2013 yılında Mısır'da yaşanan askeri darbenin ardından, darbe karşıtlarının direnişi dünya çapında farklı şekillerde yankı buldu. Bu direnişin sembolü haline gelen Rabia işareti, özellikle Mısır'ın seçilmiş ilk cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin destekçileri tarafından kullanıldı. Rabia işareti, darbenin ardından düzenlenen oturma eylemlerinin merkezi olan Rabia el-Adeviyye Camii’nden ismini alırken, sembolizmi ve anlamı sadece Mısır'la sınırlı kalmayarak uluslararası bir simgeye dönüştü.
Rabia işareti, dört parmağın havaya kaldırılıp baş parmağın avuç içine bükülmesiyle yapılan bir el hareketidir. Bu hareketin temel amacı, darbe karşıtı duruşu ve halkın seçtiği cumhurbaşkanına olan desteği simgelemektir. 2013 Mısır darbesine ve sonrasında meydana gelen katliama karşı bir direniş göstergesi olan bu sembol, sosyal medya aracılığıyla hızla yayıldı ve darbe karşıtları tarafından benimsendi.
Rabia İşaretinin Anlamı ve Kökeni
Rabia işareti, ismini darbe karşıtı eylemlerin ve katliamın yaşandığı Rabia el-Adeviyye Camii'nden almaktadır. Cami, Mısır'daki direnişin kalbi haline gelmiş, buradaki oturma eylemleri kanlı bir şekilde bastırılmıştır. Sembolün ortaya çıktığı bu olaylar, Mısır halkı için büyük bir dönüm noktası olmuştur. Rabia kelimesi, Arapçada "dört" anlamına gelir ve aynı zamanda İslam tarihinde önemli bir yere sahip olan sufi Rabia el-Adeviyye'nin de ismidir. Rabia, ailesinin dördüncü çocuğudur ve bu isim, işaretin dört parmakla yapılmasına anlam kazandırmıştır.
Sosyal medyada kullanılan sarı-siyah Rabia sembolünün renkleri de dikkat çekicidir. Sarı renk, Kudüs’teki Kubbetü's-Sahre’nin altın kubbesini temsil ederken, siyah renk ise İslam’ın kutsal mekanı Kâbe’nin siyah örtüsünü simgeler. Bu renklerin seçimi, İslam dünyasındaki kutsal mekanlara yapılan bir atıf olarak değerlendirilmektedir. Türkiye'de ise Rabia işareti, darbe karşıtlarının sembolü olmasının ötesinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından "Tek Millet, Tek Bayrak, Tek Vatan, Tek Devlet" anlamıyla kullanılmıştır. Erdoğan, Rabia işaretini farklı platformlarda sıkça kullanarak Türkiye’de de bu sembolün anlamını pekiştirmiştir.
Dünya Rabia Günü ve Sembolün Küresel Boyutu
Rabia işareti, Mısır’daki direnişin ötesine geçerek küresel bir sembol haline gelmiştir. 14 Ağustos, oturma eylemlerinin başladığı gün olarak "Dünya Rabia Günü" ilan edilmiştir. Bu gün, Uluslararası Rabia Platformu tarafından düzenli olarak anılmakta ve dünya genelinde çeşitli etkinliklerle hatırlatılmaktadır. Sembolün sarı-siyah logosu ise başta Türkiye olmak üzere birçok ülkede kullanılmaya devam etmektedir.
