Deniz keyfi yaparken, kimsenin karşılaşmak istemediği canlı türlerinin en başta geleni elbette denizanaları. Son yıllarda tüm dünyada, özellikle Güneydoğu Asya denizlerinde, Kuzey Denizi’nde ve Meksika Körfezi’nde denizanası sayısında büyük bir artış var.Deniznaları ile ilgili tüm detaylar içerimizde...
DENİZANALARI HANGİ CANLI GRUBUNA GİRER?
Denizanaları, omurgasız deniz canlılarıdır ve balık veya kuşlar gibi iç iskeletleri veya omurgaları yoktur. Şemsiye şeklindeki başları şeffaftır ve bazıları sadece dokunaçlara sahipken diğerleri hem dokunaçları hem de kolları bulunur. Dokunaçlarındaki yakıcı hücreler, zehirli iplik benzeri yapılar içerir ve bu hücreler avlarını zehirleyerek beslenmelerini veya düşmanlarından korunmalarını sağlar. Genellikle zooplankton adı verilen küçük deniz canlılarıyla beslenirler.
TÜRKİYE'DE HANGİ DENİZANASI TÜRLERİ VAR?
Türkiye'de en sık rastlanan denizanası türü ay denizanasıdır. Bu denizanasılarının vücut çapları en fazla 50 cm'ye kadar ulaşabilir ve zehirsizdirler.
Atlantik Okyanusu'nda yaşayan pusula denizanası ise Türkiye'de Akdeniz'de görülür, vücutlarında kahverengi şeritler bulunur ve zehirleri acı veren kaşıntılı lekelere neden olabilir. Maviş denizanası Ege Denizi, Akdeniz ve Adriyatik Denizi'nde bulunur, şeffaf yapıları vardır ve zehirsizdirler.
Mor sokar denizanası ise Ege Denizi, Akdeniz ve Atlantik Okyanusu'nda görülür, çapları en fazla 9 cm olabilir, pembe ile sarı arasında değişen renklere sahiptir ve vücutta şişme, yanma, kızarıklık ve ateşe sebep olabilen zehirlere sahiptir.
Deniz ciğeri denizanası, Kuzeydoğu Atlantik'ten Azak Denizi'ne kadar yayılır, büyük olabilirler ve zehirsizdirler.
Maviş denizanası Ege Denizi, Akdeniz, Adriyatik Denizi’nde bulunur. Başları ve dokunaçları birbirinden ayrıymış gibi görünür. Tepeden bakıldığında kızarmış yumurtaya benzerler. Çapları en fazla 40 cm olur. Zehirsizdirler.
EGE VE AKDENİZDE GÖRÜLEN DENİZANASI TÜRÜ HANGİSİ?
Ters-düz denizanası, Hint ve Pasifik okyanuslarının belirli bölgelerinde yaşar ve Türkiye'de Güney Ege ve Akdeniz'de görülürler. Bu denizanasları sürekli baş aşağı durdukları için "ters-düz" olarak adlandırılırlar ve zehirleri vücutta acı, deride kızarıklık, kaşıntı, kusma ve iskelet ağrılarına neden olabilir.
Göçmen denizanası ise Hint ve Pasifik okyanuslarına özgü bir türdür, ancak Türkiye'de Ege Denizi ve Akdeniz'de de görülürler. Buz mavisi renklere sahiptirler ve zehirlidirler.
Beyaz noktalı denizanası, Pasifik Okyanusu'nun batı kesimlerinde yaşar ve Türkiye'de Akdeniz'de görülürler. Zehirsizdirler.
DENİZANASI ZEHİRLİ Mİ?
Denizanası, kokulara karşı duyarlılığını sinir sistemiyle sağlar. Bu canlılar yüksek miktarda zehir içerirler ve temas ettikleri an dışarı saldıkları zehir ölümcül olabilir. Bu nedenle denizanasıların insan sağlığı için tehlikeli olabileceğini unutmamak önemlidir. Özellikle denizanasılarının yoğun olduğu dönemlerde denize girenlerin dikkatli olmaları gerekir.
