Son günlerde internet üzerinde hızla yayılan bir merak var: Mevali Ne Demek? sorusuna yanıt arayanların sayısı giderek artıyor. Ancak bu sadece bir kelimenin anlamını öğrenmekle sınırlı değil; asıl ilgi, Mevali Politikası'nın ardındaki karmaşık dünyayı keşfetme arzusunda yatıyor. Mevali Ne Demek? Mevali Politikası Nedir? Mevali'nin derinliklerine inmek ve bu politikanın özünü çözmek isteyenler için detaylar haberimizde!
Mevali Ne Demek?
İslam tarihinde cahiliye devrinde ortaya çıkan Mevâlî kavramı, toplumun isteğiyle bir kabileye katılan ya da köle olarak alınan kişilere verilen ad olarak bilinir. Bu terim, Emevi ırkçı politikasının bir yansımasıdır ve başlangıçta Arap olmayan Müslümanların, özellikle Kureyşliler'in hâkimiyetindeki köleleri simgelemiştir.
İlk halifeler döneminde (632-661), Mevâlî anlayışı, Arap olmayan Müslümanların siyasi ve sosyal açıdan Kureyşliler'in hakimiyetindeki köleleri temsil etmiştir. Bu anlayış, Şiiliğin erken dönemlerindeki ayaklanmalarda etkili olmuş ve Emeviler döneminde daha da genişleyerek etkisini artırmıştır.
Emeviler döneminde, fetih hareketlerinin amacı sadece dini değil, aynı zamanda siyasi ve ekonomik güç elde etmek de olmuştur. Bu süreçte, ele geçirilen bölgelerdeki esirlere ve kölelere Mevâlî denmiş ve bu terim, Arap olmayan Müslümanlar için genelleştirilmiştir. Ancak bu ırkçı yaklaşım, İslam dinine dayanmamış ve ilerleyen dönemlerde isyanlara yol açmıştır.
Emeviler döneminde Mevâlî politikası, Arap olmayan Müslümanların hukuki ve sosyal statülerini belirlemiş ve Arap milliyetçiliğinin temellerini atmıştır. Ancak bu politika, Abbasiler döneminde terk edilmiştir.
Abbasiler döneminde, Emevilerin ırkçı Mevâlî politikası terk edilmiş ve Arap olmayan Müslümanlara büyük önem verilmiştir. Devletin kuruluşundan itibaren Mevâlîler, önemli görevlerde yer almış ve hatta devletin kuruluşunda etkili olmuşlardır. Bu dönemde, Türkler de önemli görevler üstlenmiş ve Abbasiler'in eşitlikçi politikalarıyla İslam'ın yayılmasına büyük katkı sağlamıştır.
Mevali Politikası Nedir?
Hz. Muhammed ve Dört Halife dönemlerinde kullanılan ancak Emeviler döneminde farklı bir boyuta taşınan "Mevali" kavramı, başlangıçta herhangi bir ırkçılık belirtmediği halde, Emeviler tarafından soy ve ırk üstünlüğü anlayışına dayalı bir politika olarak uygulanmıştır.
Emevi Devleti'nin sınırlarını genişletmesi ve birçok bölgeyi hâkimiyeti altına almasıyla birlikte, fetihler sonucunda ele geçirilen yerlerdeki köleler de "Mevali" olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Ancak bu durum Emeviler için yeterli değildi. İlerleyen dönemlerde, İslamiyet'i seçmiş tüm Arap dışı unsurlar için de Mevali terimi kullanılmaya başlanmıştır.
Emeviler'in Mevali politikası, Arap ırkının üstünlüğüne dayalı bir Arap milliyetçiliği anlayışının doğmasına yol açmış ve ilerleyen yıllarda isyan hareketlerinin ana sebeplerinden biri olmuştur.
