Yeni eğitim öğretim yılına sayılı günler kala uzmanlardan önemli uyarılar geliyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayça Uran Şan, özellikle okul çantalarının çocukların sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Doç. Dr. Şan, "Sırt çantası ağırlığının çocuğumuzun kilosunun yüzde 10'unu geçmemesi lazım." diyerek ebeveynleri uyardı.
Yanlış Çanta Kullanımı Sağlık Sorunlarına Yol Açıyor
Çocukların omurga sağlığı ve kas-iskelet sistemi açısından doğru çanta kullanımının önemine vurgu yapan Şan, "Yapılan araştırmalar, çocukluk çağı döneminde uygunsuz çanta kullanımı, bel, boyun, sırt, omuz ağrısı, kol ve bacaklarda güçsüzlük, uyuşma hali, halk arasında omurga eğriliği olarak bilinen 'skolyoz', kamburluk olarak bilinen 'kifoz'un da aralarında yer aldığı çeşitli kas-iskelet sistemi sorunlarıyla karşı karşıya kalabileceklerini gösteriyor." dedi.
Çantanın Ağırlığına ve Kullanımına Dikkat
Çanta ağırlığının doğru şekilde ayarlanması gerektiğine dikkat çeken Şan, "Doğru sırt çantası kullanımı için çanta ağırlığının çocuğumuzun kilosunun yüzde 10'unu geçmemesi lazım. Çocuğumuzun 40 kilogram olduğunu düşünürsek, kullanması gereken maksimum ağırlıktaki çantanın 4 kilogramı aşmaması gerekiyor." şeklinde konuştu.
Çantayı Tek Omuzda Taşımayın
Çantanın kullanım şeklinin de büyük önem taşıdığını belirten Doç. Dr. Şan, "Okul çantasının iki omuz askısının bulunması, çantanın iki omuza takılması, tek omuza takma veya çapraz kullanımdan kaçınılması önemli. Tek taraflı veya çapraz asıldığında çantanın yükü, omurganın her iki tarafına eşit olarak dağıtılamıyor. Asimetrik yük dağılımı nedeniyle çocuklarımız uzun dönemde birtakım omurga sorunlarıyla karşı karşıya kalabiliyor." uyarısında bulundu.
Omuz Askılarının Tasarımı Önemli
Çantaların omuz askılarının özelliklerine de değinen Şan, "Uygun ve doğru bir sırt çantasında omuz askılarının mutlaka çantanın ağırlığını her iki omuza eşit biçimde dağıtacak şekilde dizayn edilmesi, eşit uzunluğa, ayarlanabilir özelliğe ve dolgu malzemesine sahip olması son derece önemli. Çocuklarımızda bazen dolgusuz askılı sırt çantalarını görüyoruz, bu durumlarda çocuklarımız omuzlarında şiddetli bası semptomları yaşamakta, bu, kas ve tendon yaralanmalarına sebep olabilmektedir." ifadelerini kullandı.
Sırt Çantasının Boyutlarına Dikkat
Çantanın sırt bölümünde dolgu malzemesinin bulunması gerektiğini belirten Şan, "Sırt çantasında mutlaka çoklu bölmelerin de bulunması gerekiyor. Örneğin, çocuğumuz okula ağır bir kitap götürecekse bu kitabın mutlaka çantanın sırta en yakın bölmesine konulmasını istiyoruz. Kalan eşyaların da çantanın sağ ve soldaki diğer bölmelerine eşit dağıtılmasını öneriyoruz." dedi. Ayrıca, çantanın boyutlarına ilişkin olarak, "Çanta uzunluğu çocuğumuzun boyuyla doğru orantılı olmalı. Her zaman en büyük çanta, en iyi çanta anlamına gelmez. Bazen sırt çantasının boyutu büyüdükçe içine atılacak gereksiz eşyaların da miktarı artıyor ve çocuklarımız omurga üzerinde gereksiz ağırlıklara maruz kalabiliyor." şeklinde açıklamalarda bulundu.
Sırt Çantasının Düzgün Takılması Gerekir
Şan, sırt çantasının vücuda uygun şekilde ayarlanmasının önemli olduğunu belirterek, "Yapılan araştırmalara göre, çocuğumuzun taktığı çantanın en alt seviyesinin bel çukurunun 10 santimetre aşağısını aşmaması gerekiyor yani kalça bölgesine kadar sarkan sırt çantalarını çocuklarımıza önermiyoruz." dedi. Şan, uygun şartlar altında, bazı durumlarda tekerlekli çantaların da alternatif olarak kullanılabileceğini sözlerine ekledi: "Eğer koşullar uygunsa, okula ulaşımda arazi, yollar çok engebeli değilse, bazen sırt çantasına alternatif olarak kulplu veya 'çekçekli' denilen tekerlekli okul çantalarını da önerebiliyoruz. Böylelikle omurga üzerine yük binmesini de minimalize etmiş oluyoruz."
Çalışma Masasında Duruş Çok Önemli
Yanlış çanta kullanımının yanı sıra, çalışma masasında duruş bozukluklarının da sağlık sorunlarına neden olabileceğini belirten Doç. Dr. Şan, "Masa başında en önemli nokta, doğru bir sandalye seçimi. Sandalye, çocuğumuzun alt sırt ve bel bölgesini mutlaka desteklemeli. Oturuş esnasında omurganın mutlaka dik pozisyonda, başın hafif öne eğik şekilde olması, gözlerle kitap arasındaki mesafenin yaklaşık 30-35 santimetre olmasını öneriyoruz." dedi.
Ayrıca, doğru oturma pozisyonuna dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Şan, "Üst kol ve omuz bölgesi rahat, dirseklerin 90 derece bükük pozisyonda olması, kalça ve diz yine 90 derece bükük şekilde oturulması ve ayak tabanlarının mutlaka yere basmasını öneriyoruz. Eğer çocuğumuzun bacak boyu uygun değilse de ayak tabanlarını destekleyici aparatların kullanımını tavsiye ediyoruz." şeklinde tavsiyelerde bulundu.
