Hiram Abas, Türk istihbaratının yüzlerce gizli operasyonunda görev almış bir isim olarak biliniyor. Ancak 1960 yılında ani bir şekilde hayatını kaybetmesi, bu ismi daha da gizemli hale getirdi. Peki, Türk istihbaratçı Hiram Abas kimdir, neden öldü? İşte detaylar...
Hiram Abas kimdir?
Mustafa Hiram Abas, tanınmış bir Türk istihbaratçı olarak bilinir. Kendisinin daha çok "Bay Pipo" olarak anılması, hem hayatı hem de kariyeri ile ilgili önemli bir sembol haline gelmiştir.
Hiram Abas, sanat tarihçisi Osman Hamdi Bey'in yeğeni Mübarek Galip Eldem ve eşi Munise Eldem'in torunudur. Babası Hilmi Abas kaptanlık mesleğiyle tanınırken, annesi Fatma Roksan Abas 1981 yılında vefat etmiştir. İki çocuğu, Cengiz ve Cenan'dır. Dört dayısının isimleri ise Galip, Memduh, Hüsrev ve İskender Eldem'dir. Mehmet Eymür, 2013 yılında bir programda Hiram Abas’a adını, dedesinin mason olmasından dolayı verdiğini açıklamıştır.
Gençlik Dönemi ve Eğitim
1932 yılında İstanbul'da dünyaya gelen Hiram Abas, genç yaşlarında boks sporuna ilgi duymuş ve bu alanda küçük çapta şampiyonluklar elde etmiştir. 1957 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun olduktan sonra müfettişlik görevine başlamış, ardından yedek subay olarak Millî İstihbarat Teşkilatı'nda (MİT) görev almıştır. 12 Mart döneminde MİT'te önemli görevlerde bulunmuş ve 1978 yılında Namık Kemal Ersun'un tasfiyesi sonrası kendi isteğiyle görevinden ayrılmıştır.
Kariyeri
1983 yılında MİT'e ikinci kez dönen Abas, 1988'de MİT raporu olayında sorumlu tutulmuş ve raporu hazırlayan Mehmet Eymür ile birlikte pasif bir göreve alınmak istenince yeniden istifa etmiştir. Hiram Abas, Korkut Eken ile kardeş gibi bir ilişki ve eski MİT müsteşarı Mehmet Fuat Doğu ile baba-oğul ilişkisi içerisinde olduğu belirtilmektedir.
Hiram Abas neden öldü?
Turgut Özal'ın MİT'i sivilleştirme projesinin öncüsü olduğu düşünülmekte ve bu durum Hiram Abas'ın cinayetiyle bağlantılı olarak iddialar ortaya atılmaktadır. 26 Eylül 1990 sabahı, işine gitmek üzere yola çıktığında, evinin yakınlarında belediye işçisi kılığındaki kişiler tarafından açılan çapraz ateş sonucunda hayatını kaybetmiştir. Olay yerinde ölü bulunan Abas'ın cinayeti, Devrimci Sol tarafından üstlenilmiş olsa da, fail hâlâ bulunamamıştır.
Popüler Kültürdeki Yeri
Hiram Abas, popüler kültürde de iz bırakmış bir isimdir. Özellikle Türk televizyon dizisi "Kurtlar Vadisi"nde Aslan Akbey karakterinin Hiram Abas'ı temsil ettiği ileri sürülmektedir. Ayrıca, gazeteci Soner Yalçın, Hiram Abas ve onunla bağlantılı olaylardan esinlenerek 1999 yılında "Bay Pipo" adlı bir araştırma kitabı kaleme almıştır.