Tunguska Olayı, 1908 yılında Sibirya'nın gökyüzünde yankılanan gizemli bir patlama ile dünya çapında bilinirlik kazandı. Ancak olayın doğası ve sebepleri hala netlik kazanmış değil. Yeni bulgular, bu esrarengiz olayın ardındaki perdeyi aralıyor. İşte ayrıntılar...
Tunguska Olayı nedir?
Tunguska olayı, 30 Haziran 1908 sabahı Sibirya'nın orta kesimlerinde, Podkamennaya Tunguska Irmağı yakınlarında meydana gelen devasa gök patlaması olarak bilinir.
Bu patlama, yaklaşık 10-15 megatonluk bir dinamit patlamasıyla eşdeğerdi ve nedeninin bir kuyruklu yıldız parçasının veya asteroidin atmosferde patlaması olduğu düşünülmektedir. Cismin atmosfere yaklaşık 100.000 km/s hızla girdiği ve ağırlığının 100.000 ile 1.000.000 ton arasında olduğu tahmin edilmektedir.
Patlama bölgesi, ilk olarak Rus bilim insanı Leonid Alekseyeviç Kulik tarafından 1927-1930 yılları arasında detaylı bir şekilde incelendi. Görgü tanıkları, önce bir ateş topu gördüklerini ve ardından şiddetli bir yer sarsıntısı ve güçlü sıcak rüzgarlar yaşadıklarını aktardılar. Avrupa'daki sismograflar, patlamanın yol açtığı sismik dalgaları kaydetmişlerdir. Patlama, alevlerinin 800 km uzaklıktan görülebildiği bir etki yaratmıştır. Cisim atmosferde buharlaştığında, çeşitli gazlar yayılmış ve olaydan bir süre sonra bile Sibirya ve Avrupa'da gece gökyüzünün aydınlanmasına neden olmuştur.
Tunguska olayı, yerküre üzerinde önemli bir etki yaratmıştır. Olay yerinde 2000 km²'lik bir ormanlık alan yok olmuş ve atmosferde şok dalgaları yaratmıştır. Ardından atmosfere yayılan ince tozlar, olay yerinden binlerce kilometre uzaktaki Londra gibi yerlerde dahi ışık parçacıkları altında gazete okunabilmesine olanak tanımıştır.
Bilim insanları arasında olayın nedeni hakkında çeşitli teoriler bulunmaktadır, ancak en kabul gören açıklama 1908 yılında Encke Kuyruklu Yıldızı'na ait bir parçanın dünya yüzeyine çarpmasıdır.
Tunguska Olayı nasıl oldu?
Olayın nasıl olduğu konusunda genel bir kabul görmüş teori şudur: Bir kuyruklu yıldız veya asteroit parçası, dünya atmosferine girdi. Cisim atmosfere yaklaşık 100.000 km/saat hızla girdiği tahmin edilmektedir. Atmosferle temas ettiğinde, büyük bir patlama meydana geldi. Patlama, yaklaşık 10-15 megaton TNT eşdeğerinde enerji açığa çıkardı, yani çok güçlü bir nükleer bomba patlamasına benzer bir etki yarattı.
Bu patlama sonucunda devasa bir hava şok dalgası oluştu. Görgü tanıkları patlamadan sonra güçlü bir sıcak rüzgarın estiğini ve yer sarsıntısının hissedildiğini aktardılar. Olayın etkisiyle, bölgedeki yaklaşık 2.000 kilometrekarelik bir alanın ormanlık kısmı yok oldu. Atmosfere yayılan büyük miktarda toz ve gazlar, olaydan uzun süre sonra bile atmosferde parlak ışıklara neden oldu ve gece gökyüzünün aydınlanmasına yol açtı.
