Türk Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektöründe artan girdi ve işçilik maliyetlerinin yanı sıra kur baskısı ile birlikte küçülmelere gidildiğini belirten sektör temsilcileri, maliyetlerin yanı sıra Türkiye’de en büyük sorunun Suriyelilerin sektörün satış hacmini baskılaması olduğunu söyledi. Konfeksiyonda çırak, kalfa ve usta bulmakta zorlandıklarını belirten İzmir Terziler ve Konfeksiyoncular Esnaf Odası Başkanı Mustafa Güvenli, istihdamın düşme nedeninin eğitimdeki 4+4+4 sistemi olduğunu vurguladı. Güvenli, usta olunabilmesi için küçük yaşlardan itibaren sektörün mutfağında çalışmak gerektiğini kaydederek, “Evet, çırak sıkıntımız var. Bunun nedeni de yıllar önce eğitime getirilen 4+4+4 sistemi. Bu sistemin meyvelerini şimdi topluyoruz. 17-18 yaşında liseden mezun olan çocuk çırak olur mu? Çıraklık çok daha küçük yaşlardan başlar. Ancak biz konfeksiyoncular olarak en çok sorun yaşadığımız konu çırak veya usta bulamamak değil. Biz gerekli eğitimleri verir, çırak da, usta da buluruz. Bizim asıl sorunumuz Suriyeliler” dedi.
“Sipariş Suriyeli’ye”
Gelinliğin bir numaralı kentinin İzmir olduğunu ancak son dönemde birçok konfeksiyoncunun işlerini küçülterek bant kapatmak zorunda kaldığını belirten Güvenli, bunun nedeninin Suriyelilerin çok daha ucuza iş yapması olduğunu söyledi. Güvenli, Suriyelilerin piyasa dengelerini bozduğunu kaydederek, “Konfeksiyon denilince akla İzmir gelir. Ancak mevcut kriz nedeniyle oldukça fazla vergi, stopaj, sigorta ödüyoruz. Tamam, krizdeyiz; bu vergileri ödeyelim. Ancak ben bu vergileri öderken, Suriyeli bunların hiçbirini ödemiyor. Örneğin, ben 50 TL’ye bir gömlek dikiyorum, çünkü vergi veriyorum. O ise 20 TL’ye dikiyor, çünkü hiçbir vergi ödemiyor. Ben nasıl ayakta kalabilirim? İşveren de gidiyor, bunlara dikim yaptırıyor. Çünkü ucuz” diye konuştu.
“Sektörü ele geçiriyorlar”
Kayıtdışı ve vergisiz şekilde çalışan Suriyelileri ilgili yerlere şikayet etmelerine karşın kimsenin bir şey yapmadığını vurgulayan Güvenli, “Daha bugün odaya üye bir arkadaşım geldi, şikayet etti. ‘Normalde 40-50 kişi çalıştırmam lazım, 6 kişi çalıştırabiliyorum’ dedi. Haklı. Bir çalışanın sigorta masraflarını ödemek zaten zor. Ancak Suriyeli ne sigorta ödüyor ne vergi veriyor. Gayet de güzel kazanıyorlar. Daha önce Ayakkabıcılar Sitesi’ni nasıl ele geçirdilerse, yakında konfeksiyon sektörünü de Suriyeliler ele geçirecek” ifadelerini kullandı.
4 yerine 1 gelinlik
Mimar Kemalettin Moda Merkezi’nde gelinlik dükkanı bulunan N. A, vatandaşların fiyatlardan şikayet ettiğini belirterek, “Elimizden bir şey gelmiyor. Kazanmak adına fiyatları buraya çekmek zorundayız. Vergiler çok arttı. Eleman çalıştırıyorum, onların sigortalarını ödüyorum. Maaşlarını asgari ücretin üzerinde veriyorum çünkü işi biliyorlar. Onlara en düşük maaşı veremem. Dolayısıyla benim de kazanmak için fiyatları yükseltmem lazım. Ancak bu yüzden de satışlarımızda düşüşler var. Eskiden atölyede ayda 15-20 gelinlik dikiyorduk, şimdi 5 gelinlik ancak dikiyoruz. Zaten eleman sayımı da azaltmak durumunda kaldım. Maalesef sektörde herkes bu durumda” diye konuştu.