Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yılı aşkın süren egemenliği boyunca, birçok önemli lider tahta çıktı ve imparatorluğun kaderini belirledi. Vatandaşlar, Osmanlı padişahlarının sıralamasını inceleyerek, bu liderlerin dönemlerini ve katkılarını daha yakından tanımak istiyorlar. Osmanlı padişahları sıralaması? Osmanlı padişahları sırasıyla kim? İşte, bu soruların cevapları ve tarihi detaylar...
Osmanlı padişahları sıralaması?
Osmanlı Hanedanı, yükselme döneminden dağılma dönemine kadar geniş bir imparatorluğa hükmetti. İmparatorluk, zirvedeyken Macaristan'dan Somali'ye, Cezayir'den Irak'a kadar uzanan bir coğrafyaya sahipti. Başlangıçta Bursa'da yönetilen İmparatorluk, 1365'te Edirne'yi başkent olarak belirledi ve son olarak İstanbul, Bizans İmparatorluğu'ndan alındıktan sonra başkent ilan edildi. İmparatorluğun kuruluşu hakkında efsane ve gerçeği ayırmak zor olsa da, çağdaş tarihçiler genellikle imparatorluğun yaklaşık olarak 1299'da ortaya çıktığını ve kurucusunun Oğuz Türklerinden gelen Osman Gazi olduğunu kabul ederler. Osmanlı Hanedanı, 6 yüzyıl boyunca toplamda 36 sultan ile varlığını sürdürdü. Ancak, I. Dünya Savaşı'nda müttefik olduğu İttifak Devletleri'nin yenilmesiyle Osmanlı İmparatorluğu tarih sahnesinden silindi. İmparatorluğun bölünmesi ve ardından gelen Kurtuluş Savaşı ise Türkiye Cumhuriyeti'nin doğuşuna zemin hazırladı.
Osmanlı devlet yapısı boyunca monarşi ile yönetildi. Sultan, hiyerarşik Osmanlı sisteminde en üstte yer alırken, siyasi, askeri, hukuki ve sosyal konularda otoriteye sahipti. Teorik olarak sadece Allah'a ve İslam'daki şeriat yasalarına karşı sorumlu olduğu kabul edilirdi. Devletin tüm işlerine hükmeder ve verdiği her karar ferman adı verilen kararnamelerle duyurulurdu. Sultan, aynı zamanda başkomutan ve ülkenin resmi unvanını taşırdı. İstanbul'un fethinden sonra Osmanlı hükümdarları, kendilerini Roma İmparatorluğu'nun varisi olarak görüp zaman zaman "Kayser" ve "İmparator" unvanlarını kullanırdılar. 1517'de Mısır'ın fethinden sonra ise I. Selim, halife unvanını benimsedi ve kendisini evrensel Müslüman hükümdarı olarak ilan etti.
Osmanlı padişahları sırasıyla kim?
Sultanın teorik olarak mutlak gücüne rağmen, uygulamada yetkileri sınırlıydı ve siyasi kararlarda hanedan üyelerinin görüşlerine önem verilirdi. Ayrıca, 17. yüzyıldan itibaren imparatorluk uzun bir durgunluk dönemine girdi ve birçok sultan, güçlü Yeniçeri Ocağı tarafından tahttan indirildi. Sultanların gücü zamanla azaldı ve harem, özellikle Valide Sultan gibi kadınların siyasi rollerinin etkili olduğu dönemlerde önemli bir rol oynadı.
Sultanların saltanatları, I. Süleyman gibi uzun süreli saltanatlarla ve V. Murad gibi kısa süreli saltanatlarla farklılık gösteriyordu. Parlamenter monarşi, II. Abdülhamid döneminde resmen kuruldu. Günümüzde Osmanlı hanedan reisi Harun Osmanoğlu'dur.
Aşağıdaki tablo, Osmanlı sultanlarını ve son Osmanlı halifesini kronolojik olarak listeler. Tuğralar, resmi belgelerde ve sikkelerde kullanılan Osmanlı sultanlarının imzalarıydı. "Notlar" sütunu, padişahların aile geçmişlerini ve saltanat sonlarını içerir. Sultanın saltanatının nasıl sona erdiği belirtilmiştir ve bazı durumlarda varis tahta çıkmadan önce bir geçiş dönemi olabilir. Bu, Osmanlı'da uygulanan bir geleneğin sonucudur. En büyük olan erkeğin tahta geçtiği sistem (ekberiyet), 19. yüzyıla kadar devam etti.
Osmanlı padişahlarının isimlerinin bir listesi:
- I. Osman Gazi
- Orhan Gazi
- I. Murad Hüdâvendigâr
- I. Bayezid Yıldırım
- İsa Çelebi
- Emir Süleyman Çelebi
- Musa Çelebi
- I. Mehmed Çelebi
- I. Mehmed Çelebi (II. Kez)
- I. Mehmed Çelebi (III. Kez)
- II. Murad
- II. Mehmed Fatih
- II. Murad (II. Kez)
- II. Mehmed (II. Kez)
- II. Bayezid
- I. Selim Yavuz
- I. Süleyman Kanûnî
- II. Selim Sarı
- III. Murad Murâd-i Sâlis
- III. Mehmed Mehmed-i Sâlis
- I. Ahmed Ahmed-i Evvel
- I. Mustafa Deli
- II. Osman Genç
- I. Mustafa (II. Kez)
- IV. Murad Bağdat Fâtihi
- İbrahim Girit Fâtihi
- IV. Mehmed Avcı
- II. Süleyman Süleymân-i Sânî
- II. Ahmed Ahmed-i Sânî
- II. Mustafa Mustafâ-yi Sânî
- III. Ahmed Lâle Devri Pâdişâhı
- I. Mahmud Sebkatî
- III. Osman Osmân-ı Sâlis
- III. Mustafa Mustafa-i Sâlis
- I. Abdülhamid Abdü'l-Hâmîd-i Evvel
- III. Selim Selîm-î Sâlis
- IV. Mustafa
- II. Mahmud Mahmud-u Sânî
- Abdülmecid
- Abdülaziz
- V. Murad Deli
- II. Abdülhamid Abdü'l Hamîd-i Sânî
- V. Mehmed Reşâd
- VI. Mehmed Vahîdüddîn
- II. Abdülmecid (Son Osmanlı Halifesi)