Cumhurbaşkanlığı kararıyla, internetten verilen siparişlerle yurt dışından yapılabilecek alışverişin üst limiti 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürüldü. Bu yolla yapılan alışverişin vergisi de Avrupa Birliği ülkelerinden getirilen mallar için yüzde 20’den yüzde 30’a, Çin ve ABD başta olmak üzere diğer ülkelerden gelen mallar için ise yüzde 30’dan yüzde 60’a çıkarıldı. Daha önce internet yoluyla yurt dışından yaklaşık 5 bin 500 liraya kadar mal sipariş edilebilirken artık getirilebilecek malın bedeli 1100 lirayı aşamayacak. Ayrıca bu ürün eğer Çin’den sipariş edilmişse ödenecek vergisi de 330 liradan 660 liraya çıkacak.
‘Tüketici mağdur olacak’
Alınan kararı değerlendiren Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Genel Başkanı Aziz Koçal, yurt dışından sipariş veren tüketicilerin mağdur olacağını savundu. Burada en büyük zararı öğrenciler, araştırmacılar, bilimsel çalışma yapan hocaların yaşayacağını söyleyen Koçal, “Bu kesim yaptıkları çalışmalarda ihtiyaçları olan elektronik cihaz ve diğer araç gereçleri artık ucuza getirtemeyecek; fahiş fiyatlar ile almak zorunda kalacak. Bu da bilimsel çalışmaların durması, yavaşlaması anlamına gelecek” dedi, Bu düzenlemenin acilen gözden geçirilmesini isteyen Aziz Koçal, “Güçsüz tüketici, öğrenciler, araştırmacılar, bilimsel çalışma yapan hocalarımız korunmalıdır. İthalatı azaltmanın yolu tüketicinin sırtına artırılmış vergiler yüklemekten geçmez. Deyim yerindeyse tüketiciler için yurt dışından ürün almak artık hayal oldu. Bir başka açıdan baktığımızda ise, liyakatsiz yanlış ekonomi politikaların bedellerinin tüketiciye ödetildiğini görüyoruz. Biz de soruyoruz; yanlış politikalarınızın sorumlusu biz miyiz?” şeklinde konuştu.
‘Senin ne haddine’
Yurt dışından alışveriş yapan tüketiciler için artırılan vergiler nedeniyle güçsüz tüketicinin güçlü ithalatçıya mahkûm edildiğini aktaran Koçal, “Burada korunan ithalatçılardır. Amaç yurt dışına döviz çıkışını engellemek ise o zaman ithalatı durdurun, yurt içi üretimi teşvik edin, paradan para kazanmak isteyen ithalatçıları üretime yönlendirin. Limitlerin düşürülmesi, vergilerin yükseltilmesi yurt dışından ürün siparişi veren tüketicileri mağdur edecek” ifadelerini kullandı. Düzenlemenin acilen gözden geçirilmesi gerektiğini ifade eden Koçal, “Tüketicilerin ihtiyacı varsa ve ona ‘git ithalatçıdan al’ deniyor fakat ithalatçı da aynı vergileri ödeyip ürünü ithal ediyor, üzerine kâr koyup bayilere gönderiyor. Onlar da bayii kârı koyarak ürünü vatandaşa satıyor. Esas gerçek burada yatıyor… Bu düzenleme ile adeta ‘Sen tüketicisin; ne işin olur senin yurt dışı ile? Yurt dışından ürün sipariş vermek senin ne haddine? İhtiyacın varsa git ithalatçıdan al, onlar kazansın’ deniyor” dedi.
‘Zamanlama yanlış’
İzmir Beyaz Eşya Satıcıları Derneği (İZBEYDER) Başkanı Metin Aztekin, kararın yerli üretim açısından sevindirici fakat zamanlama açısından yanlış olduğunun altını çizdi. Aztekin, “Bana göre çok doğru bir karar verdiler. Çünkü böyle giderse yakında yerli üretim diye bir şey kalmayacak. Ancak doğru olduğu kadar da zamansız alınan bir karar. Türkiye’nin şu anda içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılar had safhada. Bu vergi oranını kademeli olarak artırmaları gerekiyordu. Çok daha önce alınması gereken bir karardı. Bu şekilde yurt dışına devamlı döviz gönderiyorduk. Şimdi hiç olmazsa bu yurt dışı satışların düşeceğine ve yerli üretimin destekleneceğine delalettir. Şahsen beni çok mutlu etti, destekliyorum” dedi. Yakın zamanda iç piyasanın hareketlenmesinin de zor olduğunu belirten Aztekin, “Faizlerin bu kadar yüksek olduğu bir ortamda piyasalar hiçbir zaman istenildiği gibi ritim tutturamaz. Faizlerin düşmesi ekonominin canlanmasıyla eşittir. Gördüğüm kadarıyla faizlerin kısa sürede düşmesi beklenmiyor” diye konuştu.
100 TL’lik ürün 216 TL olacak
E-ticarette 30 euro'nun altındaki eşya için AB’den gelirse yüzde 30, diğer ülkelerden gelirse yüzde 60 vergi getirildi. Karar 15 gün sonra yürürlüğe girecek. Alınan ürünün 30 kilogramı geçmemesine dikkat edilmesi gerekiyor. Satın alınan ürünler, 30 kilogramı geçiyorsa ek olarak yüzde 48 gümrük vergisi de uygulanıyor. Çin'den ürün sipariş edildiği varsayılırsa 100 liralık ürünün gümrük vergisi yüzde 60, Özel Tüketim Vergisi yüzde 20 (bazı ürünler muaf tutuluyor), gümrük sunum ücreti 22 lira, Damga Pulu Vergisi 2.2 lira olarak çıkıyor. 100 liraya yüzde 60 gümrük vergisi uygulandığında ürünün fiyatı 160 liraya yükseliyor. 160 liraya yüzde 20 ÖTV uygulandığında fiyatı 192 liraya çıkıyor. 22 lira gümrük sunum ücreti eklendiğinde ürünün fiyatı 214 liraya çıkıyor. 2.2 lira damga vergisi de eklenince nihai olarak ürünün ücretsiz kargoyla elinize ulaşması 216.2 liraya yükseliyor.