Ev hapsi uygulamasının ne olduğu merak edilmeye başlandı. Kimlerin hangi şartlar çerçevesinde ev hapsi alabileceği araştırılmaya başlandı.Vatandaşlar Ev hapsİ nedir? Ev hapsi neden verilir? Ev hapsi süresi ne kadar? sorgularını arama motorlarında araştırmaya başladı.İşte detaylar...
Ev hapsİ nedir?
Ev hapsi adıyla anılan sistem, mahkûmların cezalarını evlerinde çekmelerine olanak tanıyan bir ceza sistemi. Suçların niteliği ve mahkeme kararıyla belirlenerek, failler belirli kurallar ve sınırlar içinde cezalarını evde infaz edebilirler. Bu süreçte belirli saatlerde dışarı çıkma izni olabilir, ancak elektronik kelepçe aracılığıyla konumları izlenir, böylece yetkililerin faillerin nerede olduğunu takip etmesi mümkün olur. Bu sistem, ABD'de yaygın olan bir uygulama ve Türkiye'de de yasal olarak mevcut. Ancak, evden çıkma kısıtlamaları da unutulmamalıdır.
Ev hapsi, bir kişinin kendi konutunu terk etmemesi yükümlülüğüdür. Bu yükümlülük, bir suçtan sanık veya şüpheli olan bir kişiye, tutuklama yerine uygulanan bir adli kontrol tedbiri olarak uygulanabilir. Ev hapsi, hafif suçlar için verilen hapis cezalarının kişinin kendi evinde infaz edilmesini ifade eder. Bu cezayı alan kişi, hapis cezası süresince evinden dışarı çıkamaz. Bu durum, Amerika Birleşik Devletleri'nde elektronik kelepçe sistemi kullanılarak takip edilir. Türkiye'de ise ev hapsi uygulaması, Eski Başbakan Necmettin Erbakan'ın kayıp trilyon davasından aldığı 11 aylık sahtecilik suçu cezasıyla bilinir. Erbakan, ceza süresince belirli bir izinle evden ayrılabilir ve üçüncü dereceye kadar olan akrabaları ve sosyal çevresiyle görüşebilirdi. Ancak görüştüğü kişiler, Denetimli Serbestlik Kurumu tarafından belirlenebilirdi ve bu konuda sınırlamalar getirilebilirdi.
Ev hapsi neden verilir?
Ev hapsi, kişinin kaçmasını veya saklanmasını, delilleri yok etmesini, gizlemesini veya değiştirmesini, tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapma girişiminde bulunmasını engellemek amacıyla uygulanır.
Ev hapsi kararı, soruşturma aşamasında sulh ceza hakimi, kovuşturma aşamasında ise ağır ceza mahkemesi tarafından verilebilir. Ev hapsi kararı, şüpheli veya sanığın kimlik bilgilerini, konutunun adresini, ev hapsi yükümlülüğüne tabi tutulma gerekçelerini ve süresini içerir.
Ev hapsi kararlarına ilişkin koşullar belirli kriterlere göre şekilleniyor. Mahkemeler, ev hapsi kararı verirken birtakım şartları değerlendiriyor ve bu şartlara uyan kişiler cezalarını evde çekebiliyorlar. Bu şartlar arasında sadece suçun ciddiyeti değil, aynı zamanda yaş gibi faktörler de bulunuyor. Özellikle kadınlar ve belirli yaş grupları bu koşullar kapsamında ev hapsine alınabiliyor.
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Önlemleri Kanunu'nun 110. maddesi çerçevesinde şu durumlarda ev hapsi uygulanabiliyor:
- 65 yaş ve üzeri kadınlara veya kişilere 6 aydan az hapis cezası verilmesi durumunda,
- 70 yaş ve üzeri kişilere 1 yıldan az hapis cezası verilmesi halinde,
- 75 yaş ve üzeri kişilere 3 yıldan az hapis cezası verilmesi durumunda, belirtilen şartlara göre evde cezalandırılma yoluna gidilebiliyor.
Özellikle kabahat suçu işleyen ve çoğunlukla kadın olan kişilere ev hapsi uygulanabiliyor. Türkiye'de hâlen yeni bir uygulama olduğu için, şartlar genellikle kadınlara yönelik olarak belirlenmiş durumda. Ancak ilerleyen zamanlarda ev hapsi koşullarının genişletileceği öngörülüyor. Bu kararlar, kişi tutuklu ya da yargılanırken de alınabiliyor. Ancak kararın ardından gerekli başvurular hızla yapılıp kişi evine götürülüyor, evde uyması gereken kurallar belirleniyor ve elektronik kelepçe takılıyor. Cezanın sona ermesiyle birlikte elektronik kelepçeler de çıkarılıyor.
Ev hapsi süresi ne kadar?
Ev hapsi süresi, soruşturma aşamasında en fazla 2 ay, kovuşturma aşamasında ise en fazla 6 aydır. Bu süreler, hakim kararı ile uzatılabilir.Ev hapsi yükümlülüğüne tabi olan kişi, konutunu ancak hakim tarafından izin verilen durumlarda terk edebilir. Bu durumlar, adli işlemlere katılmak, tıbbi muayene veya tedavi görmek, eğitim almak, çalışma veya mesleki faaliyette bulunmak, adli makamlarca verilen diğer görevleri yerine getirmek gibi durumlar olabilir.Ev hapsi yükümlülüğüne uymayan kişi, hapis cezası ile cezalandırılabilir.
Türkiye'de ev hapsi, son yıllarda sıkça uygulanan bir adli kontrol tedbiridir. Bu duruma, tutuklamanın ağır bir tedbir olması ve bazı durumlarda gereksiz olması neden olarak gösterilmektedir.
