Antik Yunan filozofu Aristoteles, ünlü astronom Batlamyus ve coğrafyacı Eratosthenes tarafından hayal edilen bir kıtaya Terra Australis Incognita adı verildi. Bu kıtanın, dünyanın diğer tarafında, Klasik Yunan döneminde var olduğuna inanılıyordu, çünkü coğrafi simetri gereği böyle bir yer olmalıydı.
Hollandalı kaşif Abel Tasman, bu hayali kıtayı bulmak için yola çıktı ve 1642'de Yeni Zelanda olarak bilinen ada ülkesini keşfetti. Ancak, bu keşfedilen yer, Terra Australis Incognita'nın beklenenden çok daha küçük olduğu ortaya çıktı.
Zelandiya olarak adlandırılan bu kıtanın varlığı, 375 yıl sonra kanıtlanabilirdi. Çünkü Zelandiya'nın yüzde 94'ü su altında yer alıyordu ve bu nedenle gözle görülemiyordu. Yerel halk olan Maoriler, bu sular altındaki kıtaya "Maui'nin tepeleri, vadileri ve düzlükleri" anlamına gelen Te Riu-a-Maui adını vermişlerdi. Maui, Polinezyalılar için mitolojik bir kahramandı ve Hawaii, Paskalya Adası ve Yeni Zelanda gibi adalarda yaşayan bir figürdü.
Zelandiya Nerede?
Zelandiya Avustralya’nın doğusunda, günümüz Yeni Zelanda’nın altında yaklaşık 5 milyon kilometre karelik bir alana yayılan bir kıta. Bu kıtanın yüzde 94’ü su altında ve okyanusun dibinde. Sadece Yeni Zelanda gibi birkaç ada su yüzüne çıkmış durumda.
Bir kıtanın kıta olarak adlandırılması için öncelikle su yüzeyinde yer alması gerektiğini düşünebilirsiniz ancak bu şart değil. Bilim insanları, bir kara parçasının kıta olarak kabul edilmesi için ilk aşamada bazı şartları karşılayıp karşılamadığına bakıyor.
Yeni Zelanda Kraliyet Araştırma Enstitüsü'nden bilim insanları, Zelandiya'nın sınırlarını belirlemek için detaylı bir araştırma yaptılar. Bu çalışma, okyanusun dibinden çıkarılan kaya örnekleri kullanılarak gerçekleştirildi ve kıtanın yaklaşık beş milyon metrekarelik bir alanı kapladığını gösterdi.
Zelandiya'nın neredeyse tamamen su altında olmasının nedeni, jeolojik kökenlerine dayanıyor. Bu kıtanın kökenleri, yaklaşık 200 milyon yıl önce antik süper kıta Gondvana'dan ayrılmaya başladı ve günümüzdeki kıtaları oluşturdu. Zelandiya'nın Gondvana'dan ayrılması tahmini olarak 80 milyon yıl önce gerçekleşti, ancak çoğu sular altında kaldı.
Zelandiya'nın suyun üzerinde kalan parçaları Yeni Zelanda adaları, Yeni Kaledonya, Lord Howe Adası ve Ball's Pyramid adasını içeriyordu. Ancak sular altındaki bölümler yeterince araştırılamadığı için farklı görüşlere yol açtı.
Nick Mortimer liderliğindeki yeni çalışma, Zelandiya'nın geriye kalan üçte ikilik bölümünü haritalandırdı. Araştırmanın yazarları, "Bu çalışma, 5 milyon metrekarelik Zelandiya kıtasının tamamının jeolojik haritalanmasına yönelik kara ve denizde yapılan araştırmaları tamamlıyor." dedi.
Araştırma için jeologlar ve sismologlar bir araya geldi ve kıyı bölgelerinden ve okyanus tabanından çıkarılan kaya örnekleri ve çökeltiler üzerinde çalıştılar. Bu çalışmalar sonucunda farklı jeolojik dönemlere ait taşların tarihleri belirlendi ve Zelandiya'nın geçmişi daha iyi anlaşıldı.
