Gayrimenkul alımında vergiye tabi olan Gayrimenkul İktisap Bedeli kavramı, yatırımcılar arasında sıklıkla tartışılan bir konudur. Özellikle alım-satım işlemlerinde ne kadar ödeneceği ve nasıl hesaplanacağı, yatırımcıların dikkatini çeken bir noktadır. Gayrimenkul İktisap Bedeli nedir? Gayrimenkul İktisap Bedeli nasıl hesaplanır? Gayrimenkul İktisap Bedeli'nin tüm incelikleri ve hesaplama yöntemleri, işte detaylarıyla haberimizde yer alıyor...
Gayrimenkul İktisap Bedeli nedir?
İktisap, edinme ve kazanma anlamlarına gelir. Gayrimenkulde iktisap ise bir kişinin gayrimenkulü resmi olarak edinmesidir. Medeni Kanun’un 705. maddesine göre gayrimenkulde iktisap yani mülkiyetin kazanılması tescil ile gerçekleşir. Bu tescil işlemi tapu devir işlemi ile yapılır ve tescilin yapıldığı tarih, iktisap tarihi olarak kabul edilir.
Ancak bazı durumlarda, örneğin miras, cebri icra veya kamulaştırma gibi durumlarda tapu devri gerçekleşmeden önce mülkiyet hakkı, yani iktisap hakkı kazanılır. Bu gibi durumlarda, mülkiyet hakkının edinildiği gün iktisap tarihi olarak kabul edilir. Ancak gayrimenkul sahibinin mülk üzerinde tasarrufta bulunabilmesi için tapu tescilini yaptırması gerekir. Dolayısıyla, iktisap tarihi ile tapu tescil tarihi arasında önemli bir fark bulunmaktadır.
Gayrimenkul İktisap Bedeli nasıl hesaplanır?
Gayrimenkulün iktisap bedeli, satılacağı günkü Tüketici Fiyatları Endeksi (TEFE) oranındaki artışa göre hesaplanıyor. Ancak TEFE'deki artış %10'dan az ise endeksleme ve yeniden hesaplama yapılmıyor. Bu hesaplama yapılırken gayrimenkulün elden çıkarıldığı ayın oranı hesaba katılmıyor. Elde edilen yeni iktisap bedeli üzerinden ise gayrimenkul değer artış kazancı vergisi belirleniyor.
İktisap bedeli, gayrimenkule göre değişiyor ve bu bedel, satılacağı günkü Tüketici Fiyatları Endeksi (TEFE) oranındaki artışa göre belirleniyor. Ancak TEFE'deki artış %10'dan az ise endeksleme ve yeniden hesaplama yapılamıyor. Bu hesaplama yapılırken gayrimenkulün elden çıkarıldığı ayın oranı hesaba katılmıyor. TEFE'deki artışa göre hesaplanan yeni iktisap bedeli üzerinden ise gayrimenkul değer artış kazancı vergisi belirleniyor.
İktisap bedeli, aynı zamanda değer artış kazancı vergisi miktarının belirlenmesinde önemli bir rol oynuyor. 193 nolu Gelir Vergisi Kanunu'nun 80. maddesine göre; bir gayrimenkulün 5 sene içinde elden çıkarılmasıyla elde edilen kazançlar, değer artış vergisine tabi tutuluyor. İlgili kanun maddesi gereğince, iktisap şekline bakılmaksızın vergi mükellefiyeti doğuyor. Gayrimenkulün satın alınması yanında takas, trampa, kamulaştırma veya ticaret şirketlerine sermaye olarak konulması yoluyla edinilmesi de vergiye tabi tutuluyor. Bu şekilde elde edilen ve elden çıkarılan gayrimenkuller de değer artış kazancı vergisine tabi oluyor.