Ekinoks, Güneş ışınlarının dünya üzerindeki ekvatora doğrudan geldiği ve gece ile gündüz sürelerinin eşit olduğu dönemleri tanımlar. Bu iki özel tarih, yıl boyunca Güneş'in yörüngesindeki konumuna bağlı olarak gerçekleşir. Peki, Ekinoks nedir? Ekinoks tarihleri nelerdir? Detaylar haberimizde...
Ekinoks nedir?
Ekinoks, Güneş ışınlarının Ekvator’a doğrudan vurduğu, gündüz ve gece sürelerinin eşit olduğu anı ifade eder. Bu olay, ilkbahar ve sonbaharda olmak üzere yılda iki kez gerçekleşir. Ekinoks kelimesi, Latince “aequus” (eşit) ve “nox” (gece) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir ve “eşit gece” anlamına gelir.
Ekinoks tarihleri nelerdir?
21 Mart Ekinoksu:
- Kuzey Yarımküre'de ilkbahar, Güney Yarımküre'de ise sonbahar mevsimi başlar.
- Bu tarihten itibaren Kuzey Yarımküre'de gündüzler, gecelerden; Güney Yarımküre'de ise geceler, gündüzlerden uzun olmaya başlar.
- Kuzey Kutup Noktası'nda bu tarihten itibaren 6 ay süresince gündüz, Güney Kutup Noktası'nda ise 6 ay süresince gece yaşanır.
- Güneş ışınları öğle vakti Ekvator'a dik açıyla gelir.
- Ekvator üzerinde öğle vakti düz yüzeylerdeki cisimlerin gölgesi oluşmaz.
- Aydınlanma çemberi kutup noktalarından teğet geçer.
- Dünya'nın her yerinde gece ve gündüz eşitliği (ekinoks) yaşanır.
- Aynı meridyen üzerindeki tüm noktalar aynı anda güneşin doğup battığını görür.
23 Eylül Ekinoksu:
- Kuzey Yarımküre'de sonbahar, Güney Yarımküre'de ise ilkbahar mevsimi başlar.
- Bu tarihten itibaren Kuzey Yarımküre'de geceler, gündüzlerden; Güney Yarımküre'de ise gündüzler, gecelerden uzun olmaya başlar.
- Kuzey Kutup Noktası'nda bu tarihten itibaren 6 ay süresince gece, Güney Kutup Noktası'nda ise 6 ay süresince gündüz yaşanır.
- Güneş ışınları öğle vakti Ekvator'a dik açıyla gelir.
- Ekvator üzerinde öğle vakti düz yüzeylerdeki cisimlerin gölgesi oluşmaz.
- Aydınlanma çemberi kutup noktalarından teğet geçer.
- Dünya'nın her yerinde gece ve gündüz eşitliği (ekinoks) yaşanır.
- Aynı meridyen üzerindeki tüm noktalar aynı anda güneşin doğup battığını görür.
Solstisler (Gündönümleri)
21 Haziran Solstisi:
- Bu tarihte, Dünya'nın ekseni Kuzey Yarımküre'ye doğru eğik olarak 23.27° açı kazanır ve Güneş ışınları Kuzey Yarımküre'deki Yengeç Dönencesi'ne dik açıyla gelir.
- Yengeç Dönencesi'nde öğle vakti düz yüzeylerdeki cisimlerin gölgesi oluşmaz (tıpkı Ekvator'da 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde olduğu gibi).
- Kuzey Yarımküre'de yaz mevsimi başlar ve en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır; Güney Yarımküre'de ise kış mevsimi başlar ve en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır.
- Kuzey Yarımküre'de gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya başlar; Güney Yarımküre'de ise gündüzler uzamaya, geceler kısalmaya başlar.
- Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden teğet geçer, bu nedenle Kuzey Kutup Dairesi'nde 24 saat gündüz, Güney Kutup Dairesi'nde ise 24 saat gece yaşanır.
- Kuzeyden güneye doğru gidildikçe gündüz süreleri uzar.
21 Aralık Solstisi:
- Bu tarihte, Dünya'nın ekseni Güney Yarımküre'ye doğru eğik olarak 23.27° açı kazanır ve Güneş ışınları Güney Yarımküre'deki Oğlak Dönencesi'ne dik açıyla gelir.
- Oğlak Dönencesi'nde öğle vakti düz yüzeylerdeki cisimlerin gölgesi oluşmaz.
- Güney Yarımküre'de yaz mevsimi başlar ve en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır; Kuzey Yarımküre'de ise kış mevsimi başlar ve en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır.
- Güney Yarımküre'de gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya başlar; Kuzey Yarımküre'de ise gündüzler uzamaya, geceler kısalmaya başlar.
- Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden teğet geçer, bu nedenle Güney Kutup Dairesi'nde 24 saat gündüz, Kuzey Kutup Dairesi'nde ise 24 saat gece yaşanır.
- Kuzeyden güneye doğru gidildikçe gündüz süreleri uzar.