Herkesin merak ettiği bir isim, bir figür vardır; bazen bu merak, sadece birkaç temel soru etrafında döner durur. Mesela, Ali Birinci kimdir? Ali Birinci kaç yaşında? Ali Birinci mesleği ne? gibi. İsim, sadece bir etiketten ibaret değildir, genellikle bir hikayenin başlangıcıdır. Ali Birinci'nin kim olduğunu, hangi yaşta olduğunu ve ne tür bir meslek icra ettiğini bilmek, adeta onun dünyasına bir pencere açmak gibidir. Çünkü bazen, bir ismin ardında yatan öykü, en karmaşık romanlardan bile daha büyüleyici olabilir.
Ali Birinci kimdir?
Ali Birinci (25 Ağustos 1947; Hendek, Sakarya), Türk tarihçidir ve Türk Tarih Kurumu'nun önceki başkanlarından biridir. Türk Tarih Kurumu'nun "Şeref Üyeleri" arasında yer alır.
Ankara Polis Koleji'ni 1966'da tamamladıktan sonra A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi, İktisat ve Maliye Bölümü'ne geçiş yaparak 1973'te mezun oldu. Kariyerine Emniyet Genel Müdürlüğü'nde (1973-1976) başladı ve ardından Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nde (1976-1988) çalıştı. Doktorasını "Hürriyet ve İtilâf Fırkası" üzerine yaparak 1986'da tamamladı ve 1993'te doçent, 2000'de Yakın Çağ Tarihi profesörü unvanını aldı.
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak (2002-2004) çalıştıktan sonra 2008'de Türk Tarih Kurumu başkanlığına getirildi ve 13 Eylül 2011'e kadar bu görevi sürdürdü.
Birinci, siyasi tarih, biyografi, matbuât ve kitabiyât üzerine çalışmalar yapmış, eserlerini genellikle Dergâh Yayınları aracılığıyla yayımlamıştır. Ayrıca, Kebikeç ve Müteferrika gibi dergilerde de makaleler kaleme almıştır. 2020'nin sonunda Bilim ve Sanat Vakfı, Birinci'ye ait çeşitli biyografik verileri DSpace üzerinde arşivleyerek genel erişime açmıştır.
Eserleri arasında şunlar bulunmaktadır:
"Hürriyet ve İtilaf Fırkası" (İstanbul, 1990)
"Matbuat Âleminde Birkaç Adım" (İstanbul, 1992)
"Müverrih-i Mâderzâdın Fülânnâmesi" (İstanbul, 1994)
"Tarihin Gölgesinde" (İstanbul, 2001)
"Tarih Yolunda" (İstanbul, 2001)
"Tarih Uğrunda" (İstanbul, 2001)
"Tarihin Alacakaranlığında" (İstanbul, 2010)
"Ser-kurena Osman Bey ve Matbaa-i Osmaniye" (İstanbul, 2011)
