Uzay tarihi, insanlığın keşif ruhunun bir yansımasıdır. Ancak bu keşifler arasında en ilginç olanlarından biri, uzayda yemek yiyen ilk insan olarak tanınan Yuri Gagarin'dir. Peki, kimdir bu efsanevi astronot ve uzay yolculuğu nasıl bir deneyim sundu? Yuri Gagarin kimdir? İşte detaylar...
Yuri Gagarin kimdir?
Yuri Alekseyeviç Gagarin, uzayda yemek yiyen ilk insan ve uzaya çıkan ilk kozmonottur. 9 Mart 1934'te Sovyetler Birliği'nin Smolensk Oblastı'na bağlı Klushino köyünde doğan Gagarin, mütevazı bir ailede büyüdü. Babası Aleksey İvanoviç marangozluk ve tuğla yapımı ile uğraşırken annesi Anna Timofeyevna sütçülük yapıyordu. Ailenin dört çocuğundan biri olan Gagarin, Nazi işgali sırasında zor zamanlar geçirdi. İki abisi savaş sırasında Almanlar tarafından zorla çalıştırılmak üzere Polonya'ya götürüldü, ancak savaş sonunda geri dönebildiler. Aile 1946'da Gzhatsk'a (şimdiki adıyla Gagarin) taşındı ve Yuri burada ortaokul eğitimine devam etti.
Eğitimi ve Pilotluk Kariyeri
Gagarin, okul yıllarında teknik becerilerini geliştirdi ve 1955'te Saratov Endüstriyel Teknik Okulu'ndan mezun oldu. Ardından, Orenburg'daki İlk Chkalov Hava Kuvvetleri Pilot Okulu'na katılarak pilotluk eğitimi aldı. 1957'de MiG-15 jetini tek başına uçurarak mezun oldu ve aynı yıl Valentina Ivanovna Goryacheva ile evlendi. Bu evlilikten Yelena ve Galina adında iki kızı oldu.
Sovyet Uzay Programına Katılımı
1960 yılında, Sovyet uzay programı için yoğun bir araştırma ve eleme sürecinin ardından, Yuri Gagarin, 19 diğer adayla birlikte Vostok programına seçildi. Eğitim süreci zorlu fiziksel ve psikolojik testleri içeriyordu. Gagarin, zekâsı, cesareti ve kısa boyu (1.57 metre) nedeniyle tercih edilen adaylar arasında öne çıktı; Vostok uzay aracının dar kokpiti için ideal bir yapıya sahipti.
Vostok 1 Görevi ve Uzaydaki İlk İnsan
12 Nisan 1961'de, Gagarin'in gemisi Vostok 1, Baikonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı. Görev süresince, dünya yörüngesinde tek bir tur atarak uzaydaki ilk insan oldu. Fırlatma sırasında "Поехали!" ("Hadi gidelim!") diyerek tarihi bir ifadeyi literatüre kazandırdı. Uçuşu esnasında ağırlıksızlık durumunu deneyimleyen Gagarin, bu durumu Dünya üzerindeki normal koşullardan farklı ve ilginç bir deneyim olarak tanımladı. Görev sırasında, tüpler içindeki macun kıvamında yiyeceklerle yemek yiyerek, uzayda ilk kez besin tüketen insan oldu.
Başarıları ve Sonrası
Gagarin’in uzay yolculuğu, Sovyetler Birliği için büyük bir başarı ve propaganda zaferiydi. Uçuşundan sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını aldı ve dünya çapında tanınmış bir isim haline geldi. Pek çok ülkeyi ziyaret eden Gagarin, barış ve Sovyet teknolojisinin gücünün simgesi olarak övgüyle karşılandı.
Ölümü
Yuri Gagarin, 27 Mart 1968'de, bir eğitim uçuşu sırasında MiG-15 jetinin düşmesi sonucu hayatını kaybetti. Ölümüne neyin sebep olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı kaynaklar uçağın başka bir jetin yarattığı türbülansa girmesi sonucu düştüğünü ileri sürmüştür. Gagarin'in külleri Moskova'daki Kremlin Duvarı Mezarlığı'na gömüldü.
Mirası
Gagarin'in mirası, uzay çağının öncüsü olarak tarih boyunca büyük saygı gördü. Sovyetler Birliği ve sonrasında Rusya’da “Kozmonot Günü” olarak kutlanan 12 Nisan, Gagarin’in uzay yolculuğunun anısına özel bir gündür. Ayrıca, Ay'da bir krater ve birçok yapı onun adıyla anılmaktadır. Gagarin, dünya genelinde pek çok anıt ve heykelle onurlandırılmış ve ismi uzay tarihinin ayrılmaz bir parçası olarak kalmıştır
