çekti. Malatya Fayı'nın, ikinci büyük depremin hemen dibinde yer alması nedeniyle kritik öneme sahip olduğunu belirtti. Bu fay hattı, 200 kilometre uzunluğunda olup üç farklı segmentten oluşuyor. Her bir segmentin kırılması halinde 7.2 büyüklüğünde depremler üretebileceğini ifade eden Prof. Dr. Sözbilir, yapılan araştırmaların Malatya Fayı'nın 3 bin yıldır kırılmadığını gösterdiğini söyledi. Bu nedenle, fayın deprem tekrarlama periyodunu belirlemek amacıyla hendekler açılarak geçmiş deprem izleri inceleniyor.
Artçı Depremler ve Tetikleme Durumu
6 Şubat depremlerinden sonra bölgede 100 binin üzerinde artçı deprem meydana geldiğini belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Malatya Fayı üzerinde de küçük depremlerin olduğunu ifade etti. Bu depremlerin tetikleme durumuna geçip geçmeyeceğini araştırdıklarını belirten Sözbilir, Malatya Fayı'nın kırılması durumunda, dibinde Kuzey Anadolu'ya doğru uzanan Ovacık Fayı gibi diğer fayları da etkileyebileceğini vurguladı. Bu nedenle, fay hattının çok ayrıntılı bir şekilde incelenmesi gerektiğini söyledi.
Bu kapsamlı araştırmalar, Türkiye'nin deprem riski taşıyan bölgelerindeki tehlikeleri daha iyi anlamak ve gelecekte olası depremlere karşı daha hazırlıklı olmak amacıyla büyük önem taşıyor. Bilim insanları, elde ettikleri verilerle, deprem risklerini minimize etmek ve toplumun güvenliğini sağlamak için çalışmaya devam ediyor.