Denizanaları hakkında bilinmesi gerekenler arasında, bu canlıların yaklaşık 650 milyon yıldır Dünya'da var olduğu, suyun ısısına bağlı olarak yaşam alanlarını değiştirebildikleri ve birçok çeşidinin bulunduğu yer alır.
Ayrıca denizanalarının vücutlarının büyük bir kısmının su olduğu ve planktonlar ile beslendikleri bilgisi de önemlidir. Bu canlılar ayrıca ışığı hissedebilir ve bazı türleri ışık saçabilir. Bazı büyük denizanalarının insanlar için tehlikeli olabilecek zehirlere sahip olduğunu unutmamak önemlidir.
DENİZ ANASI OLAN DENİZDE YÜZÜLÜR MÜ?
Sıcaklar bastırınca denize girenler çoğaldı. Denizden faydalanırken zararlı olabilecek deniz hayvanlarına karşı dikkatli olmanızda fayda var. Yetkililer bu yıl özellikle zehirli denizanalarının sayısının arttığını belirtiyor. Denizanalarının görüldüğü yerlerde yüzmemek en iyi önlem.
HANGİ DENİZANASI TEHLİKELİDİR?
Pusula denizanaları çok zehirlidir, temas halinde sirke ile çabucak temizlemelisiniz.
TÜRKİYEDE ZEHİRLİ DENİZANASI VAR MI?
Kuzey Denizi ve Akdeniz'de görülen Pusula Denizanaları, Marmara Denizi'nde de görülmeye ve popülasyonları artmaya başladı. Özellikle Büyükçekmece Sahil kesimlerinde daha çok rastlanan bu denizanalarının zehirli oldukları biliniyor.
DENİZANASI SOKMASI NEDİR? BELİRTİLERİ NELERDİR?
Halk arasında denizanası çarpması, ısırması veya yanığı olarak da bilinen denizanası sokması erken müdahale edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Soktuğu yerde kaşınma, kabarma, kızarıklık, uyuşma veya ağrının tüm vücuda yavaş yavaş yayılması gibi belirtilerle kendini gösterir. Aynı zamanda bulantı, kusma ve şiddetli baş dönmesine bağlı bayılma gibi ciddi sorunları da beraberinde getirir. Denizanalarının türüne bağlı müdahaleler değişir. Ancak çoğu denizanası sokması vakasın da doğal yöntem kullanılır.
DENİZANASI SOKMASI ÖLDÜRÜR MÜ?
Denizanası sokması, erken müdahale edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Sokulan bölgede kaşınma, kabarma, kızarıklık, uyuşma ve ağrı gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca bulantı, kusma ve baş dönmesi gibi ciddi sorunlar da ortaya çıkabilir. Denizanasının türüne göre müdahale yöntemleri farklılık gösterir. Ancak genellikle denizanısı sokulan bölgeye dokunmamak, kaşıntı yapmamak ve suya sirke dökmek önerilir. Dokunaçları temizlemek için cımbız kullanılmalıdır. Bölgeyi örtmemek önemlidir, çünkü enfeksiyon riski taşır.
DENİZANASI SOKMASINDA NE YAPILMALIDIR?
- Denizanası denizden çıktıktan sonra vücuttan çıkarılmalı aksi halde yeniden ve daha şiddetli ısırabilir.
- Denizanasının soktuğu bölgeye dokunulmamalı ve kaşımaktan sakınılmalıdır. Çünkü ısırılan bölgedeki enfeksiyon hızla yayılabilir.
- Isırılan bölgeye içme suyunu dökmek yanıcılığı artırabilir bu yüzden deniz suyu dökülmesinde fayda var.
- Üzeri herhangi bir şeyle asla örtülmemelidir. Enfeksiyon hava almadığında iltihaplanmaya döner.
Son olarak, denizanalarının artış gösterdiği bölgelerde insanlar için bir sorun teşkil edebileceğini ve denizanaları yaralanmalarının artabileceğini belirtmek önemlidir. Bu nedenle denizanalarının yoğun olduğu bölgelerde dikkatli olunmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.
