Kimi zaman bir matematik problemi kadar karmaşık ve şaşırtıcı olan finansal konular, Özgür Demirtaş gibi alanında yetkin isimlerin katkılarıyla daha anlaşılır bir hal alabiliyor. Ünlü ekonomist, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile hem takipçilerini düşündürdü, hem de önemli bir finansal konuya dikkat çekti.
Demirtaş'ın X sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı paylaşım, adeta bir "havuz problemi" niteliğindeydi ve birçok kişiyi meşgul etti. İşte karşımıza çıkan o kafa karıştırıcı soru: "100 liralık yatırımınız var. Önce % 10 kazandınız. Sonra %10 kaybettiniz. Paranız arttı mı? Azaldı mı? Aynı mı kaldı?"
1 lira kaybetmiş olursunuz
Bu soru, aslında yatırım kararları ve piyasa dinamikleri konusunda önemli bir gerçeği gözler önüne seriyor. İlk bakışta, kazanç ve kayıp yüzdelerinin aynı olması nedeniyle paranın ilk değerinde kaldığı düşünülebilir. Fakat işin aslı öyle değil. Yüzdelik değişimlerin asimetrik etkisini ele alalım: 100 liralık yatırımınız %10 artışla 110 lira olur. Ancak sonraki %10'luk düşüş, 110 liranın %10'u olan 11 lira kayıp yaşatır ve elinizde 99 lira kalır. Yani, başlangıçtaki 100 liralık sermayenizden, bu yüzde değişimler sonucunda 1 lira kaybetmiş olursunuz.
Demirtaş'ın bu basit ancak etkili örneği, yatırımcıların sıklıkla göz ardı ettiği bir noktayı, yani yüzdelik değişimlerin gerçek değer üzerindeki asimetrik etkisini vurguluyor. Bu durum, özellikle volatiliteye maruz kalan yatırımlarda ve sık fiyat değişimlerinin yaşandığı piyasalarda dikkate alınması gereken bir husustur.