İnsan ilişkilerinde, Pygmalion etkisi adını sıkça duyarız. Bu etki, bir kişinin başkalarına duyduğu inançların, beklentilerin ve öngörülerin, karşısındaki kişinin davranışlarını şekillendirebileceği ilginç bir konsepttir. Pygmalion sendromu da benzer bir bağlamda ele alınır ve bu durum, özellikle romantik ilişkilerde dikkat çeker. Peki, Pygmalion etkisi nedir kpss? ve Ilişkide Pygmalion etkisi nedir? Bu soruların yanıtlarını incelediğimizde, insan psikolojisinin derinliklerinde dolaşan bu etkileyici olgunun, ilişkilerimizi nasıl etkilediğini daha iyi anlayabiliriz. İşte detaylar haberimizde
Pygmalion etkisi nedir?
Pygmalion etkisi veya Rosenthal etkisi, psikolojik bir olgu olarak kabul edilen ve yüksek beklentilerin belirli bir alandaki performansı olumlu etkilediği düşünülen bir fenomendir. Bu etki, Yunan efsanesi Pygmalion'un kendi yarattığı heykele âşık olması veya psikolog Robert Rosenthal'ın çalışmalarıyla ilişkilendirilir. Rosenthal ve Jacobson, özellikle öğretmenlerin öğrencilerine yönelik beklentilerinin performansı etkilediğini savunmuşlardır, ancak sonraki araştırmalar bu görüşü kısmen sorgulamıştır.
Rosenthal ve Jacobson'ın çalışmasında, öğretmenlerin yüksek beklentilere sahip olmalarının öğrenci performansını artırdığı gözlemlenmiştir. Bu durum, öğrenci beklentilerinin kendi kendini gerçekleştiren kehanetlere dönüşebileceğini öne sürer. Pygmalion etkisine göre, olumlu beklentilere sahip olan bireyler, bu beklentileri içselleştirerek başarıya ulaşma eğilimindedirler.
Rosenthal ve Jacobson'ın yaptığı çalışmada, öğretmenlerin bilinçaltında öğrenci başarısını etkileyebilecekleri ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin beklentileri, öğrencilerin performansını doğrudan etkileyebilir ve bu durum özellikle eğitim alanında önemli bir konu haline gelmiştir. Ancak, Pygmalion etkisi konusundaki görüşler, metodolojik zayıflıklar nedeniyle eleştirilmiştir.
Robert L. Thorndike'in yaptığı çalışma, Pygmalion etkisinin IQ üzerindeki etkisinin düşük kaliteli olduğunu göstermiştir. Zihinsel engelliler arasındaki IQ puanlarındaki artışın, öğretmen beklentilerinden ziyade ortalamaya gerilemenin bir sonucu olabileceği belirtilmiştir.
Pygmalion etkisi sadece eğitimde değil, liderlik alanında da etkili olabilir. Liderlerin, çalışanlarından beklentileri, çalışanların performansını etkileyebilir ve bu durum Rosenthal'ın Pygmalion etkisi modeli tarafından açıklanmaktadır.
Ancak, bu etki üzerine yapılan araştırmaların eleştirilere maruz kaldığı ve metodolojik zayıflıklar içerdiği unutulmamalıdır. Pygmalion etkisinin gerçekten var olup olmadığı veya sadece gözlemcilerin beklentilerinden kaynaklanan bir etki olup olmadığı konusundaki tartışmalar devam etmektedir.
Ilişkide Pygmalion etkisi nedir?
Romantik ilişkilerde, Pigmalyon etkisi adeta sihirli bir dokunuşla ortaya çıkabilir ve ilişkinin seyrini etkileyebilir. Partnerimiz hakkındaki inançlarımız, bilinçaltında onların davranışlarını yönlendirme potansiyeline sahiptir, bu da ilişkinin dinamiklerini ve sonucunu derinlemesine etkileyebilir. İlişkilerimizin temelini atan beklentiler, partnerimizin tutumlarından, davranışlarından ve hatta kendi benlik algılarından sorumludur. Örneğin, eğer destekleyici, anlayışlı ve ilgili bir partner bekliyorsak, bu beklentimiz onları bu şekilde davranmaya yönlendirebilir.
Pozitif beklentiler, ilişkide sevgi dolu davranışları teşvik edebilir ve iletişimi güçlendirebilir. Ancak, olumsuz beklentiler ise karşılıklı bir kısır döngü oluşturabilir, çünkü bu beklentiler doğrultusunda hareket ettiğimizde partnerimizi olumsuz davranışlar sergilemeye itebiliriz. Pygmalion etkisini ilişkilerimize entegre etmek, dengeli bir yaklaşım gerektirir. Olumlu beklentiler, sevgi dolu bir ilişkiyi destekleyebilir, ancak gerçekçi olmayan veya iletişimsiz yüksek beklentiler baskı yaratabilir ve hayal kırıklığına neden olabilir.
Eşimize yönelik pozitif beklentiler, onların güzel yanlarını öne çıkarabilir ve bu özellikleri benimsemelerine yardımcı olabilir. Ancak, karşılıklı anlayış ve iletişim, bu beklentilerin gerçekçi ve sürdürülebilir olmasını sağlamak için önemlidir. Pygmalion etkisi, romantik ilişkilerde büyük bir rol oynayabilir. Beklentilerimizin, ilişkimizin seyrini belirlemedeki etkisi göz ardı edilmemelidir. Dengeyi korumak ve karşılıklı anlayışı güçlendirmek, sağlıklı ve sürdürülebilir bir ilişkinin temelini oluşturabilir.
Pygmalion sendromu nedir?
Beklenti etkisi, edebiyat ve psikoloji dünyasında adından sıkça söz ettiren bir olgudur. Bilimde "Kendini Gerçekleştiren Kehanet" veya "Pygmalion Etkisi" olarak anılan bu fenomen, bir kişinin, zamanla özellikle kendinden üstün gördüğü bireylerin beklentileriyle uyumlu davranışlar sergilemesi şeklinde açıklanabilir. Bu etki, bilim, mitoloji ve sanat alanlarında farklı boyutlarıyla ele alınmıştır.
Sosyal psikolojide, beklenen davranışın, başlangıçta gerçek olmayan bir durum hakkındaki beklentilerin gerçekleşmesi sürecine işaret eden "self-fulfilling prophecy" teorisi, beklenen durumun gerçeğe dönüşmesini betimler. Yani kişi, kendi öngörüsünü kendi eylemleriyle gerçekleştirir. Bu teori, 1911 yılında iki Alman araştırmacının bir at üzerinde yaptığı deneylerle bilimsel bir temele oturtulmuştur, ve insanın bilinçaltının beklenti etkisinde önemli bir rol oynadığını vurgular.
Bu etki, "Illusion of Transparency" veya şeffaflık yanılsaması olarak adlandırılan bir tabirle de açıklanabilir. Kronik anksiyete yaşayan bireylerin, diğerlerinin düşüncelerini aşırı bir şekilde fark etmelerine odaklanmaları daha olasıdır. Örneğin, insanlar sizin heyecanınızı fark ettiğinizi düşündüğünüzde, bu düşünce anksiyetenizi artırabilir, heyecanınızı tetikleyebilir ve özgüveninizi azaltabilir.