Robert Hooke, 1665 yılında mikroskop altında şişe mantarını inceleyerek tarihe geçti. Peki bu olay nasıl gerçekleşti. Günümüzde hala bu durum sorgulanmakta. Peki Robert Hooke kimdir? Robert Hooke şişe mantarında ilk defa neyi keşfetti? İşte detaylar...
Robert Hooke kimdir?
Robert Hooke, İngiliz bilim insanı, doğa filozofu, mimar, mühendis ve çok yönlü bir hezârfen olarak bilimsel Rönesans döneminde önemli bir rol oynamıştır. Hooke, özellikle biyolojiye olan ilgisini genç yaşta geliştirmiştir. Çevresindekiler, onun kiliseye katılacağını ve kardeşleri gibi iyi bir eğitim alacağını düşünüyordu. Ancak ailesi, kronik baş ağrılarından dolayı uzun yaşamayacağından korkarak onu okuldan aldı.
Wight Adası'nda, Freshwater'da doğan Hooke, ilköğrenimini Isle of Wight'ta aldıktan sonra 13 yaşında Westminster Okulu'na gitmiştir. 1653'te Oxford'daki İsa Kilisesi'nde koroda görev almış ve burada ünlü bilim insanı Robert Boyle ile tanışmıştır. Boyle'la olan bu ilişki, Hooke'un bilimsel kariyerini şekillendirmiştir. Hooke'un, Boyle Yasası'nın formülizasyonunda büyük bir katkısı olduğu düşünülmektedir, çünkü Boyle matematik bilgisine yeterince hâkim değildi.
1665 yılında Hooke, mikroskopla yaptığı incelemelerde ölü mantar hücrelerinde küçük odacıklar keşfetti ve bu yapıları "hücre" (cellula) olarak adlandırdı. Bu keşif, biyolojide devrim niteliğinde bir buluş olup, ilerleyen yıllarda hücrelerin canlıların yaşamsal olaylarını gerçekleştirdiği anlaşılmıştır.
Hooke ayrıca, mühendislik ve fizik alanında Hooke Yasası'nı (σ = E.Ԑ Gerilme = Elastisite Modülü * Birim Uzama) geliştirmiştir. Bu yasa, elastik bozulma durumlarında mühendisler tarafından sıkça kullanılan temel kanunlardan biridir.
Hooke'un ölüm tarihi, o dönemde İngiltere'de hâlâ kullanılan Jülyen takvimine göre kaydedilmiştir. Ölüm yılı, yasal olarak 1702 olarak gösterilse de modern tarih yazımında Gregoryen takvimine göre 1703 olarak kabul edilir.
Robert Hooke şişe mantarında ilk defa neyi keşfetti?
Robert Hooke, 1665 yılında yaptığı mikroskobik incelemelerde şişe mantarını gözlemledi ve bu sırada mantarın yapısında küçük, odacık benzeri boşluklar keşfetti. Bu odacıkları "hücre" (cell) olarak adlandırdı. Hooke’un keşfettiği bu hücreler, bitki hücrelerinin ölü duvarlarından ibaretti, çünkü o dönemde canlı hücre içi yapılar henüz görülemiyordu. Bu buluş, biyolojide hücre kavramının ilk defa tanımlanması açısından büyük bir önem taşıyordu.
Robert Hooke, mikroskobun geliştirilmesinde önemli bir adım attı. Hollandalı mucit Janssen'in mikroskobunu, Londralı üretici Christopher Cock'un yardımıyla daha da ileri taşıyan Hooke, bu cihazı kullanarak sayısız nesne ve canlıyı inceledi. Gözlemlediği ilginç detayları çizimler aracılığıyla kaydederek 1665 yılında "Micrographia" adlı kitabında yayımladı. Hooke, bir mantar türünde gözlemlediği boş odacıkları “hücre” olarak adlandırdı ve böylece biyolojide hücre kavramının ilk kez tanımlanmasına öncülük etti.
