Zekat ibadeti, maddi varlığın belli bir oranının ihtiyaç sahipleriyle paylaşılmasını öngören önemli bir ibadet olarak kabul ediliyor. Ancak zekatın kimlere verilmesi gerektiği, hangi malların zekata tabi olduğu gibi konularda vatandaşlar arasında karışıklıklar yaşanabiliyor. Bu nedenle doğru bilgiye erişmek isteyenler için uzmanlar, zekatın hesaplanması ve dağıtılmasıyla ilgili açıklamalarda bulunuyor.Bizde haberimizde Zekat nasıl hesaplanır? Zekat kimlere verilir? Zekat kimlere verilmez? sorularının yanıtlarını derledik..
Zekat nasıl hesaplanır?
Zekat, Müslümanların belirli bir mal varlığına sahip olduktan sonra her yıl vermekle yükümlü olduğu bir ibadettir. Zekat hesaplanırken dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar vardır:
- Nisap: Zekatın farz olabilmesi için kişinin belirli bir mal varlığına sahip olması gerekir. Bu mal varlığına nisap denir. Nisap miktarı her yıl altın fiyatına göre değişmektedir. 2024 yılı için nisap miktarı 80,18 gr altındır.
- Zekat Mükellefiyeti: Nisap miktarına veya daha fazlasına sahip olan her Müslüman zekat mükellefidir.
- Zekat Oranı: Zekatın verileceği mal varlığının türüne göre zekat oranı değişir. Altın, gümüş ve ticaret malları için zekat oranı kırkta birdir (%2,5). Para, hisse senedi ve kira gelirleri gibi zekat malları için de aynı orandır.
- Zekatın Hesaplanması: Zekat hesaplanırken öncelikle kişinin zekat mükellefiyeti olup olmadığı belirlenir. Zekat mükellefi olan kişinin zekat vereceği mal varlığının değeri hesaplanır. Daha sonra bu değere zekat oranı uygulanarak zekat miktarı bulunur.
- Örnek: Bir kişinin 100 gram altını olduğunu varsayalım. 2024 yılı için nisap miktarı 80,18 gr altındır. Bu nedenle bu kişinin zekat mükellefiyeti vardır. Zekat oranı kırkta bir (%2,5) olduğundan, bu kişinin zekat miktarı 2,5 gram altın olacaktır.
- Zekatın Verilmesi: Zekat, ihtiyaç sahibi Müslümanlara verilmelidir. Zekatın kimlere verilebileceği konusunda fıkıh kitaplarında detaylı bilgiler yer almaktadır.
- Zekat Hesaplama Araçları: Günümüzde zekat hesaplama işlemini kolaylaştıran birçok araç bulunmaktadır. İnternette ve mobil uygulamalarda zekat hesaplama araçlarını bulabilirsiniz.
Zekat ile ilgili daha detaylı bilgi için Diyanet İşleri Başkanlığı'nın web sitesini (https://www.diyanet.gov.tr/) ziyaret edebilirsiniz.
Zekat kimlere verilir?
Zekat, İslam dininin temel şartlarından biridir ve belirli şartları taşıyan fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine verilmesi gerekir. Zekatın kimlere verilebileceği Kuran-ı Kerim'de Tevbe Suresi'nin 60. ayetinde belirtilmiştir. Bu ayete göre zekat;
- Fakirlere: Temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak kadar maddi durumu zayıf olan kişilere.
- Miskinlere: Fakirlerden de daha yoksul olan ve ihtiyaçlarını karşılayacak hiçbir geliri olmayan kişilere.
- Zekat toplamakla görevli memurlara: Zekatın toplanması ve dağıtılması için görevlendirilen kişilere.
- Müellefe-i kulûb: Kalpleri İslam'a ısındırılmak istenen kişilere.
- Esaretten kurtulacaklar: Kölelikten kurtulmak için para ödemesi gereken kişilere.
- Borçlular: Acil ihtiyaçlarını karşılamak için borçlanan ve borcunu ödeyemeyen kişilere.
- Allah yolunda cihad edenler: İslam'ı yaymak ve savunmak için mücadele eden kişilere.
- Yolda kalmışlar: Seyahat sırasında parasız kalan ve ihtiyaçlarının karşılanmasına ihtiyacı olan kişilere.
Zekat kimlere verilmez?
Zekatın verilemeyeceği kişiler:
- Zekat mükellefi olan kişiler
- Zenginler
- Müşrikler
- Zekat memurunun yakın akrabaları
- Haram işlerde kullanılacak olan zekat
Zekat verilecek kişilerin ihtiyaçlarının araştırılması ve zekatın hak sahiplerine ulaştırılması önemlidir. Zekatınızı verirken güvenilir bir kurum veya kişi aracılığıyla vermeniz tavsiye edilir.