Bursa'nın Orhangazi ilçesine bağlı Gedelek Mahallesi, turşu üretiminde Türkiye'nin önde gelen bölgelerinden biri olarak öne çıkıyor. Üç kuşaktır doğal yöntemlerle üretilen coğrafi işaretli Gedelek turşusu, mahallenin suyunun eşsiz kalitesi ve halkının ustalığı sayesinde Polonya, Rusya ve İngiltere başta olmak üzere 130'a yakın ülkeye ihraç ediliyor.
Gedelek'te soğandan eriğe, lahanadan çağlaya kadar birçok sebze ve meyveden turşu üretiliyor. Toptan ve perakende olarak satılan bu ürünler, hem iç piyasada hem de uluslararası arenada büyük ilgi görüyor. Üretim 1 kilogramlık şişelerden tonluk varillere kadar geniş bir yelpazede sunuluyor.
"Her Yıl 80 Bin Ton Sebze İşleniyor"
Gedelek Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Yücel Eryılmaz, turşu üretiminin köklü bir geçmişe sahip olduğunu belirterek, mahallede birçok büyük ve küçük çaplı imalathane bulunduğunu söyledi. Bu yıl mahalleye yaklaşık 80 bin ton sebze girişinin yapıldığını belirten Eryılmaz, şu bilgileri paylaştı: "Sebzemizin yaklaşık olarak yüzde 90-95'ini kurduk. Bir tek lahanamız var. Lahanamızı da dönem dönem yapıyoruz. Salatalık Afyonkarahisar, Balıkesir bölgesinden geliyor, İzmir bölgesinden de geliyordu ama artık çok nadir gelmeye başladı, bu bölgelerden alıyoruz. Lahanamız ve pancarımız Afyonkarahisar, havucumuz Konya'dan, acurumuz Gaziantep, Kahramanmaraş üzerinden geliyor. Keleğimiz Balıkesir, Gaziantep'ten geliyor. Yani aşağı yukarı Türkiye'nin her yerinden de sebze geliyor. Çanakkale bölgesinden acı biberimiz geliyor. Yine bunun yanında Balıkesir'den biber çeşitlerimiz geliyor."
Kooperatifte 78 üreticinin faaliyette olduğunu belirten Eryılmaz, her yıl bazı firmaların büyüdüğünü, bazılarının ise küçüldüğünü ifade etti. Eryılmaz, "Bizim hali hazırda kooperatifimizde 78 turşucu arkadaşımız var. Tabii her sene bazı firmalar büyürken, bazı firmalar da küçülme aşamasına gidiyor. Yaklaşık 70-80 bin ton arası köyümüze ham madde girişi vardır. Salatalık olsun, biber olsun, bunun yanında tabii fasulyesi var, pancarı, patlıcanı, eriği, bamyası var. Yani çeşitlerimiz çok ama şu an hali hazırda satılan, tezgahlarımızda müşterilerimizin en çok tercih ettiği turşu 25 çeşittir." dedi.
"Turşu Üretimi Hiç Durmuyor"
Turşu sezonunun mayıs ayından itibaren başladığını ve yıl boyunca devam ettiğini belirten Eryılmaz, turşuların olgunlaştığını ve sevkiyatların başladığını söyledi. Türkiye'nin dört bir yanına ve yurt dışına turşu sevkiyatı yaptıklarını ifade eden Eryılmaz, "Bizim imalatımız artık son aşamalarda, bitti ve sevkiyatlarımız başladı. Türkiye'nin belirli yerlerine, yine aynı şekilde yurt dışına çalışan arkadaşlarımız konteynerlerini sarmaya başladı. Olgunlaştı turşular artık. Olgunlaşan ürünle artık 365 gün sürekli olarak sevkiyatlar yapılır." dedi.
"Turşu Sevda İşidir"
Gedelek turşusu üreticilerinden Ahmet İnanç, ailesinin üç kuşaktır bu işle uğraştığını ve kendisinin de bu geleneği devam ettirdiğini belirtti. 33 çeşit turşu ürettiklerini ifade eden İnanç, "Bunu hem perakende alanında gönderiyoruz, bazı ürünlerimizi de yurt dışına sevk ediyoruz. Biz şu anda Polonya'ya gönderiyoruz. Polonya genelde salatalık turşusu talep ediyor. Rusya'ya türlü gönderiyoruz. İngiltere'ye de türlü gönderiyoruz. Değişik bir şey yani dedelerden, babalardan... Tabii biz ailece çalıştığımız için anneler, babalar hep bu işin içinde. Biz de bu işin içinde büyüdük. Onların içinde yetiştik. Yani turşu acayip bir sevda işi. Çok farklı, suyu farklı, coğrafyası farklı. Yani turşu yapmak çok değişik bir konu. Hani sadece suyla ya da içine kattığınız ürünlerle alakalı ama onunla beraber de onu yaşamanız, onu hissetmeniz lazım. Bir sevgi işi bu yani." diye konuştu.
Polonya, Rusya ve İngiltere gibi ülkelere ihracat yaptıklarını belirten İnanç, özellikle Polonya'nın salatalık turşusuna büyük ilgi gösterdiğini, Rusya ve İngiltere'ye ise karışık turşu gönderildiğini ifade etti.