Uygur Soykırımı ve Doğu Türkistan'ın uzun yıllardır süren işgali, dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırıyor. Kullanıcıların merak ettiği temel sorular arasında, Uygur Soykırımı'nın ne olduğu ve Doğu Türkistan'ın işgalinin ne zaman başladığı bulunuyor. Konu, uluslararası insan hakları standartları ve siyasi ilişkiler bağlamında derinlemesine incelenmeyi bekliyor. Peki, Uygur Soykırımı nedir? Doğu Türkistan kaç yıldır işgal altında? Detaylar haberimizde...
Uygur Soykırımı nedir?
Çin Hükûmeti'nin Uygur Soykırımı olarak adlandırılan politikası, Sincan'daki Uygur Müslümanlarına yönelik şiddet ve insan hakları ihlallerinin genel bir tanımıdır. Bu politika, yasal süreç olmadan bir milyondan fazla Uygur'un gizli gözaltı kamplarında tutulmasına neden olmuştur. Eleştirmenler, bu politikayı, Sincan'ı Çinlileştirme çabası ve kültürel bir soykırım girişimi olarak tanımlamışlardır. Politikanın uygulayıcısı olan Sincan yerel Komünist Parti sekreteri Chen Quanguo, ulusal ve uluslararası düzeyde yoğun eleştirilere maruz kalmıştır.
Eleştirmenler özellikle Uygurların zorla yeniden eğitim kamplarında tutulduğunu, dini özgürlüklerinin bastırıldığını, siyasi baskılarla karşılaştıklarını ve insan hakları ihlallerine maruz kaldıklarını vurgulamaktadırlar. Örneğin, zorla kısırlaştırma ve doğum kontrolü gibi uygulamalarla Uygur nüfusunun kontrol edildiği ifade edilmektedir. Çin Hükûmeti'nin verileri, Sincan'da doğum oranlarının dramatik bir şekilde düştüğünü göstermektedir.
Ulusal ve uluslararası düzeyde tepkiler karışıktır; bazı ülkeler Çin'in politikalarını desteklerken, diğerleri insan hakları ihlallerini kınamaktadır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada gibi ülkeler, Çin'in eylemlerini soykırım olarak nitelendiren kararlar almıştır. Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, Çin'in insanlık suçları ve soykırım iddialarıyla ilgili olarak soruşturma yapılması çağrısında bulunmuştur.
Doğu Türkistan kaç yıldır işgal altında?
Doğu Türkistan, yaklaşık iki yüz yıldır Çin işgali altında. 1949 yılında Çin tarafından ilhak edilen bölgede zulüm ve insan hakları ihlalleri devam ediyor. Doğu Türkistanlılar hala asıl vatandaş olarak kabul edilmiyor; Müslüman azınlıkların ibadet etmesi, başörtü takması ve sakal bırakması yasak. Yerinden edilenlerin toprakları işgal ediliyor. Doğu Türkistan Cumhuriyeti, 12 Kasım 1944'te Gulca'da Sovyetler Birliği'nin siyasi müdahalesi ve Kızıl Ordu'nun desteğiyle kuruldu; ancak 20 Ekim 1949'da Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeyi ilhak etmesiyle son buldu.
Tarih boyunca bölgedeki olaylar, Çin Milliyetçi Partisi tarafından "isyan" olarak algılanırken, Çin Komünist Partisi tarafından Üç Vilayet İnkılabı olarak adlandırıldı. İsyancı liderler arasında Abdülkerim Abbasov da yer alıyordu, ki o dönemde SSCB'nin etkisi altındaki Uygur aydınlarından biriydi.
Doğu Türkistan'ın trajik tarihi, 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin bölgeyi ilhak etmesiyle doruğa çıktı.
