Mitomani, bireylerin sürekli olarak yalan söylemesi ve gerçeklikten uzaklaşması olarak tanımlanır. Bu durum, kişinin gerçekliği algılama şekliyle doğrudan ilişkilidir ve psikolojik bir bozukluk olarak kabul edilir. Mitomani nedir? Mitomani olan biri ne yapar? Detaylarıyla haberimizde...
Mitomani nedir?
Mitomani, psikiyatride patolojik yalan olarak tanımlanan bir durumdur ve bu hastalığa sahip kişiler "mitoman" olarak adlandırılır. Bu terim, Yunanca "muthos" (efsane) ve Latince "mania" (delilik) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. Mitomani, bazı kaynaklarda "pseudologia fantastica" olarak da bilinir.
Patolojik Yalancılığın Tanımı
Patolojik yalancılık, 1891 yılında Alman doktor Anton Delbrueck tarafından, "Tamamen orantısız ve fark edilebilir bir amacı olmayan kapsamlı ve karmaşık, yıllarca veya ömür boyu sürebilen uydurmalardır" şeklinde tanımlanmıştır. Bu konuda yapılan araştırmalar sınırlı olup, mitomani hastaları yeterince incelenmemiştir.
Mitomani'nin Teşhisi
Mitomani'nin teşhisi zor olabilir çünkü karakteristik özellikleri diğer kişilik bozukluklarından ayıran belirgin bir ayrım çizgisi yoktur. Mitomaniler, diğer kişilik bozuklukları ile karıştırılabilir.
- PF (Pseudologia Fantastica) ve Psikopatlar: PF hastaları yalan makinesinde suçluluk veya stres gösterebilirken, psikopatlar bu duyguları genellikle göstermez. PF hastaları yalan söyleme davranışını doğal bir eğilim olarak benimserken, psikopatlar genellikle kişisel çıkarlar doğrultusunda yalan söylerler.
- BPD (Sınırda Kişilik Bozukluğu) ve PF: BPD hastaları, yalan söylemenin ardında kötü muamelelerin üstünü kapatma veya intihar düşünceleri olabilir. PF hastaları, bu şekilde yaşamak istemezler ve reddedilmek gibi duygusal tepkiler göstermezler.
- Konfabulasyon ve Mitomani: Konfabulasyon, organik nedenlerle bellek boşluklarının doldurulmasıdır ve bu durum mitomani ile karıştırılabilir. Mitomaniler, yalanlarına inanır ve bunları gerçekmiş gibi anlatırlar.
Mitomani Hastalarının Özellikleri
- Gerçeklik ve Fantezi: Mitomanlar, yalan söylediklerinin farkında olmayabilirler ve "büyüsel düşünce" tarzına sahiptirler. Hayal gücüyle ürettikleri düşüncelere gerçeklik gibi inanırlar.
- Yalanların Amaçsızlığı: Yalanlarının çoğu zaman belirli bir amacı yoktur ve kendilerini önemli bir insan veya kahraman olarak göstermek için yalan söylerler.
- Yüksek Sözel Yetenek: Mitomanlar, etkileyici ve dramatik yalanlar üretme yeteneğine sahip olabilirler. Genellikle eski yalanlarını desteklemek için yeni yalanlar uydururlar.
- Öz Güven ve Sosyal İlişkiler: Mitomanlar yüksek özgüvene sahip olabilirler, ancak aile ilişkileri bozulabilir ve sosyal yalnızlaşma yaşanabilir.
- Yalanlara İnanç: Yalanlarını geçmişte yaşadıkları anılar gibi anlatabilirler ve bazen kendilerini suçlayıcı ve zarar verici olabilirler.
Mitomani'nin Gelişimi ve Kökeni
Mitomani, genellikle ergenlik çağında başlar ve tedavi edilmezse erişkinlik dönemine kadar devam edebilir. Kökeninde düşük öz benlik saygısı ve kendine güvensizlik yatabilir. Çalkantılı aile yaşamları, düşük özsaygı ve kendine güvensizlik, mitomani hastalarının yalanları kullanarak kendilerini koruma ve daha ilginç bir hayat yaratma eğilimlerini etkileyebilir.
Mitomani, psikiyatrik hastalıklar sınıflandırmasında ayrı bir tanı olarak geçmeyebilir, ancak bazı hastalıkların bulgusu olabilir. Bu hastalıklar arasında bipolar bozukluklar, dikkat eksikliği sendromu, narsisistik kişilik bozukluğu, sınırda kişilik bozukluğu, madde bağımlılığı ve takıntı bozuklukları yer alabilir.
Tedavi ve Müdahale
Mitomani hastalarının tedavisi zor olabilir çünkü hastalar genellikle hastalıklarının farkında değildirler. Psikoterapi ve psikiyatrik destek, yalan söyleme davranışını yönetmek ve hastaların özsaygı eksikliklerini ele almak için kullanılabilir.