Kadınların siyasi haklarına kavuşması, Türkiye'de 1930'lu yıllarda gerçekleşen önemli bir döneme işaret eder. Bu dönemde kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi için gerekli yasalar kabul edildi ve kadınlar siyasi hayata katılma fırsatını elde ettiler. Bu, Türkiye'deki Atatürk Devrimleri'nden biridir.
KADINLAR BELEDİYE SEÇİMLERİNE KAÇ YILINDA KATILMAYA HAK KAZANDI?
İlk olarak 1930 yılında Belediye Kanunu'nun kabul edilmesiyle kadınlar, belediye seçimlerine katılma ve aday olma hakkı kazandılar.
Kadınların siyasi haklarını kullanmaya başladıkları ilk seçimler 1930 Belediye seçimleriydi. Bu seçimler, Eylül başından Ekim’in 20’sine kadar devam etti. Kadınlar, şehir meclislerine katılmak için oy kullandılar. İzmir ve İstanbul gibi şehirlerde Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF)'nın kadın adayları da seçimlere katıldı.
Aynı dönemde, Artvin iline bağlı Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya beldesinde Sadiye Hanım, Türkiye'nin ilk kadın belediye başkanı olarak seçildi. Türkiye'nin ilk kadın il belediye başkanı ise çok partili siyasi yaşama geçildikten sonra, 1950 yerel seçimlerinde Mersin Belediye Meclisi'ne seçilen Müfide İlhan oldu.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN İLK KADIN MUHTARI KİMDİR?
Kadınların köy muhtarları ve heyetlerine seçilme hakkı, 26 Ekim 1933 tarihli ve 2329 sayılı kanunla tanındı. Aydın'ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde Gül Esin, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın muhtarı olarak seçildi.
Kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkı ise 5 Aralık 1934'te Anayasa ve Seçim Kanunu'nda yapılan yasa değişikliği ile resmen tanındı. Bu değişiklikle her kadına 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkı verildi. Türkiye'de kadınlar ilk kez 8 Şubat 1935 tarihinde gerçekleşen TBMM 5. dönem seçimlerinde oy kullanarak 17 kadın milletvekilini Meclis'e gönderdiler.
Bu dönemin sonunda, Türk Kadınlar Birliği İstanbul'da büyük bir kutlama mitingi düzenleyerek bu önemli adımı kutladı.